خرید کتاب کودک، راهی برای افزایش رشد ذهنی
خانواده‌های بسیار زیادی هستند که پوشاک و تغذیه را مهم‌ترین نیازهای یک کودک می‌بینند. اما توجه به موضوعاتی مانند رشد ذهنی تاثیربیشتری را برروی تربیت کودکان خواهد داشت. خرید کتاب کودک، یکی از موضوعاتی است که سبب افزایش رشد ذهنی کودکان خواهد شد. خواندن کتاب برای کودک علاوه بر آموزش، باعث شده تا کودکان از محتوای کتاب تجربه‌هایی کسب کنند و سرگرمی مثبتی داشته باشند.
در این میان خانواده‌ها می‌بایست بیشترین دقت را در هنگام خرید کتاب کودک داشته باشند و معیارهایی را برای خرید کتاب مشخص کنند. تصویرگری کتاب کودک یکی از مهم‌ترین معیارهایی است که می‌توان به آن توجه کرد زیرا بیشترین ارتباط کودکان با رنگ‌ها و تصاویر می‌باشد و علاقه آنها را برای ادامه خواندن کتاب دوچندان کند. داستان‌ها می‌توانند با موضوعاتی در خصوص عشق و دوست داشتن، احترام گذاشتن، درس خوان بودن باشد یا به مشکلاتی مانند شب ادراری، لجبازی و پرخاشگری کودک و…اشاره کند.
معیارهایی که توجه به آن در هنگام خرید کتاب کودک لازم است
انتخاب کتاب برای کودکان به دو صورت امکان‌پذیر است، در نوع اول خانواده به تنهایی و بدون حضور فرزند خود به خرید کتاب می‌پردازند. در نوع دوم والدین به همراه فرزند خود به کتاب‌فروشی‌ها مراجعه کرده و با کمک مشاوران کتاب مورد علاقه خود را تهیه می‌کنند. لازم است بدانید اصرار به خرید کتابی که مورد علاقه فرزند شما نیست باعث دلزدگی او کتابخوانی خواهد شد.
اما سوالی که دائم ذهن خانواده‌ها را به خود درگیر کرده است، آیا انتخاب آنها درست و مفید می‌باشد و کودکان آنها از این کتاب راضی هستند؟ برای درک و آگاهی بیشتر درباره این موضوع معیارهای که در هنگام انتخاب کتاب کودک می‌بایست رعایت شود را در ادامه بررسی می‌کنیم:
جذابیت محتوای کتاب
در ابتدا باید به این سوال جواب داد که آیا این محتوا هیجان‌انگیز، مهیج، بامزه و جالب است؟ توجه کنید که می‌توان هر موضوعی را در قالب داستان برای کودکان تعریف کرد. اما مهم آنجاست که باید شکل تشریح محتوا به گونه‌ای باشد که کودک را حتی با خستگی برای ورق زدن کتاب ترغیب کند. در کتاب کودک، ژانرهیجانی به معنای دقیق داستانی ماجراجویانه و کارگاهی نخواهد بود بلکه نوشته با این سبک و سیاق است که کودک را بدون مقاومت و بااشتیاق فراوان به خواندن کتاب سوق دهد.
همچنین منظور از کتابی با موضوع خنده‌دار و بامزه نیز، کتابی با محتوای سطحی و کم اهمیت نیست بلکه کتابی با مفهوم و طنز است که محتوا را به کودک انتقال می‌دهد. لازم به ذکر می‌باشد کتاب‌های علمی نیز در صورتی جالب خواهند بود که با اطلاعات خود سبب کسل شدن کودک نشوند و کودک را علاقه‌مند به دریافت اطلاعات کنند.
مضامین کتاب کودک
بیشتر ما کتاب‌هایی را محتوایی را ارزشمند می‌دانیم که به موضوعات اخلاقی می‌پردازند، در صورتیکه کودکان عموما این سبک از کتاب که در رابطه با نصیحت و هدایت مستقیم می‌باشد، دوری می‌کنند. بنابراین بهتر است در هنگام انتخاب کتاب کودک، کتاب‌هایی را انتخاب کنید که به انتقال غیر مستقیم مضامین ارزشی و اخلاقی می‌پردازند و تنها بزرگسالان از آن اطلاع می‌یابند.
جذابیت در بیان محتوا برای هر گروه سنی مربوط
نیازهای کودکان در بازه‌های زمانی تغییر می‌کنند، به طوریکه کودکان پیش دبستانی سلایق و علایق کاملا متفاوتی را با کودکانی که در سال‌های پایانی دبستان خود هستند، خواهند داشت. این موضوع در بسیاری از مواقع وجود دارد که خانواده کتابی را انتخاب می‌کنند که فراتر از ظرفیت‌های شناختی فرزند خود است و فرزند خود را دچار گمراهی می‌کند. بنابراین خانواده‌ها باید در هنگام انتخاب کتاب کودک توجه زیادی کنند، زیرا ممکن است یک کتاب با داشتن ویژگی‌های مانند محتوای مناسب، نثر شیوا، ظاهری جذاب و داستانی باشد اما برای گروه سنی فرزند شما مناسب نباشد. این خرید و انتخاب نادرست در نهایت می‌تواند، باعث بیزاری و ناراحتی کودک از مطالعه شود.
گروه بندی کودکان در سنین مختلف:
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که در سال ۱۳۴۰ هجری شمسی تاسیس شد، سیستمی را با عنوان گروه بندی ایجاد کرد تا بتواند براساس آن محتوا و کتاب‌های مناسب کودکان از آغاز دوره خردسالی تا پایان نوجوانی را دسته بندی کند. این دسته بندی به شرح زیر است:
گروه الف: سال‌های قبل از دبستان
گروه ب: سال‌های آغاز دبستان (کلاس‌های اول، دوم و سوم)
گروه ج: سال‌های پایان دبستان (کلاس‌های چهارم و پنجم)
ویژگی های کودکان گروه الف (پیش از ورود به مدرسه)
کودکان در این بازه زمانی پیشرفت سریعی را در زبان آموزی دارند و می‌توانند به خوبی وزن و قافیه و تکرار الفاظ را درک کنند. در این بازه کودکان قصه‌هایی با قطعات تکراری را بسیار دوست دارند. همچنین کودکان در این سنین علاقه‌مند هستند خود را در جایگاه قهرمان داستان قرار دهند. به این صورت مادران می‌توانند از ترفند به‌کارگیری نام کودک خود به جای شخصیت اصلی استفاده کنند.
ویژگی های کودکان گروه ب (۷ تا ۱۰ ساله)
بیشتر کودکان در این بازه زمانی خواندن و نوشتن را می‌آموزند و تجربه‌هایی در خصوص مطالعه خواهند داشت. در این بازه کودکان به کتاب‌هایی با لحن روان و ساده علاقه‌مند بوده و در این داستان‌ها نیازمند پایان خوش و عدالت شاعرانه هستند. پس از مدتی تعداد کتاب‌های خوانده شده برای این کودکان اهمیت پیدا می‌کند.
ویژگی های کودکان گروه ج (۱۰ و ۱۱ ساله)
در سن نوجوانی بیشتر توجه افراد برروی تغییرات فیزیکی است، آنها به تغییرات جنسی خود پی می‌برند. درر این بازه بیشتر وقت کودک به مطالعه می‌گذرد، این موضوع سبب رشد آنها شده به طوریکه توجه به جنبه‌های مختلف یک موضوع برای آنها دارای اهمیت می‌شود.
تصاویر کتاب
تصاویر و گرافیک کتاب کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا کودکان می‌توانند از این طریق راحت‌تر و سریع‌تر با موضوع کتاب ارتباط برقرار کنند و نسبت به شخصیت اصلی داستان آگاه شوند. در واقع این تصاویر هستند که افق معنایی را به کودکان نشان خواهند داد، همچنین تصاویر می‌توانند موضوع متن را بیان کرده وجهت‌یابی‌های در مورد اشخاص، عملکردها و اماکن خاص را به خواننده نمایش دهند.
خرید کتاب کودک، قدمی سخت اما شیرین
با توجه به آنچه در قسمت بالای مقاله گفتیم خرید کتاب یک امر بسیار حساس است که دقت و توجه بسیار بالایی نیاز دارد. کتاب کودک می‌تواند به نوعی در کنار رشد ذهنی او آینده و شخصیت او را بسازد که این موضوعات همگی باعث شده تا انتخاب کتاب برای کودکان امری بسیار دشوار باشد. بنابراین بهتر است در هنگام خرید کتاب کودک بیشترین دقت را داشته باشید چون زندگی کودکان با داستان‌ها ساخته می‌شود.
نظرات