RBC در آزمایش خون چیست؟ تفسیر ساده RBC

RBC، در آزمایش خون به معنی شمارش گلبول های قرمز می باشد. RBC در آزمایش خون چیست؟ تفسیر و نتیجه آزمایش شمارش گلبول های قرمز چیست؟ در ادامه به توضیح کامل تر آزمایش RBC، علل افزایش و کاهش آن و نتیحه و تفسیر آن به زبان ساده می پردازیم. برای مشاهده نتیجه و تفسیر RBC در خون با مجله اینترنتی حرف تازه در این بخش همراه باشید.

RBC در آزمایش خون چیست؟

RBC مخفف عبارت Red Blood Cell Count به معنی گلبول های قرمز خون می باشد. سلول‌های قرمز خون بیشترین سلولهای خونی را تشکیل می‌دهند. سلول های قرمز سلول‌هایی بدون هسته و مقعر‌الطرفین هستند. در شرایط طبیعی قطر آنها بطور متوسط ۷٫۵ میکرون می‌باشد. اگر اندازه سلول کوچکتر از ۶ میکرون باشد میکروسیت و اگر بزرگتر از ۹ میکرون باشد، ماکروسیت نامیده می‌شوند.

وظایف گلبول قرمز

وظیفه اصلی گلبول قرمز، حمل هموگلوبین است. هموگلوبین ماده ای است که از هم (آهن) و گلوبین ساخته شده است و اکسیژن به آن متصل می شود. بنابراین بطور کلی می توان گفت که وظیفه اصلی گویچه های قرمز خون انتقال اکسیژن از ریه ها به بافت های بدن می باشد.

گلبول های قرمز (RBC) علاوه بر حمل هموگلوبین، وظایف دیگری نیز دارند. مثلا آن ها حاوی مقادیر زیادی کربنیک انهیدراز می باشند، آنزیمی که به عنوان کاتالیزگر واکنش دی اکسید کربن با آب عمل می کند و سرعت تشکیل اسید کربنیک (H2CO3) را تا چندین هزاربرابر افزایش می دهد. هموگلوبین موجود در گلبول قرمز نه تنها در انتقال اکسیژن نقش دارد، بلکه در تنظیم اسید – باز خون به عنوان یک بافر عمل می کند و در واقع بافر اصلی خون را تشکیل می دهد.

تفسیر روان RBC در آزمایش خون

تعداد گویچه‌های قرمز در حالت طبیعی در خون زنان ۳٫۶ تا ۵٫۵ میلیون در هر میکرولیتر و در خون مردان ۴٫۱ تا ۶ میلیون در هر میکرولیتر است نسبت حجم سلول‌های خون به کل خون برحسب درصد را هماتوکریت می‌نامیم. هماتوکریت در زنان سالم و بالغ ۴۵ تا ۳۵ درصد و در مردان سالم و بالغ ۵۰ تا ۴۰ درصد است. در این آزمایش تعداد RBC موجود در ۱mm3 خون وریدی محیطی در گردش شمارش می شود. شمارش RBC بخشی از آزمایش روتین CBC می باشد.

درون هر RBC مولکول های Hgb وجود دارند که امکان انتقال و مبادله اکسیژن به بافت ها را ایجاد می کنند و همچنین CO2 را از بافت ها جمع آوری می کنند. RBC به واسطه رده اریتروئید، در مغز استخوان ساخته می شود. با تحریک به واسطه اریتروپویتین تولید RBC افزایش می یابد. در حالت طبیعی RBC حدود ۱۲۰ روز در خون محیطی زنده می ماند و در طی این زمان RBC در جریان خون منتقل می شود. از این آزمایش برای بیماران دارای خون ریزی پیشرونده یا به عنوان بخشی از آزمایش روتین CBC انجام می گردد. این آزمایش برای بررسی بیماران آنمیک استفاده می شود.

عوامل کاهش دهنده تعداد گلبول های قرمز

کم خونی ها (آنمی ها) اعم از آنمی فقر آهن، آنمی ناشی از بیماری های مزمن نظیر سرطان یا عفونت ها، آنمی ناشی از اختلالات مغز استخوان نظیر سندرم میلودیسپلاستیک، لوسمی ها، آنمی آپلاستیک، فیبروز مغزاستخوان و… .
اختلالات کلیوی از جمله نارسایی مزمن کلیه که می تواند در اثر علل مختلفی اعم از قند خون، فشار خون، گلومرولونفریت ها و… ایجاد شده باشد.
آنمی های همولیتیک نظیر اسفیروسیتوز ارثی معمولا با کاهش تعداد RBC ها همراه نیستند مخصوصا اگر آنمی جبران شده باشد و مغزاستخوان بتواند به میزان کافی گلبول قرمز بسازد.
خون ریزی های خارجی در اثر علل مختلفی نظیر قاعدگی، تروما و تصادفات، عمل های جراحی و… .
مشکلات تغذیه ای نظیر کمبود ویتامین B12 و اسیدفولیک، کمبود پروتئین.
اختلالات متابولیک و غدد درون ریز بدن نظیر کم کاری تیروئید.
اختلالات فیزیولوژیک نظیر بارداری.

عوامل افزایش دهنده تعداد گلبول های قرمز

مصرف سیگار
بیماری مادرزادی قلب
کاهش آب بدن
مشکلات ریوی اعم از آسم، برونشیت، فیبروز ریه و… .
مشکلات کلیوی اعم از سرطان کلیه، کیست های کلیه و… .
پلی سیتمی ورا
برخی اختلالات خونی نظیر لوسمی میلوئیدی (CML و AML)، بعضی لنفوم ها، بعضی کم خونی ها نظیر تالاسمی مینور.
زندگی در ارتفاعات.