علت‌های رایجی که باعث مسمومیت غذایی می‌شوند؟
تاکنون عنوان مسمومیت غذایی را شنیده‌اید؟ چگونه ممکن است کسی با خوردن غذا مسموم شود؟ شاید باورتان نشود ولی این اتفاق خیلی ساده رخ می‌دهد و ممکن است مدت‌ها افراد را درگیر کند. عواملی مانند خوردن غذاهای آلوده، فاسد، سمی یا نیمه پخته می‌توانند از مهمترین عوامل بروز مسمومیت غذایی باشند. شاید بپرسید علائم این بیماری چه چیزهایی است و چگونه باید با آن مقابله کرد؟ پیشنهاد می‌کنیم برای یافتن پاسخ این سوال و نکات تکمیلی دیگر تا انتها با این مطلب از حرف تازه همراه باشید. زیرا در این مقاله قصد داریم علت‌های رایجی که باعث مسمومیت غذایی می‌شوند و علائم آن را بررسی کنیم. مطمئن باشید در انتهای مطلب شما آگاهی زیادی نسبت به این موضوع دارید و به راحتی می‌توانید با مسمومیت غذایی مقابله کنید.
مسمومیت غذایی چیست؟
مسمومیت غذایی نوعی بیماری ناشی از مصرف غذاهای خام، آلوده، سمی و فاسد است. غذاهایی که در معرض مواردی چون باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها، سموم، مواد شیمیایی و کپک‌ها قرار می‌گیرند. این بیماری به سراغ هر کسی با هر سنی می رود و معمولاً باعث بروز استفراغ، اسهال و دل درد می‌شود. البته همیشه هم اینقدر ساده ظاهر نمی‌شود و اگر به سراغ افرادی چون سالمندان، زنان باردار و خردسالان برود، می‌تواند خطرناک و مرگ آفرین باشد. مسمومیت غذایی به حدی فراگیر است که سالانه حدود سه هزار نفر بر اثر آن جان خود را از دست می‌دهند و هر انسانی حداقل یک بار در طول زندگی‌اش آن را تجربه می‌کند. نگران نشوید! این بیماری انواع مختلفی دارد؛ امروزه بیش از ۲۵۰ نوع مسمومیت غذایی شناخته شده که تنها تعداد کمی از آن‌ها کشنده هستند زیرا بیش‌تر این مسمومیت‌ها به‌خاطر باکتری‌ها و انگل‌هایی که در خود غذا‌ها وجود دارند، ایجاد می‌شوند. پس با کمی مراقبت از بین می‌روند. (منبع: azusa pacific)
باکتری‌ها و ویروس‌های رایجی که باعث مسمومیت غذایی می‌شوند
در بروز مسمومیت غذایی میکروب‌ها و انگل‌های بسیار زیادی دخیل هستند که هر یک در محل خاصی رشد و نمو می‌کنند. برخی از آن‌ها فقط در گوشت هستند و برخی دیگر در لبنیات. به همین علت راهنمای زیر را آماده کردیم تا با یک نگاه کلی بتوانید تعدادی از رایج‌ترین انگل‌ها و میکروب‌هایی که باعث مسمومیت غذایی می‌شوند را بشناسید.
- ای کولی: معمولاً در گوشت نیم پز و سبزیجات خام وجود دارد و می‌تواند سلامت افراد به‌خصوص کودکان خردسال را به خطر بیندازد.
- لیستریا: اگر از پنیرهای نرم، گوشت‌های فرآوری شده و جوانه‌های گیاهی خام استفاده می‌کنید، هوشیار باشید. زیرا باکتری لیستریا معمولاً در این مواد یافت می‌شود و می‌تواند باعث بروز عفونتی به نام لیستریوز شود که برای زنان باردار بسیار خطرناک است.
- سالمونلا: تخم مرغ خام و مرغ نیم پز می‌توانند از مهمترین منابع سالمونلا باشند. این باکتری یکی از خطرناک‌ترین مواردی است که باعث بروز مسمومیت غذایی می‌شود. استافیلوکوکوس: این باکتری معمولاً در کف دست انسان وجود دارد و در صورت تماس با مواد غذایی به آن‌ها منتقل می‌شود.
- کلستریدیوم پرفرنجنس: گوشت یا مرغ خام و غذاهای پیش پخته می‌توانند از مهمترین منابع این ویروس باشند.
- کمپیلوباکتر: این باکتری در گوشت‌های فرآوری شده، سبزیجات آلوده، منابع آبی آلوده و شیر خام وجود دارد و می‌تواند باعث بروز مسمومیت غذایی شود.
- ته چین با اسپیرال: این مورد بیش‌تر در گوشت خوک یافت می‌شود و با حرارت و پخته شدن هم از بین نمی‌رود.
علائم مسمومیت غذایی چیست؟
مسمومیت غذایی مانند دردهای استخوانی است و چیزی نیست که پنهان بماند. این بیماری معمولاً خیلی سریع خودش را نشان می‌دهد. دقیقا مانند ناراحتی‌های مفاصل و استخوان که مجبور می‌شویم به متخصص ارتوپد مراجعه کنیم. البته زمان بروز علائم مسمومیت غذایی متناسب با باکتری عامل می‌تواند از یک ساعت تا ۲۸ روز متغیر باشد.
علائم مسمومیت غذایی کم خطر به طور کلی عبارتند از:
- سردرد
- حالت تهوع
- تب خفیف
- از دست دادن اشتها
- استفراغ
- اسهال
علائم خطرناک مسمومیت غذایی عبارتند از:
- ادرار خونی
- خشکی دهان
- قطع یا کاهش ادرار
- اختلال در دید و یا تکلم
- تب بالاتر از ۳۸ درجه
- اسهال بیش از سه روز
مسمـومیت غذایی برای چه کسانی بیش‌ترین خطر ممکن را دارد؟
در حالت عادی مسمومیت غذایی خطرناک نیست و با رعایت برخی نکات و استراحت از بین می‌رود اما در صورتی که حاد باشد و در گروه‌های حساس که ضعف سیستم ایمنی دارند بروز کند، می‌تواند خطرناک باشد. این گروه‌ها عبارتند از:
- زنان باردار: بدن این افراد دائم در حال تغییرات متابولیسمی و تغییر در سیستم گردش خون است. به همین علت سیستم ایمنی بدن آن‌ها دچار اختلال می‌شود و نمی‌تواند با بیماری به‌خوبی مقابله کند.
- افراد سالمند: کهولت سن باعث می‌شود سیستم ایمنی ضعیف شود و بدن به خوبی به ارگانیسم‌های عفونی پاسخ ندهد.
- کودکان و خردسالان: در این سنین سیستم ایمنی بدن تکامل نیافته و به راحتی آسیب می‌بیند.
برای درمان مسمـومیت غذایی چه کارهایی انجام دهیم؟
مسمومیت غذایی اگر خیلی حاد نباشد در خانه درمان و رفع می‌شود؛ اما در صورت شدید بودن، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اما به طور کلی برای درمان مسمومیت غذایی می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- مصرف آب و نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت را افزایش دهید. موادی مانند آب میوه‌های تازه می‌توانند به بازیابی قوای بدن کمک کنند.
- از مصرف کافئین خودداری کنید و دمنوش‌های ملایم و آرامش بخش را جایگزین نمایید
- از داروهای کنترل کننده اسهال کمک بگیرید؛ مواردی مانند ایمودیوم و بیسمول (البته بهتر است این داروها را با نظر پزشک مصرف کنید)
- استراحت کنید و از کار کردن بپرهیزید.
در روند درمان مسمومیت غذایی نکته‌ای که نباید فراموش کنید، خودداری از مصرف غذاهای جامد است. توصیه می‌شود در این زمان از غذاهای ساده و زود هضم استفاده کنید. مواردی مانند: ژلاتین، موز، برنج، جو دوسر (اوتمیل)، سوپ مرغ، سبزیجات بخارپز و آب میوه‌های تازه و رقیق. همچنین از مصرف غذاهای زیر پرهیز نمایید:
- غذاهای تند و پرادویه
- غذاهای چرب و سرخ شده
- مواد غذایی با قند زیاد
- کافئین، نیکوتین و الکل
پیشگیری از مسمومیت غذایی با چند راه ساده
مسمومیت غذایی بیماری ساده‌ای است که ممکن است هر لحظه برای هر کسی رخ دهد. اما با انجام برخی کارها و رعایت برخی نکات می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. مواردی مانند: استفاده نکردن از گوشت مرغ و تخم مرغ خام، شستن مرتب دست‌ها و سطوحی که با مواد غذایی در تماس هستند، استفاده نکردن از شیر غیر پاستوریزه به صورت خام، دوری از پنیر و آبمیوه‌های غیر بهداشتی، پرهیز از سبزیجات و میوه‌جات ضدعفونی نشده، پرهیز از گوشت چرخ شده آلوده و یا مخلوط با گوشت سایر حیوانات و…
موارد مذکور بخشی از نکاتی هستند که مانع بروز مسمومیت غذایی می‌شوند. با رعایت این نکات و استفاده از مواد غذایی سالم و بهداشتی و حفظ آب بدن می‌توانید همیشه سالم و تندرست بمانید. اما اگر به هر دلیلی دچار این بیماری شدید و به کمک پزشک نیاز داشتید می‌توانید به وسیله درمانکده از دکتر فوق تخصص گوارش در تهران کمک بگیرید و به صورت آنلاین نوبت رزرو کنید تا در سریع‌ترین و راحت‌ترین شکل ممکن به امورات شما رسیدگی شود. منتظر نظرات و تجربیات شما در بخش کامنت هستیم. نظرات شما می‌توانند در تکمیل این مطلب کمک کننده باشند.
نظرات