راهنمای خرید و آشنایی با انواع سازهای زهی
راهنمای خرید و آشنایی با انواع سازهای زهی
خرید ساز نیز همانند سایر اقلام نیازمندِ شناخت کامل آن است. اگر شما قصد خرید ساز زهی دارید ابتدا باید انواع آن را بشناسید و بدانید که هر ساز زهی برای چه کابردی مناسب است و اصلا چه ویژگیهایی دارد. باید تمام این موارد را مورد بررسی قرار دهید تا در نهایت بتوانید یک انتخاب درستی انجام دهید و به آن چیزی که میخواستید برسید. در این مقاله ضمن بررسی انواع ساز زهی توضیحات کوتاهی در مورد گیتارهای محبوب کلاسیک به نظر مخاطبان میرسانیم.
انواع ساز زهی
قبل از اینکه انواع ساز زهی را بررسی کنیم، باید بدانید که این نوع سازها در حالت معمول و از لحاظ نوع نواخته شدن به سه دستهی ساز زهی ضربهای، زخمهای و کمانهای تقسیم میشوند. سازهای زهی ضربهای سازهایی هستند که با زدن ضربه توسط کمانهای چوبی بر سیمها، صدا ایجاد میشود. سنتور نوعی ساز زهی ضربهای است. سازهای کمانهای نیز مانند کمانچه و خانوادهی ویولن، سازهایی هستند که با کشیدن آرشه بر سیمها تولید صدا میکنند و سازهای زخمهای نیز سازهایی هستند که مانند گیتار با ضربه زدن زخمه یا انگشت و ناخن روی سیمهای ساز، تولید صدا میکنند. حالا به سراغ معرفی انواع ساز زهی میرویم. در ابتدا از ساز دشوار و محبوب ویولن و خانوادهی ویولون آغاز میکنیم.
خانوادهی ویولن
ویولن نوع ساز کمانهای یا آرشهای است که توسط کشیدن آرشه بر روی سیمها صدا تولید میکند. این خانواده که دارای ۴ عضو با نامهای ویولن، ویولن سل، ویولا و کنترباس است را به اختصار خانوادهی ویولن مینامنند. چرا که معروفترین و پرکاربردترین ساز این خانواده همان ویولن است. از این ساز هم برای موسیقی غربی و هم برای موسیقی ایرانی استفاده میکنند. ویولن سل، ویولا و کنترباس در مواردی نظیرِ نوع صدا، زیر و بم بودن آن، اندازه و نحوهی دستگیریشان باهم تفاوتهایی را دارند.
انواع تار
ساز تار که یک تار ایرانی به حساب میآید جزء سازهای زهی زخمهای است. البته از این نوع ساز در کشورهای همسایهی ایران نیز استفاده میشود. به طوری که در کشور آذربایجان با تغییراتی بر روی تار ایرانی، سازی مستقل با نوع صدا، طرز دست گیری و نواختن و شکل، تعداد سیم و اندازهی متفاوتی به نام تار آذربایجانی ساخته شده است. در ساخت ساز معمولا از چوب مرغوب، پوست، استخوان و سیم استفاده شده است.
نوع دیگری از تار با نام سهتار وجود دارد که از آن هم میتوان به عنوان یک ساز متسقل نام برد. سهتار تقریبا شبیه ساز ایرانی است اما کمی جموجورتر و کوچکتر. سه تار دارای چهار سیم است اما تار ایرانی دارای ۶ سیم و تار آذری دارای ۱۱ سیم. در ساخت سه تار نیز از چوب مرغوب، فلز و زه یا نخ نایلون استفاده میکنند.
سنتور
سنتور در دستهی سوم از سازهای زهی یعنی سازهای ضربهای قرار دارد. این ساز به شکل ذوزنقه بوده و بر روی میز توسط دو مضراب چوبی نواخته میشود. سنتور دارای ۷۲ سیم است که در انواعِ سنتور معمولی سل کوک، سنتور لا کوک، سنتور باس، سنتور کروماتیک، سنتور کروماتیک بم موجود میباشند.
گیتار
شاید مرسومترین و محبوبترین ساز در بین قشر جوان، گیتار باشد. سازی که بیشتر در آهنگهای پاپ کاربرد دارد. اگر بخواهیم در مورد نوع عملکرد گیتار را دستهبندی کنیم باید بگوییم که گیتارها به دو دستهی آکوستیک و الکتریک تقسیم میشوند که هر کدام از آنها انواع مختلفی دارند. . گیتار آکوستیک گیتاری است که وسیلهای جز بدنهچوبی صدای سیمها را تقویت نمیکند، صدای سیمها تنها در بدنه چوبی توخالی آن تقویت شده و به گوش میرسد. در حالیکه صدا در گیتار الکتریک توسط پیکاپ به شکل سیگنال الکتریکی درآمده و به وسیله آمپلی فایر تقویت شده و از طریق اسپیکر به گوش میرسد و روند کاملا الکترونیکی را در پیش میگیرد.
انواع مختلف گیتار و تفاوت آنها
گیتار کلاسیک و آکوستیک (فلامنکو) دو نوع مرسوم گیتارهای آکوستیک هستند. اما تفاوتهای قابل توجهی با یکدیگر دارند. برای خرید گیتار کلاسیک باید نسبت به تفاوتهای آن با گیتار فلامنکو و اجزای آن شناخت کافی داشته باشید.
تشخیص تفاوتهای این دو گیتار ممکن است برای بسیاری از نوازندگان تازهکار مشکل باشد. اما اصلیترین تفاوتآنها، تفاوت در جنس سیمها است. در گیتار آکوستیک از سیمهای فلزی استفاده شده است و با لمس سیمها میتوانید فلزی بودن آنها را تشخیص داد. در مقابل در گیتار کلاسیک از سیمهای نایلون استفاده شده که جنسی شبیه به پلاستیک و سطحی صافتر دارند.
اما تفاوتهایی نیز بین این گیتار وجود دارد که حتی میتوان بدون لمس کردن نیز آنها را از هم تشخیص دارد. اولین تفاوت ظاهری مربوط به تخته فرت است. فرت در گیتارهای کلاسیک عریضتر از گیتارهای آکوستیک است. همچنین سیمها در گیتار کلاسیک معمولا با گره به خرک وصل میشوند. در حالیکه سیمهای گیتار آکوستیک به داخل بدنه میروند و با یک میخ کوچک محکم میشوند.
اگر دنبال گزینهای آسانتر برای تشخیص دو گیتار از هم میگردید. به بدنه و شکل آن توجه کنید. شکل بدنه یک گیتار کلاسیک کاملا متقارن است در حالی که در اغلب گیتارهای آکوستیک از طراحی کاتوی استفاده شده است.
البته با شنیدن صدای دو گیتار نیز میتوان تفاوت آنها را تشخیص داد. چرا که سیمهای نایلون صدایی ملایم و گرم دارند. در مقابل، سیمهای استیل معمولا صدایی شفاف و با رزونانس بالا دارند.
گیتار کلاسیک از اجزای زیر تشکیل شده است:
- headstock: سردسته
- nut: خرک
- Machine heads: گوشی
- Frets: پرده
- Neck: گردن
- Heel: پاشنه
- Body: بدنه
- Bridge: پل
- Bottom deck: عرشه پایین
- Sound board: تخته آوا
- Body sides: پهلوی بدنه
- Sound hole، with rosette inlay: دایره خروج صدا و رزیت
- Strings: تارها
- Saddle or Bridge nut: زین
- Fretboard: تخته پرده
ممنون که با این مقاله همراه ما بودید. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با انواع سازهای موسیقی و نیز خرید آنلاین ساز، به سایت سازستو به آدرس www.Sazsto.com مراجعه فرمائید.
نظرات