روش های صحیح تربیت کودک | اصول تربیتی کودکان زیر ۷ سال
باید بدانید که رشد و یادگیری در کودکان به ویژیگیهای شخصیتی کودک و محیط پیرامون او بستگی دارد، که هر کدام الگوهای رشد او در آینده را تشکیل میدهند. طبق بینشهای جدیدی که علوم اعصاب درمورد فرآیندهای رشد اولیه مغز و پیامدهای بلند مدت آن، در دو دهه اخیر به دست آورده است، تجربههای اولیهای که در ۷ سال ابتدایی زندگی کودک وجود دارد همگی در رشد، موفقیت و آینده کودک سهیم هستند. همه حوزههای رشد کودک مانند رشد فیزیکی، رشد اخلاقی، رشد اجتماعی، رشد عاطفی، رشد زبانی (از جمله رشد دو زبانه یا چند زبانه) و غیره مهم هستند و باید در نظر گرفته شوند. چرا که هر یک بر دیگری تاثیر میگذارد و یکدیگر را پشتیبانی میکنند. به همین دلیل بسیار مهم است که مربیان یا مراقبان و پرستارانی که در این سنین همراه با کودک هستند به تمام این ابعاد توجه داشته باشند. برای مثال داشتن تغذیه سالم، فعالیت بدنی و خواب کافی همگی توانایی کودک را در برقراری ارتباط اجتماعی تحریک میکند. بنابراین تمام حوزههای اجتماعی، عاطفی، فیزیکی و عملکردی، شناختی و غیره باید بطور همزمان مورد توجه قرار بگیرد و رشد کند، چراکه همگی در رشد و موفقیت کودک حیاتی هستند. پس توجه به آنها در ۷ سال ابتدای زندگی بسیار مهم است.
چند نکته در را در تربیت کودک در نظر داشته باشید
ایجاد یک محیط یادگیری مناسب
باید بدانید که انگیزه کودکتان برای یادگیری زمانی افزایش پیدا میکند که در محیطی آموزشی و هدفمند قرار بگیرد. بنابراین والدین میتوانند در هرجا این محیط را برای کودک خود فراهم آورند تا هر محیط برای او یک محیط آموزشی باشد. ایجاد پیوند بین محیط آموزشی مدرسه یا پیش دبستانی با محیط خانه میتواند یک برنامه نظامند برای رشد و یادگیری کودک بوجود آورد.
به کودکان قدرت انتخاب و تصمیمگیری دهید.
احساس اختیار را در کودک تشویق کنید و اجازه دهید در برخی از موضوعات کودک خود، انتخاب کرده و تصمیم بگیرد. اکثر ما در طول روز با شرایطی روبهرو شدیم که مجبور بودیم انتخاب کنیم و تصمیم بگیریم. توانایی درست انتخاب کردن و درست تصمیم گرفتن از همان سنین ابتدایی باید آموزش داده شود. همین که کودک بتواند خود تصمیم بگیرد که کدام بازی را انتخاب کند خود یک قدم بسیار مهم است. بنابراین به فرزندان خود آموزش دهید تا بتوانند درست ارزیابی کرده، نیازهای خود را بشناسند و درباره آن تصمیم بگیرند و قادر باشند از میان چند گزینه بهترین آن را انتخاب کنند.
بالا بردن عزت نفس و اعتماد بنفس در کودک
باید بدانید که کودکان خود را از چشم والدین میبینند. بنابراین لحن صدای شما، زبان بدن شما و هر جمله و حرکتی که میکنید توسط فرزندتان ضبط و جذب میشود. گفتار و کردار شما به عنوان والدین بیش از هرچیزی بر رشد عزت نفس کودک تاثیر میگذارد. با رعایت نکات زیر میتوانید تاثیر مثبتی بر رشد عزت نفس کودک خود داشته باشید:
- تشویق کردن حتی برای رسیدن به کوچکترین دستاوردها
- اجازه دادن به کودک برای انجام کارها بطور مستقل
- هرگز فرزندتان را با دیگری مقایسه نکنید.
- از جملات به عنوان سلاح استفاده نکنید. برای مثال هرگز نگویید اگر این کار را انجام ندهی دیگر دوستت ندارم.
- از دادن نظرات منفی مانند چه کار احمقانهای یا چقدر بچه و لوس هستی استفاده نکنید زیرا ضربات روحی جبران ناپذیری وارد میکند.
- جملات و کلمات خود را به درستی انتخاب کنید.
- بگذارید فرزندتان اشتباه کردن را یاد بگیرد و مسئولیت اشتباه خود را قبول کند.
تعریف به جای انتقاد
چه احساسی نسبت به رئیسی دارید که با انتقاد و لحن منفی با شما رفتار میکند، حتی اگر نیت خوبی داشته باشد؟ آیا تا به حال به این نکته توجه کردهاید که در طول روز چند با کودک خود را انتقاد کرده و به کارهایش واکنش منفی نشان میدهید؟ بیشتر از این به دنبال نکات منفی در کودکتان باشید،رفتار درست و مثبت او را ستایش کنید و درمورد پاداش دادن سخاوتمند باشید. باور کنید تاثیر تشویق بسیار بیشتر از انتقاد است.
یاد دادن نظم و انضباط
نظم و انضباط در هر خانه ضروری است. بخصوص در خانهای که در آن کودکی خردسال وجود دارد. نظم و انظباط به کودک کمک میکند که رفتارهای قابل قبولی را انتخاب کرده و در آینده مسئولیت پذیر باشد. داشتن یک برنامه تنظیم شده و ایجاد قوانینی منظم در خانه به کودک کمک میکند تا انتظارات شما را درک کرده، مسئولیت کارهایش را بپذیرد و آنها را به موقع انجام دهد. برای مثال با گذاشتن قانون دیدن تلویزیون بعد از انجام تکالیف به کودکتان یاد میدهید که باید کارهایش را به موقع انجام بدهد. علاوه بر آن توجه داشته باشید که زمانی این برنامه و قوانین جواب میدهد که شما عواقب و تنبیه کوچکی برای انجام ندادن آن در نظر بگیرید. اشتباه رایج والدین این است که عواقب را دنبال نمیکنند یا در برخی موارد بسیار سخت گیرند و در برخی موارد رعایت نمیکنند. ثابت بودن در برنامه کودکتان را به درستی آموزش میدهد.
برای کودکتان وقت بگذارید
برای کودکتان وقت بگذارید تا تاثیرش را در رفتار او مشاهده کنید. در وب سایت تربیت و پرورش کودک گهواره انواع روش های وقت گذراندن با فرزندتان را در قالب مقالات مفصل بیان شده است. اگر شاغل هستید و در تمام طول روز بیرون از خانه کار میکنید، صبحها ۱۰ دقیقه زودتر بلند شوید و با کودکتان وقت بگذرانید یا شبها بعد از صرف شام با او بازی کنید. در هفته یک شب ویژه با فرزند خود بگذرانید و به انجام دادن کارهای مورد علاقش بپردازید. این کار باعث میشود علاوه بر اینکه رابطه خوب و اتصال قوی بین شما و فرزندتان بوجود آید، میتواند تاثیر بسیار زیادی در یادگیری او داشته باشد.
الگوی خوبی برای فرزند خود باشید
کودکان از همان ابتدای زندگی والدین را الگوی خود قرار میدهند. بنابراین رفتار و کردار شما در مقابل کودکتان بسیار مهم است. قبل از اینکه به کودک خود ناسزا بگویید یا با او بر سر یک اتفاق قهر کنید، به این فکر کنید که آیا دوست دارید که در آینده او هم اینگونه رفتار کند یا خیر؟ توجه داشته باشید که دائما توسط فرزندتان تحت نظر هستید. بنابراین اگر از او میخواهید که کاری را انجام دهد که خوب است، خودتان هم باید به آن عمل کرده یا حداقل کاری برعکس آن انجام ندهید. مطالعات نشان میدهد، کودکانی که پرخاشگر هستند و یا کودکان دیگر را کتک میزنند معمولا الگویی مشابه با همین رفتار در خانه دارند. بنابراین ویژگیهایی که دوست دارید در فرزندتان ببینید را باید اول در خودتان بوجود آورده و به او نشان دهید.
ارتباط با فرزندتان را در الویت قرار دهید
انتظار نداشته باشید که چون والد هستید، فرزندتان مجبور است که به حرف شما گوش کند. آنها به همان اندازه که بزرگسالان نیاز به شنیدن توضیح دارند، شایسته توضیح برای کارهایی که از آنها میخواهید انجام دهند، هستند. اگر برای توضیح دادن به آنها وقت نگذارید، آنها درمورد ارزشها و حتی انگیزه انجام آن کار شک میکنند. والدینی که برای انجام دادن هر کار برای کودک خود توضیح و استدلال میآورند، به آنها اجازه میدهند که بدون قضاوت کردن، درک کنند و یاد بگیرند. انتظارات خود را روشن بیان کنید و به پیشنهادات کودکتان گوش کنید و با او مذاکره کنید. کودکانی که در تصمیمگیریها شرکت میکنند، انگیزه بیشتری برای اجرای کار دارند.
باید و نبایدها را حذف کنید، انعطاف پذیر باشید
اگر اغلب از رفتار کودک خود نا امید میشوید، شاید انتظارات غیر واقعی دارید. اگر مدام به فرزندتان باید و نباید میکنید بهتر است که به دنبال راهی برای تغییر محیط اطراف خود باشید تا کمتر مجبور شوید به فرزندتان دستور دهید. همانطور که با بزرگ شدن فزرندتان تغییر میکند، سبک فرزند پروری شما هم باید تغییر کند.
نشان دهید که عشق و بی قید و شرط دارید
به عنوان پدر و مادر شما مسئول اصلاح و راهنمایی فرزندتان هستید، اما اینکه چگونه راهنمایی کنید، بسیار مهم است. از سرزنش، عیب جوبی، مقایسه و انتقاد فرزندتان خودداری کنید زیرا این کارها باعث تضعیف عزت نفس او میشود. در عوض حتی زمانی که او را تنبیه میکنید، نکات مثبت او را نیز درنظر گرفته و تشویق کنید.
بازی کردن با کودک
باید توجه داشته باشید که طبق تحقیقات منتشر شده در سایت Kidshealth بازی برای کودکان تا سن ۸ سالگی ضروری است. زیرا کودک با بازی کردن میتواند هر آنچه که باید را با لذت یاد بگیرد. بازی نوعی آموزش است که باعث تقویت تفکر و خیال پردازی، روابط میان همسالان، یادگیری زبانهای متفاوت، رشد فیزیکی و مهارت حل مسئله در کودکان میشود. بنابراین تمامی کودکان خردسال در طول روز به بازی چه در داخل خانه و چه در بیرون نیاز دارند زیرا به آنها اجازه میدهد تا محیط اطراف خود را کشف کرده و مهارتهای نو ظهور خود را تقویت کنند.
محققانی که درمورد بازی مطالعه میکنند سه مولفه کلیدی را شناسایی کردهاند:
- انتخاب: در این مولفه کودک تصمیم میگیرد که در بازی شرکت کند یا نه و همچنین در مورد جهت بازی و نوع آن نیز تصمیم میگیرد.
- لذت: شادی و خندهای که حین بازی با انجام فعالیت فیزیکی، اکتشاف، دستیابی همراه است.
- شگفتی: تداوم مشارکت با دیگران، جمع آوری اطلاعات، آزمون و خطا کردن فرضیهها
اگرچه بزرگسالان هم میتوانند شریک بازی خوبی برای کودکان باشند، اما باید بدانید که احتمال کمی وجود دارد تا کودک این مشارکت را بازی در نظر بگیرد. بنابراین بازی با هم سن و سالان کودک در الویت قرار دارد. مربیان میتوانند با طراحی بازی هدایت شدهای برای کودکان علاوه بر آموزش به آنها علایق و خلاقیتهای کودک را شناسایی کنند.
نظرات