رتینوپاتی دیابتی و کنترل و درمان آن با تزریق داخل چشمی

0

چشم‌ها نیز مانند دیگر نقاط بدن بیماری‌ها و مشکلات خاص خود را دارند. رتینوپاتی دیابتی  یکی از انواع بیماری‌های چشمی است که به شبکیه چشم آسیب رسانده و در نهایت باعث تاری دید و نابینایی می‌گردد. این بیماری در اثر افزایش قند خون بدن و عدم کنترل آن ایجاد می‌شود. دیابت در درازمدت باعث تخریب عروق شبکیه چشم شده و در صورتی که درمان آن به موقع انجام نشود، پارگی عروق، نشت خون و تورم شبکیه را به دنبال دارد. این بیماری در مراحل پیشرفته‌تر منجر به پارگی شبکیه و در نهایت نابینایی می‌گردد. تزریق داخل چشم یکی از راه‌های کنترل این بیماری است که با تزریق آواستین توسط چشم‌پزشک انجام می‌شود.

 رتین چشم

رتینوپاتی دیابتی

شبکیه، داخلی‌ترین و یکی از اصلی‌ترین بخش‌های چشم است که دارای سلول‌های گیرنده نور و سلول‌های عصبی می‌باشد. شبکیه چشم، نور را از عدسی دریافت کرده و آن را به پیام‌های عصبی تبدیل می‌کند. این پیام‌ها از طریق  اعصاب بینایی به مغز منتقل شده و باعث دیدن اجسام می‌شوند. بنابراین، هر مشکلی که در این لایه از چشم ایجاد شود، ایجاد تصویر صحیح در شبکیه را دچار مشکل کرده و باعث تاری دید،  کاهش بینایی و در نهایت نابینایی می‎گردد. به طور کلی، هرگونه اختلالی که باعث ایجاد آسیب به شبکیه چشم شود، رتینوپاتی نام دارد. رتینوپاتی دیابتی از جمله آسیب‌های مربوط به شبکیه است که در اثر بیماری دیابت و عدم کنترل آن ایجاد می‌شود.

انسان برای زندگی کردن نیاز به تولید انرژی دارد و این انرژی را از طریق خوردن غذا به دست می‌آورد. مواد غذایی که توسط انسان مصرف می‌شوند،  تبدیل به گلوکز شده و با کمک انسولین موجود در خون، در سلول‌ها ذخیره می‌شوند. بیماری دیابت زمانی ایجاد می‌شود که بدن انسان توانایی تولید انسولین موردنیاز را نداشته باشد. در آن صورت گلوکز دریافتی در خون باقی‌مانده و وارد سلول‌ها نمی‌شود. این مسئله باعث افزایش سطح قند خون شده و بیماری دیابت را ایجاد می‌کند. بیماری دیابت در صورتی که کنترل نشود، آسیب‌های بسیار جدی را به انسان وارد کرده و حتی ممکن است باعث مرگ او شود. چشم از جمله حساس‌ترین بخش‌های بدن انسان است که در معرض آسیب‌های ناشی از بیماری دیابت قرار دارد. یکی از این آسیب‌ها، رتینوپاتی دیابتی است که  باعث تخریب عروق خونی شبکیه می‌گردد.

رتینوپاتی مراحل مختلفی دارد. تخریب عروق اولین مرحله این بیماری است که در صورت عدم پیگیری، پاره شده و در نهایت نشت خون و تورم شبکیه را به دنبال دارد. در این مرحله مشکلی برای دید بیمار ایجاد نمی‌شود.  مشکل از جایی شروع می‌شود که رگ‌های خونی جدید به صورت غیرطبیعی ایجاد شده و سطح شبکیه را می‌پوشانند. این رگ‌ها دیواره‌هایی بسیار نازک و شکننده دارند که در صورت تخریب، خونریزی کرده و باعث کدر شدن زجاجیه می‎شوند. کدر شدن لایه زجاجیه جلوی عبور نور از مردمک را گرفته و تصویری تار و مبهم را بر روی شبکیه ایجاد می‌کند. این مشکل در صورتی که پیگیری نشوید، پارگی شبکیه را به دنبال دارد.  مرحله بعدی رتینوپاتی، رشد  رگ‌های خونی غیرطبیعی بر روی دیگر اجزای چشم مانند  عنبیه، مردمک و … می‌باشد. این مسئله باعث فشار داخل چشمی شده و در نهایت بیماری خطرناکی با نام آب سیاه را ایجاد می‌کند.

رتین چشم

تزریق داخل چشمی

تزریق داخل چشمی یکی از جدیدترین راهکارهای درمانی است که برای برطرف کردن بیماری‌ها و اختلالات مربوط به چشم، از جمله رتینوپاتی دیابتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این روش دارو با استفاده از سوزن‌هایی بسیار باریک به کره چشم تزریق می‌گردد. تزریق دارو معمولا در قسمت پشت چشم و در نزدیکی شبکیه انجام می‌شود. در واقع می‌توان گفت تزریقات داخل چشمی بیشتر برای کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های مربوط به شبکیه مورد استفاده قرار می‌گیرد که از بین آن‌ها می‌توان به ادم ماکولا، یووئیت، انسداد رگ‌های شبکیه و رتینوپاتی دیابتی اشاره کرد.

برای انجام این کار، ابتدا  قطره‌های مخصوص بی‌حسی در چشم ریخته می‌شود تا بیمار در حین تزریق آرامش بیشتری داشته باشد. پس از آن پزشک محل موردنظر را به خوبی ضدعفونی کرده و با یک وسیله مخصوص پلک‌ها را باز نگه می‌دارد تا بتواند دارو را تزریق نماید. این تزریق درد چندانی ندارد، اما ممکن است کمی فشار به چشم وارد کند. تزریق حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و پس از آن چشم پانسمان می‌گردد.  یکی از داروهایی که برای تزریق داخل چشمی استفاده می‌شود، آواستین نام دارد که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم.

تزریق آواستین

آواستین،  ماده‌ای بی‌رنگ است که برای درمان سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده، که در اصطلاح پزشکی با عنوان بواسیزوماب شناخته می‌شود، چند سالی است که در درمان بیماری‌های چشمی نیز مطرح شده و موردتوجه بسیاری از چشم‌پزشکان قرار گرفته است. از این ماده برای درمان بیماری‌ها و اختلالات چشمی چون رتینوپاتی دیابتی، ماکولا، یووئیت، انسداد وریدهای شبکیه، خونریزی زجاجیه و … استفاده می‌شود.

تزریق آواستین یک عمل چشم سرپایی است که نیاز به بی‌هوشی ندارد. در این‌جا پزشک از قطره‌های چشمی برای بی‌حسی استفاده کرده و تزریق را با یک سوزن بسیار ظریف در زجاجیه چشم انجام می‎دهد. این تزریق  با تشخیص پزشک به صورت دوره‌ای برای بیمار انجام می‌شود تا از نابینایی جلوگیری کند.

در این مقاله به معرفی رتینوپاتی دیابتی پرداخته و روش درمانی آن را بیان کردیم. رتینوپاتی دیابتی قابل پیشگیری نیست، اما اگر در مراحل اولیه کنترل شود، عوارض جدی را برای بیمار ایجاد نمی‌کند. همان‌طور که گفتیم، علت بروز این بیماری، افزایش قند خون است. فردی که مبتلا به دیابت می‌باشد باید همیشه قند خون خود را تحت کنترل داشته و با انجام آزمایشات منظم، تغذیه مناسب و مصرف دارو از افزایش آن جلوگیری کند. معاینات دوره‌ای چشم نیز یکی از کارهایی است که معمولا به این افراد توصیه می‌شود.  رتینوپاتی دیابتی درمان ندارد، اما اگر به موقع پیگیری شود با استفاده از تزریق داخل چشم، مانند تزریق آواستین، کنترل شده و از نابینایی بیمار جلوگیری می‌کند.

 

 

نظرات