موارد مصرف و طبع و خواص میوه کمبوزه (خیرچا ،کالک)

موارد مصرف و طبع و خواص میوه کمبوزه (خیرچا ،کالک) + تصاویر خیرچا یا کمبزه

میوه تل خیرچا یا کمبوزه در زبان ترکی و آذری به آن “خرچه”یا “خیرچا” یا “تئل خرچا”، “خیارچه”، “کنبزه” ، “کالک”و “کمبیزه” از دیگر اسامی کمبوزه است. گفته میشود و اسم فارسی آن کمبوزه است که ضرب المثل قدیمی آن نیز معروف است به نام “بزک نمیر بهار میاد کمبوزه با خیار میاد”):

 

خیرچا یا کمبوزه چه نوع میوه ای است‌؟

تل (تئل) خیرچا یا کمبوزه نوعی میوه به شکل گرد، کشیده یا بیضی با خط های راه راه روی آن است که در واقع کال و نرسیده میوه‌هایی مثل طالبی و خربزه است و مزه‌ای شبیه خیار دارد و داخل آن نیز مانند خیار دانه هایی ریز و درشت دارد. اندازه آن نیز ریز و درشت است‌.

این میوه بصورت خام و پخته مصرف میشود.
در این مناطق با کمبزه یک بورانی معروف به نام بورانی کمبزه درست می‌شود که یک غذای گیاهی در استان آذربایجان است و بیشتر در مراغه طبخ می‌شود.

این میوه معمولاً به خاطر پوست صاف سبز رنگ شبیه به خیار و طالبی شناخته می‌شود و به همراه گرمک و طالبی یکی از محبوب‌ترین اعضای خانواده طالبی است.

علاوه بر مصرف خام، ترکیب نمک و ادویه و سرکه به این میوه طعم خوش آیندی می‌دهد؛ همچنین می‌توانید با آن ترشی درست کنید.

طبع خیرچا یا کمبوزه

کمبوزه دارای طبع سرد و خنک است که در بسیاری از موارد ، خواص میوه رسیده خود را داراست.

 

موارد مصرف خیرچا و کمبوزه

در آذربایجان نوعی خیار به نام کالک یا گیرا ( خیارچه ؛ خیرچا ) گرد یا کشیده و بیضی یا کمبوزه عمل میاید که به مصرف خوراکی و بورانی و ترشی و آش غیره می رسد .
از همین کالک ها یا گرا و خیرچا ترشی هم درست میکنند .

به صورت درسته یا خرد شده داخل سرکه و فلفل و نمک و ادویه ریخته و با سبزی های معطر یا بدون آن ترشی درست میکنند

قدیمی ها می گویند که در جیب مردم نمک سنگی کوچکی وجود داشت که بر روی خیار ، تئل ، گوجه یا هر محصول دیگر مالیده  و می خوردند .

در بین مردم تئل خیرچا را تئل و به نوع دیگر آن که از طالبی نارس می باشد ، شاماما می گویند .

طرز تهیه بورانی خیارچه یا کالک

بورانی کالک یک غذای گیاهی در استان آذربایجان است و بیشتر در مراغه طبخ می شود. در مراغه به این میوه ” خیرچا ” ( خیارچه ) گفته میبشود .
مواد لازم :
تعدادی کالک یا کمبزه
دو عدد گوجه فرنگی خرد شده
سیر رنده شده ۲ حبه
رب گوجه فرنگی ۱ ق غ
پیاز داغ
نمک و فلفل
عصاره مرغ یا گوشت برای آش و سوپ
زردچوبه
ماست تازه و مقداری پودر گلسرخ برای روی غذا

مراحل پخت:  ابتدا کالک ها یا خیارچه را شسته و پوست بگیرید سپس به دلخواه خرد کنید و آنها را فقط کمی با روغن تفت دهید .
بعد با عصاره گوشت یا مرغ همراه با پیازداغ و برنج خیس شده بپزید . کالک یا کمبوزه مانند کدو زود می پزد .در انتهای مرحله پخت به آن رب گوجه و سیر را هم اضافه کنید . نمک و فلفل و ادویه دلخواه را اضافه کنید . اجازه دهید تا جا بیفتد و آبدار نباشد . هنگام سرو با ماست و پودر گلسرخ تزیین کنید . گلسرخ طبیعت سرد غذا را خنثی میکند. غذا را میتوان با نان تازه سرو کرد

راهنمای خرید خرچه یا خیارک

توصیه میکنیم حتما هنگام خرید و سوا کردن ، نوع ریز آن را بردارید، کمبوزه هر چه ریز تر باشد دانه داخل آن نیز ریزتر و تردتر هستند و خوشمزه تر می باشند. کمبوزه هر چه درشت باشد داخل نرم و آبدارتری دارد که برای خوردن نامناسب هستند. البته بستگی به ذائقه و سلیقه دارد.
این میوه بیشتر در آذربایجان و شهرهای ارومیه و زنجان و …. شناخته شده و طرفدار دارد. این میوه دارای گوشتی ترد و لطیف با بوی خوش و مزه ای ملایم مانند خیار می باشد که بیشتر در فصول بهار و تابستان وجود دارد و یکی از میوه هایی است که حتما در سبد خانوارها قرار میگیرد.
خیارچه را بیشتر با نمک می‌خورند که فواید بسیاری نیز دارد و در گرمای تابستان، دمای بدن را متعادل می‌کند.