نحوه مصرف میوه کاکتوس + خواص و موارد مصرف و مضرات میوه کاکتوس
نحوه مصرف میوه کاکتوس + خواص و موارد مصرف و مضرات میوه کاکتوس
میوه کاکتوس یا گلابی کاکتوس یا انجیر هندی چیست، این میوه نوعی میوه گیاه کاکتوس یا زبان مادر شوهر است و خاردار بوده و نام این میوه به لاتین (Prickly pear) نام متعارف میوه‌ای است که بالای برگ‌های کاکتوس نوپال (Nopal Cactus) رشد می‌کند.
تابه‌حال حدود ۲۰۰ گونهٔ مختلف از این کاکتوس در شمال و جنوب آمریکا پیدا شده است.
برخی از گونه‌های این کاکتوس میوه می‌دهند اما تنها برخی از آنها خوردنی هستند. متداول‌ترین گونهٔ میوه کاکتوس که خوردنی باشد و در آشپزی هم کاربرد داشته باشد، مربوط به گونهٔ «O. ficus-indica» است که به عنوان «انجیر هندی» (Indian Fig Opuntia) شناخته می‌شود.
انواع کاکتوس خوراکی
سه نوع کاکتوس خوراکی وجود دارد که در زیر به شرح آن می‌پردازیم:
۱- سان پدرو (Sanpedro): این کاکتوس دارای ارزش دارویی بالایی می‌باشد و آب به دست آمده از آن مانع سوزش مثانه و کلیه می‌شود و تب بالا و هپاتیت را درمان می‌کند.
۲- هودیا (Hoodia): این نوع اغلب در آفریقای جنوبی به عمل می‌آید و به درمان چاقی مفرط کمک می‌کند.
۳- اوپنتیا (Opuntia): سرشار از فلاوانوئیدز است که خاصیت آنتی اکسیدان دارد.
آنتی اکسیدان تأثیر سم زدایی دارد و از آسیب سلولی که باعث سرطان و پیری می‌شود، جلوگیری می‌کند
این میوه یکی از غنی‌ترین غذاهای پستانداران نواحی کویری و بیابانی محسوب می‌شود و امروزه گیاه زینتی آن در خانه‌ها پرورش می‌یابد
مزه و طعم میوه کاکتوس
طعمی شبیه هندوانه و آدامس بادکنکی دارد.
می‌توان پوست این میوه را کند و آن را به صورت خام خورد و بیشتر مصرف خوراکی و درمانی دارد. برخی داروهای مکمل نیز از خواص این میوه بهره برده‌اند و به شکل قرص، کپسول یا شربت عرضه شده‌اند.
این میوه برای درمان برخی مشکلات و بیماری‌ها مثل دیابت، خستگی، خماری، فشار خون بالا، کلسترول بالا، بزرگی پروستات، کمک به کاهش وزن، افزایش بهره‌وری حرکات ورزشی و بهبود سلامت کبد یاد کرده‌اند.
نکته جالب این است که این میوه درست روی برگ‌های خاردار کاکتوس رشد می‌کند که از مقاوم‌ترین نوع کاکتوس‌ها به شمار می‌رود.
گوشت این میوه، شیرین‌مزه و آبدار و دانه‌های ترد سیاه‌رنگی در بافت آن پراکنده است. کاکتوس پخته طعم مارچوبه و یا فلفل دلمه‌ای سبز را می‌دهد.
شکل و ظاهر میوه کاکتوس
میوه زبان مادر شوهر به شکل بیضی است و رنگ آن بین زرد و سبز روشن تا نارنجی، صورتی و قرمز متغیر است.
بسته به گونهٔ میوه و درجهٔ رسیدگی آن، این رنگ‌ها متفاوت خواهد بود
ارزش غذایی میوه زبان مادر شوهر
دارای ترکیب مواد مغذی خاص از جمله مقدار زیاد ویتامین C، گروه خانواده‌ٔ ویتامین B، منیزیم، پتاسیم، کلسیم، مس و فیبر غذایی است
در رابطه با ترکیبات آلی، میوه کاکتوس سرشار از زردینه‌ها، پلی فنول ها و بتالین‌ها است که تأثیر مثبتی روی سلامتی دارند.
خواص میوه کاکتوس
از خواص این میوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت سیستم گوارش
کاهش ابتلا به دیابت
تقویت سیستم ایمنی
کمک به رشد استخوان‌‌ها
سرشار از آنتی‌اکسیدان
تقویت رگ‌های خونی
کاهش ریسک آلزایمر
کاهش التهاب
کمک به هضم غذا
درمان نفخ شکم
مفید برای یبوست و حاوی فیبر
مفید برای قلب
خاصیت ضد سرطانی
تقویت بینایی
لاغری و کاهش وزن
عوارض و مضرات میوه کاکتوس
هرچند به صورت عمومی مصرف میوه کاکتوس در مقدار مناسب بدون خطر است، درمورد مصرف طولانی‌مدت آن کمی نگرانی وجود دارد. عوارض جانبی احتمالی مصرف آن شامل تهوع، اسهال، باد شکم، کاهش سردرد و افزایش حجم و تعداد دفعات دفع مدفوع می‌شود.
از آنجا که سطح قند خون را پایین می‌آورد، مصرف آن همراه با داروهای دیابت توصیه نمی‌شود.
این کار باعث بروز هیپوگلیسمی (افت قند خون) می‌شود.
تقویت سیستم ایمنی با گلابی کاکتوس
خوردن ان به دلیل دارا بودن مقدار زیاد ویتامین C ،E و رابطهٔ مثبتش با سم زدایی و فعالیت‌های آنتی اکسیدانی تأکید می‌کند.
مصرف یک وعده میوه کاکتوس، بیش از یک‌سوم نیاز روزانهٔ بدن به ویتامین C را تأمین می‌کند.
ویتامین C که با عنوان اسکوربیک اسید (ascorbic acid) نیز شناخته می‌شود، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد، محرک تولید گلبول‌های سفید خون است و به عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن عمل می‌کند.
همچنین ویتامین C نقش مهمی در فعالیت‌های آنزیمی مختلف و سوخت‌وسازی شامل ساخت ماهیچه و استخوان دارد.
حاوی کلسیم و تقویت استخوان و دندان
کلسیم نقش جدایی‌ناپذیری در ساخت بافت استخوان دارد و این میوه حاوی مقدار قابل‌توجهی کلسیم است.
با اطمینان از دریافت مقدار کافی از کلسیم، می‌توانید از مشکلات بسیاری، مثل پوکی استخوان و دیگر اختلال‌های استخوانی مرتبط با بالارفتن سن جلوگیری کنید.
کمک به هضم غذا
دارای مقدار زیادی فیبر غذایی است. بنابراین این میوه می‌تواند به فرایند هضم غذا کمک کند.
فیبر با افزایش حجم مدفوع و پاکسازی روده ها، به جذب بهتر غذا در ناحیهٔ گوارشی کمک می‌کند.
درمان یبوست و نفخ شکم
در درمان یبوست، نفخ شکم و دیگر مسائل گوارشی مثل زخم معده مؤثر است.
خواص میوه کاکتوس برای سنگ کلیه
از عفونت‌های کلیوی جلوگیری کرده و تب بالا و هپاتیت را درمان می‌کند و با کمک به گردش خون به طور چشمگیری در التیام زخم‌ها موثر است.
حفظ سلامت قلب
ترکیبات متعددی که در میوه کاکتوس وجود دارد، برای سلامت قلب بسیار مفید است.
اول از همه، فیبر موجود در میوه کاکتوس باعث کاهش سطح کلسترول LDL (بد) در بدن می‌شود.
دوم، مقدار زیاد پتاسیم موجود در این میوه با آرام کردن رگ‌های خونی و کاهش استرس در سیستم قلبی، به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
سوم، بتالین موجود در میوه کاکتوس رابطهٔ مستقیمی با تقویت لایهٔ درون‌رگی دارد که باعث کاهش ریسک تضعیف دستگاه گردش خون می‌شود.
در مجموع، میوه کاکتوس می‌تواند از تصلب شرایین، بیماری سرخرگ کرونری و سکته قلبی جلوگیری کند.
خاصیت ضد سرطانی میوه کاکتوس
گلابی کاکتوس دارای مقدار زیادی زردینه، پلی‌فنل و بتالین است.
این مواد به‌عنوان ترکیبات آنتی‌اکسیدان عمل کرده و رادیکال های آزاد را پیش از آسیب رساندن به سلول‌های بدن خنثی می‌کنند.
علاوه بر این، تحقیقات آزمایشگاهی دیگری نیز نشان می‌دهد که میوه کاکتوس به جلوگیری از رشد تومورها کمک می‌کند
با این حال، هنوز به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
خواص میوه کاکتوس برای پوست
آنتی‌اکسیدان موجود در آن به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند و شانس ابتلا به پیری زودرس را پایین می‌آورد.
تقویت بینایی
تقویت بینایی، جلوگیری از تحلیل ماهیچه‌ها و بالابردن عملکرد مغز از دیگر خواص این میوهٔ معجزه‌آسا به حساب می‌آید.
در آلمان تحقیقاتی صورت گرفته که نشان می‌دهد میزان بالای توکوفرول و بتاکاروتن موجود در میوه کاکتوس، هم برای سلامت پوست و هم چشم مفید است.
رادیکال‌های آزاد تاحدی مسئول اکسایش سلول‌های عصبی هستند که در پی آن بیماری‌های متعددی بروز می‌کند.
ترکیبات پلی‌فنل با افزایش فعالیت شناختی در ارتباط است.
خواص میوه کاکتوس برای لاغری و کاهش وزن
مقدار بالای فیبر و تراکم مواد مغذی، کالری کم و چربی اشباع در میوه کاکتوس می‌تواند بدون افزایش وزن، به سلامت بدن کمک کند.
به‌علاوه، فیبر و کربوهیدرات می‌تواند جلوی پرخوری بیش ازحد را بگیرد.
خواص میوه کاکتوس در طب سنتی
در طب سنتی، میوه کاکتوس را له می‌کردند و به صورت موضعی روی بخش ملتهب بدن قرار می‌دادند.
با مصرف خوراکی این میوه، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی می‌توانند به کاهش التهاب در مواردی مثل التهاب مفصل، نقرس و کشش عضلات کمک کنند.
تحقیقی انجام‌شده در دانشگاه دولتی سئول نشان‌دهندهٔ خاصیت ضدالتهابی میوه کاکتوس است.
خواص برگ میوه زبان مادر شوهر
برگ‌های این گیاه سرشار از بتاکاروتن، ویتامین های گروه B، ویتامین C و کلسیم است.
درمان نیش حشرات
می‌توان این میوه را به‌صورت موضعی در محل نیش حشرات قرار داد.
این روش سالیان طولانی مورداستفاده بوده است.
پیشگیری و بهبود دیابت
تحقیقات متعددی نشان می‌دهد که میوه زبان مادر شوهر این خاصیت را دارد که از پیش‌روی دیابت جلوگیری کند و در درمان آن مؤثر باشد. در تحقیقی منتشرشده در مجله «The American Journal of Clinical Nutrition» مشخص شد، کسانی که به عنوان صبحانه با کربوهیدرات بالا از میوه کاکتوس استفاده کرده‌اند، قند خون و سطح انسولین پایین‌تری پس از صبحانه داشته‌اند.
زمانی که از این میوه همزمان با داروهای دیابت استفاده شود، سطح قند خون، بهتر از زمانی تنظیم می‌شود که فرد داروها را به‌تنهایی مصرف کرده است.
موارد مصرف میوه کاکتوس
میوه کاکتوس می‌تواند به روش‌های مختلفی مصرف شود؛ به صورت خام، پخته، خشک یا به صورت ژله، مربا، آب‌نبات یا به صورت نوشیدنی.
سرخ‌پوستان آمریکایی اغلب از انجیر هندی در تهیهٔ نوعی نوشیدنی به نام «colonche» استفاده می‌کرده‌اند.
۱- آبمیوه
۲- داروهای گیاهی
۳- دلستر
۴- ژله
۵- انواع دسر
۶- لواشک
۷- مربا و…
توجه: پیش از مصرف میوه کاکتوس، بسیار مهم است که پوست میوه و خار آن را بگیرید.
اگر این کار را انجام ندهید، گلوشید (تیغ‌های ریز) کاکتوس به لب، لثه و گلویتان چسبیده و باعث درد می‌شود.
قیمت و محل خرید میوه کاکتوس
در ایران در بعضی بازارهای خاص مانند بازار تجریش در دسترس است.
این میوه در سوپرمارکت‌های معتبر نیز پیدا می‌شود.
آب میوه زبان مادر شوهر به صورت تازه یا بسته‌بندی نیز در برخی سوپرمارکت‌های خاص در دسترس است.
اگر دچار دیابت، مستعد دیابت یا دارای رژیم کم‌کربوهیدرات هستید، مراقب شکر اضافه‌شده به این نوشیدنی باشید.
مکمل‌ها در داروخانه‌ها یا به صورت آنلاین در دسترس است.
اگرچه مقدار استانداردی برای مصرف روزانهٔ این مکمل مشخص نشده، دوز ۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز، بی‌خطر و مقبول است.
میوه کاکتوس در بارداری و شیردهی
بهتر است پیش از مصرف مکمل‌های دارویی حاوی میوه کاکتوس با پزشک‌تان مشورت کنید. همچنین بی‌ضرر بودن مکمل‌های میوه کاکتوس برای زنان باردار، شیرده و کودکان ثابت نشده و بهتر است صرف طبیعی بودن آن، از مصرف این مکمل خودداری کرد.
توجه:
اگر به مصرف این میوه به چشم روش درمانی مکمل نگاه می‌کنید، حتما با پزشک‌تان مشورت کنید. هرچه پزشک شما اطلاعات بیشتری دربارهٔ داروهای مصرفی شما (چه سنتی و چه شیمیایی) داشته باشد، دچار عوارض جانبی یا واکنش‌های کمتری خواهید شد.
نظرات