قانون “برابری دیه زن و مرد” چیست؟ + دیه سال ۹۸ و نظر فقها و علما
قانون “برابری دیه زن و مرد” چیست؟ + دیه سال ۹۸ و نظر فقها و علما
برابری دیه زن و مرد و قانون برابری دیه مرد و زن و اینکه این قانون به چه معناست و جزئیات اجرایی شدن و واکنش ها به این خبر را در سایت حرف تازه بخوانید.
خبر دیه برابر زن و مرد و انتشار رای وحدت رویهای از سوی هیات عمومی دیوان عالی کشور درباره قانون دیه برابری خبرساز شده است.
به گزارش حرف تازه، پس از انتشار رأی وحدت رویهای از هیأت عمومی دیوان عالی کشور در رابطه با «پرداخت معادل تفاوت دیه زنان تا سقف دیه مردان» مباحثی در این رابطه مطرح شد و برخی از آن به عنوان برابری دیه زن و مرد یاد کردند، در حالی که دیوان عالی کشور صرفاً از قانونی که در سال ۹۲ در این باره تصویب شده رفع ابهام کرده است.
قانون مجازات اسلامی درباره دیه زن و مرد
طبق ماده ۵۵۰ قانون مجازات اسلامی «دیه قتل زن، نصف دیه مرد است»
و همچنین طبق ماده ۵۶۰ «دیه زن و مرد در اعضا و منافع تا کمتر از ثلث دیه کامل مرد، یکسان است و چنانچه ثلث یا بیشتر شود دیه زن به نصف تقلیل مییابد»
قانون برابری دیه
قانون مجازات اسلامی جدید که در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسید، در تبصرهای ذیل ماده ۵۵۱، مقرر داشته است: «در کلیه جنایاتی که مجنیٌعلیه مرد نیست، معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تأمین خساراتهای بدنی پرداخت میشود.»
بر این اساس، از سال ۹۲، «صندوق تأمین خساراتهای بدنی» در مورد جنایاتی که بر روی یک زن واقع میشد با حکم دادگاه، موظف به پرداخت معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد شد.
علت صدور رأی دیه برابری از سوی دیوان عالی کشور
ماجرا از این قرار است که چند شعبه تجدیدنظر استانهای مختلف با استنباط متفاوت از تبصره ذیل ماده ۵۵۱ قانون مجازات اسلامی، آرای متعارض صادر کردهاند
برخی از این شعب، پرداخت تفاوت دیه زن و مرد از سوی صندوق تأمین خساراتهای بدنی را منحصر به جنایت علیه نفس (قتل نفس) و برخی دیگر پرداخت آن را شامل مطلق جنایت علیه نفس و عضو دانستهاند.
لذا هیأت عمومی دیوان عالی کشور -با توجه به حکم ماده ۴۷۱ قانون آئین دادرسی کیفری- تشکیل جلسه داد و برای رفع تعارض، اقدام به صدور یک رأی وحدت رویه کرد؛ رأیی که همچون سایر آرای وحدت رویه دیوان عالی کشور، برای دادگاهها در حکم قانون است و فقط به موجب قانون یا رأی وحدت رویه موخر، بیاثر میشود.
هیأت عمومی دیوان عالی کشور در این رأی تاکید کرد که در کلیه جنایات علیه زنان، اعم از نفس یا اعضا، مابهالتفاوت دیه مربوط به آنان، باید از محل صندوق مذکور پرداخت شود و این موضوع اختصاص به «دیه نفس» ندارد.
نظر علما درباره برابری دیه
بسیاری از اهالی فقه، اختلاف نظر را بدلیل نبود آیاتی در قرآن میدانند که به صراحت درباره موضوع دیه زن و مرد صحبت کرده باشد.
اختلاف نظر بین علما به حدی است که به طور مثال آیت الله مکارم شیرازی در این باره میگوید: علت عدم برابری دیه زن و مرد (مسئله اقتصادی) نان آور بودن مردان بوده و نه تفاوت انسانی.
این درحالیست که آیت الله صانعی نظر متفاوتی در این باره دارد و در جایی عنوان کرده است: در مورد میزان دیه برای زن: «نظر بنده بر تساوی است.»
از نظر آیت الله صانعی بعد از وجود فتوا بر تساوی دیه، قانونگذاران حسب قانون اساسی میتوانند تساوی را تصویب نمایند.
آیتالله اسدالله بیاتزنجانی، اما درباره دیه زن و مرد میگوید: اصل دیه معلوم نیست صرفا امری تعبدی باشد،
چرا که بر اساس اصل تناسب حکم و موضوع، میتوان غیر تعبدی بودن آن را نتیجه گرفت؛ از سوی دیگر مطابق نصوص موجود نیز تا مقدار ثلث دیه، بین زن و مرد برابر بوده و همینگونه که شیخ طوسی اشاره کرده،
اگر از مقدار ثلث تجاوز کند تفاوت میان دیه زن و مرد مطرح میشود.
افزون بر این باید تصریح کرد زن و مرد از نظر انسانی یکسان و برابرند و نقش زنان نیز در جامعه امروز با آنچه در گذشته بوده تفاوتهای فراوانی کرده و میتوان برای زن نقش جدیدی را در جامعه فرض کرد و به تبع با توجه به اقتضائات دنیای جدید،
دیگر نمیتوان نانآوری و اداره خانواده را وظیفه صرفا مردان تصور کرد.
نرخ دیه سال ۹۸
دیه یک مرد مسلمان در سال جدید ۲۷۰ میلیون تومان برای ماههای غیرحرام باشد که البته به طور طبیعی یک سوم همین مبلغ برای ماههای حرام به این مبلغ اضافه میشود.
براساس گفته اژهای دیه یک مرد مسلمان در سال جدید ۲۷۰ میلیون تومان برای ماههای غیرحرام و ۳۶۰ میلیون تومان برای ماههای حرام (محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه) میباشد.
بنابراین مبلغ دیه در ماههای غیرحرام سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷، ۳۹ میلیون تومان و این مقدار در ماههای حرام سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷، ۵۲ میلیون تومان افزایش پیدا میکند.
دیه در ماه های حرام
ماههای حرام شامل ۴ ماه قمری محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه میباشد، اگر دیه ماه غیر حرام را با یک سوم مبلغ آن جمع ببندیم، مقدار دیه ماههای حرام بهدست خواهد آمد که این مقدار ۳۶۰ میلیون تومان میباشد.
نظرات