قرص استامینوفن کدئین | موارد مصرف و عوارض قرص استامینوفن کدئین

قرص استامینوفن کدئین | موارد مصرف و عوارض قرص استامینوفن کدئین

استامینوفن کدئین یک مسکن ِ مخدر است که برای تسکین دردهای خفیف تا نسبتاً شدید استفاده می‌شود. این دارو از استامینوفن و کدئین تشکیل می‌شود.

استامینوفن یک مسکن ِ تب‌بر است که در کاهش درد و تب مؤثر است و کدئين یک مسکن مخدر که برای کاهش دردهای متوسط تا شدید کاربرد دارد.

 

مکانیسم اثر استامینوفن کدئین

استامینوفن: سنتز پروستاگلاندین ها در سیستم عصبی مرکزی را مهار کرده و تولید محیطی ایمپالس درد را مهار می کند؛ با مهار مرکز تنظیم دمای هیپوتالاموس اثر ضد تبی ایفا می کند.

کدئین: به رسپتورهای اپیوئیدی در CNS متصل شده و باعث مهار مسیرهای درد بالارو می شود، با اثر مرکزی بر مدولا درک و پاسخ به درد را تغییر می دهد و سرکوب کلی CNS ایجاد می کند.

فارماکوکینتیک

جذب: کدئین (۵۳%)؛ استامینوفن (۱۰۰%)
شروع اثر: ۰٫۵-۱ ساعت
طول اثر: ۴ تا ۶ ساعت
پیک اثر: ۱-۱٫۵ ساعت
اتصال به پروتئین: کدئین (زیر ۲۵%)؛ استامینوفن (۱۰-۲۵%)
توزیع: Vd: کدئین (۳-۶ L/kg)؛ استامینوفن (۱ L/kg)

متابولیسم:

کدئین: از طریق UGT2B7 و UGT2B4 کبدی به codeine-6-glucuronide تبدیل می شود، ۱۰% کدئین در کبد توسط CYP2D6 به مورفین متابولیزه می شود که افینیتی بالاتری به رسپتورهای اپیوئیدی دارد؛ همچنین توسط CYP3A4 به norcodeine متابولیزه می شود.
استامینوفن: توسط سیستم های آنزیمی میکروزومال کبدی متابولیزه می شود؛ ۸۰-۸۵% با glucuronic acid و کمی از آن با sulfuric acid و Cysteine کانژوگه می شود، ۴% توسط CYP450 به متابولیت سمّی (NAPQI) متابولیزه می شود که با کانژوگاسیون با گلوتاتیون سم زدایی می گردد؛ دوزهای بالا ممکن است مقدار گلوتاتیون ثابت موجود در بدن را تمام کند و باعث تجمع NAPQI شود.
نیمه عمر حذف: کدئین (۳ ساعت)؛ استامینوفن (۲ تا ۴ ساعت)
دفع: کدئین (ادراری ۹۰%)؛ استامینوفن (ادراری ۹۰% تا ۱۰۰%؛ به صورت Acetaminophen glucuronide همراه با Acetaminophen sulfate/mercaptate)

عوارض جانبی استامینوفن کدئین

سیستم عصبی مرکزی: سرگیجه، خواب آلودگی، یوفوریا، اختلال صدا
گوارشی: تهوع، استفراغ، دل درد، یبوست
تنفسی: دیس پنه
پوستی: پروریت
بیش حساسیتی: رهایش هیستامین

تداخلات دارویی

عدم مصرف همزمان: Azelastine (nasal)؛ اپیوئیدهای ترکیبی آگونیست/ آنتاگونیست؛ Orphenadrine؛ Paraldehyde؛ Pimozide؛ Thalidomide
تداخلات مهم دیگر:
Alvimopan: Cholestyramine resin؛ مهار کنندگان قوی CYP2D6؛ Dasatinib؛ Droperidol؛ Hydrocodone؛ Lomitapide؛ Methotrimeprazine؛ Naltrexone؛ Perampanel؛ Probenecid؛ Sodium oxybate؛ Sorafenib؛ Suvorexant؛ Tapentadol؛ Zolpidem

هشدارها

منع مصرف: بیش حساسیتی؛ هپاتیت یا نارسایی شدید کبدی / کلیوی؛ کنترل درد بعد از عمل جراحی در کودکانی که تحت تانسیلکتومی و یا آدنوئیدکتومی قرار گرفته اند

احتیاط:

استامینوفن باعث ایجاد مواردی از نارسایی کبدی حاد و گاهی پیوند کبد و مرگ شده است؛ در افرادی که بیماری کبدی زمینه ای دارند، الکل مصرف می کنند یا بیش از یک فرآورده حاوی استامینوفن مصرف می کنند، این ریسک افزایش می یابد.

استامینوفن ریسک واکنش های پوستی نادر اما جدی دارد که می توانند کشنده باشند؛ این واکنش ها عبارتند از سندروم استیونس جانسون (SJS)، نکرولیز اپیدرمال توکسیک (TEN) و acute generalized exanthematous pustulosis (AGEP)؛ علائم آن ها شامل قرمز شدن پوست، تاول و راش است.

در افراد مبتلا به نقص G6PD و سابقه پورفیری احتیاط شود.
در تکرار تجویز در بیماران مبتلا به آنمی یا بیماری های قلبی عروقی، ریوی یا کلیوی احتیاط شود.
ممکن است باعث هایپوتنشن شود؛ در بیماران دچار هایپووولمی احتیاط شود.
کدئین می تواند خواب آلودگی بدهد؛ از رانندگی یا کار با دستگاه های خطرناک خودداری کنید.
در بیماران دچار هایپوکسی، هایپرکاپنیا، انسداد مجرای تنفسی فوقانی یا بیماران ناتوان احتیاط شود.
کدئین می تواند تولرانس/ وابستگی ایجاد کند.
می تواند تشخیص یا روند بالینی بیماران مبتلا به شکم حاد را بپوشاند و ایلئوس گوارشی را در اثر کاهش حرکات GI بدتر کند.
در نارسایی آدرنال، نارسایی مجرای صفراوی، بیماران مستعد اثرات اینتراکرانیال ناشی از احتباس CO2، نقص G6PD، ترومای سر، هایپرپلازی پروستات، نارسایی کبدی/ کلیوی، مشکلات تیروئید، تشنج یا بیماری تنفسی (COPD) احتیاط شود.
کدئین می تواند باعث ایجاد یا تشدید یبوست شود؛ استفاده مزمن باعث ایجاد بیماری انسداد روده می شود به خصوص در بیمارانی که اختلالات حرکتی روده ای دارند؛ با افزایش مصرف فیبر و استفاده از ملین ها می توان ریسک یبوست را کم کرد.
استفاده طولانی مدت در بیماران مبتلا به نارسایی آدرنال می تواند هایپوگنادیسم ثانویه بدهد که باعث مشکلات جنسی، ناباروری، اختلال خلق و استئوپروز می شود.
در بیماران مبتلا به نارسایی مجرای صفراوی شامل پانکراتیت احتیاط شود؛ می تواند سطح آمیلاز/ لیپاز را افزایش داده و باعث بسته شدن اسفنکتر Oddi شود.

توصیه های دارویی

حین مصرف دارو از رانندگی و سایر اعمالی که نیاز به هوشیاری دارند اجتناب کنید.
این دارو در طولانی مدت می تواند ایجاد وابستگی نماید. همچنین در طولانی مدت نسبت به آن تحمل ایجاد می شود و برای اثر یکسان نیاز به دوزهای بالاتر دارد. در صورت ایجاد تحمل یا وابستگی با پزشک مشورت کنید.
سایر ترکیباتی که حاوی استامینوفن هستند همزمان با این دارو استفاده نکنید.
سایر داروهای نسخه ای و OTC یا گیاهی که همزمان مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید.
از مصرف الکل به صورت همزمان با دارو اجتناب کنید.
در صورت ابتلا به نقص G6PD پزشک را مطلع سازید.
استفاده طولانی مدت از این دارو در خانم های باردار منجر به ایجاد وابستگی در جنین می شود. در صورت بارداری یا تصمیم به بارداری یا شیردهی به پزشک اطلاع دهید.

دارو های هم گروه

استامینوفن
زیکونوتید
استامینوفن+کافئین+آ اس آ
استامینوفن+کافئین
استامینوفن+ایبوپروفن+کافئین
استامینوفن+گایافنزین+فنیل افرین
استامینوفن+دیفن هیدرامین+فنیل افرین
استامینوفن+دیفن هیدرامین
استامینوفن+فنیل افرین