درباره فواید و خواص درمانی مارچوبه و مضرات آن بیشتر بدانید

درباره فواید و خواص درمانی مارچوبه و مضرات آن بیشتر بدانید

مارچوبه این گیاه اعجاز انگیز با خاصیت های شگفت آور برای درمان انواع بیماری را و نحوه پاک کردن و مصرف و پخت آن و ارزش غذایی و درمان دیابت و کلسترول و تقویت قلب و کاهش تب و موارد مصرف در زنان باردار و مضرات و عوارض این گیاه را برای برخی افراد را در حرف تازه بخوانید

منشا آن منطقه ی مدیترانه ی شرقی بوده و ایالات متحده‌ی آمریکا، کالیفرنیا، میشیگان و واشنگتن تولیدکننده‌های اصلی این گیاه خوراکی هستند. از نظر طب قدیم ایران، مارچوبه گرم و خشک است.

این گیاه به‌دلیل اینکه کلسترول ندارد، خوراکی کم کالری محسوب می‌شود و در عین حال سدیم بسیار کمی دارد. همچنین حاوی منبعی غنی از فیبرهای رژیمی است که برای بدن ضروری‌اند.

آنتی اکسیدان‌های موجود در آن به حفاظت از سلول‌های بدن در برابر تنش اکسایشی و رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. تنش اکسایشی موجب پیری پوست، التهاب مزمن و بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند سرطان شده و خاصیت ضد قارچی و ضد التهابی دارد و ادرار آور نیز می باشد.

غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌های ضروری است. این گیاه حاوی ویتامین‌های ‌A ،B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، ‌B3 (نیاسین)، B5 (اسید پانتوتنیک)، ویتامین B6، فولات، ویتامین C، ویتامین E ( آلفاتوکوفرول) و ویتامین K (فیلوکوئینتون) است.

ارزش غذایی در ۱۰۰ گرم

آب ۹۰ گرم
پروتئين ۲/۵ گرم
چربي ۰/۲ گرم
مواد نشاسته اي ۴/۲ گرم
كلسيم ۲۲ ميلي گرم
فسفر ۶۰ ميلي گرم
آهن ۱/۱ ميلي گرم
سديم ۲ ميلي گرم
پتاسيم ۲۷۵ ميلي گرم
ويتامين آ ۹۰۰ واحد
ويتامين ب ۱ ۰/۲ ميلي گرم
ويتامين ب ۲ ۰/۲ ميلي گرم
ويتامين ب ۳ ۱/۵ ميلي گرم
ويتامين ث ۳۵ ميلي گرم

خواص درمانی مارچوبه

عصاره ی مارچوبه حاوی اسیدهای آمینه و مواد معدنی است که می ‌تواند حالت خواب آلودگی و کسالت را برطرف کند و از سلول های کبدی در برابر مواد سمی محافظت نماید.

خواص مارچوبه در کاهش وزن و لاغری

هر ۱۰۰ گرم مارچوبه فقط ۲۰ کیلوکالری انرژی دارد و بدین ترتیب یک جایگزین بسیار عالی برای میان وعده های پُرکالری است.

مارچوبه باعث افزایش متابولیسم بدن شده و به عنوان یک چربی ‌سوز، به لاغری شما کمک می کند.

خواص درمانی مارچوبه در تقویت کننده ی قلب‌

کمبود فولات باعث ایجاد خطر حمله ی قلبی و بیماری های قلبی عروقی می‌ شود.

فولات مسئول تبدیل هموسیستئین به سیستئین است که تجمع آن در دیواره‌ های رگ ها باعث تصلب شرائین می ‌شود. با خوردن یک وعده مارچوبه، ۶۶ درصد نیاز روزانه بدن به فولات تامین می ‌شود.

خواص درمانی مارچوبه برای زنان باردار

مارچوبه، منبعی عالی از فولات (B9) است. مصرف فقط نصف فنجان مارچوبه، ۳۴درصد از نیاز یک فرد بزرگسال و ۲۲ درصد از نیاز روزانه زنان باردار را برطرف می‌کند. فولات ماده مغذی مهمی است که به تشکیل گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند و با تولید DNA در رشد و نمو مؤثر است. بنابراین بهتر است که زنان باردار، در مراحل اولیه بارداری‌شان از این گیاه مغذی مصرف و رشد کامل نوزاد‌شان را تضمین کنند.

مصرف کافی فولات در دوران پیش از بارداری و اوایل بارداری بسیار مهم است و پزشکان معمولا برای این زنان مکمل‌های فولات تجویز می‌کنند. در ضمن فولات به‌دلیل ویژگی‌های ادرار‌آوری، به کاهش ورم در اثر تجمع غیرطبیعی آب در بافت‌های بدن کمک می‌کند.

خواص درمانی مارچوبه در قاعدگی

عصاره مارچوبه به‌خوبی می‌تواند از نفخ شکم پیش از قاعدگی بکاهد. وجود مواد مغذی در مارچوبه، به مبارزه با افسردگی و خستگی و کاهش درد قاعدگی کمک می‌کند. همچنین در کنترل از دست دادن خون و حفظ تعادل هورمونی هنگام قاعدگی مؤثر است.

بهبود دستگاه گوارش

مصرف نصف فنجان مارچوبه، ۱.۸ گرم فیبر به بدن می‌رساند و ۷ درصد نیاز روزمره فرد را تأمین می‌کند. ویژگی‌های ملین بودن ، در تسهیل عملکرد روده‌ها، پیشگیری از نفخ و یبوست، مؤثر است. فیبر علاوه بر حفظ سلامت دستگاه گوارش، در کاهش مقدار کلسترول تأثیر دارد. در طب سنتی از مارچوبه برای درمان اسهال، اسهال خونی و سوء‌ هاضمه استفاده فراوان شده است. سوء‌هاضمه باعث می‌شود سوزش معده شود و اطراف ناف او درد بگیرد.

خواص درمانی مارچوبه برای دیابت

مواد مغذی ضدالتهاب موجود در مارچوبه به کاهش خطر بیماری‌های مزمنی، مانند دیابت نوع۲، کمک می‌کند. این اثر مطلوب ناشی از وجود ماده معدنی کروم هم می‌تواند باشد. کروم نقش مهمی در تنظیم مقدار قند خون بدن بازی می‌کند. مارچوبه با بهبود مقدار ترشح انسولین، باعث درمان دیابت می‌شود.

سلامت چشم ها

این گیاه منبع خوبی از ویتامین A است که برای سلامت بینایی ضروری است، زیرا به‌دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان، از شبکیه چشم در برابر رادیکال‌های بدون اکسیژن، محافظت می‌کند. وجود اسیدآمینه گلوتاتیون هم از بیماری‌های چشمی، مانند آب‌ مروارید و شب کوری می‌کاهد.

فواید مارچوبه برای سلامتی بدن

1. افسردگی
2. درمان صرع
3. درمان عفونت مجاری ادراری
4. کاهش کلسترول خون
5. کاهش فشار خون و  بالا رفتن فشار خون
6. بهبود دستگاه گوارش
7. مفید برای افزایش باروری و میل جنسی
8. مفید برای غده‌ی تیروئید: نقش غده‌ی تیروئید در حفظ سلامتی حیاتی است. این غده مسئول ترشح تیروکسین و سایر هورمون‌های تیروئید است که چند عملکرد بدنی روزانه‌ی مهم را کنترل می‌کنند از جمله اشتها، خواب، و دمای بدن.
9. درمان پوکی استخوان
10. جلوگیری از آلزیمر :مارچوبه منبع خوبی از ویتامین E و C است، و مطابق با مطالعات صورت گرفته، این دو ماده‌ی مغذی ترکیب قدرتمندی را برای جلوگیری از شروع آلزایمر ایجاد می‌کنند.
11. جوان سازی پوست و مفید برای مو :خوردن مارچوبه‌ به دلیل ویتامین‌های زیادی که دارد، کمک‌تان می‌کند پوست‌تان سالم‌تر و جوان‌تر بماند. ویتامین ای، آنتی‌اکسیدانی است که برای پوست فایده دارد. این ماده از سلول‌های پوست‌تان در برابر تاثیر مخرب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. یکی از دلایل پیر شدن پوست تاثیر رادیکال‌های آزاد روی سلول‌های آن است. برای پیشگیری از نمایان شدن علائم پیر شدن پوست، بیش‌تر مارچوبه بخورید.
12. درمان سل
13. درمان روماتیسم مفصلی

استعمال عصاره‌ی مارچوبه روی پوست می‌تواند آن را پاکسازی کند. این عصاره می‌تواند به درمان آکنه نیز کمک کند. ویتامین‌های C و E موجود در این گیاه خوراکی نیز پوست را بهبود می‌بخشند. ویتامین C به ویژه پوست را تغذیه می‌کند و مانع خشک شدن آن می‌شود.

مضرات مارچوبه

1. افرادی که مبتلا به محدودیت عملکرد کلیه ها هستند نباید از این سبزی به مقدار زیاد، استفاده کنند؛ چرا که مصرف مارچوبه در افراد مبتلا به این عارضه باعث افزایش میزان اسیداوریک و در نتیجه بروز نقرس می شود.
2. توجه داشته باشید که مصرف مارچوبه در افرادی که مبتلا به ورم مجاری ادرار هستند و یا اشخاص عصبی توصیه نمی شود.
3. مارچوبه همچنین برای مبتلایان به روماتیسم و سنگ کلیه خوب نیست.
4. خوردن مارچوبه با داروهای ضد انعقاد، که نقش رقیق ‌سازی و انحلال لخته‌ های خونی را بر عهده دارند، تداخل می‌ کند؛ زیرا سرشار از ویتامین K است که به انعقاد خون کمک می ‌کند.

عوارض مارچوبه

مارچوبه فواید بسیاری دارد، اما چند عارضه جانبی دارد که زیر اشاره شده است:

تولید گاز در بدن: مارچوبه حاوی نوعی کربوهیدرات به نام پرالترین است. بدن برای هضم این قند پیچیده،‌ باید عمل تخمیر انجام دهد. طی فرآیند تجزیه کربوهیدرات، گاز به‌شکل نفخ، تولید می‌شود.

بارداری و تولید شیر: این گیاه با تغییر تعادل هورمونی، به‌طور سنتی، برای پیشگیری از بارداری استفاده شده است. البته این گیاه هنگام بارداری و تولید شیر، مشکلی برای زنان باردار ایجاد نمی‌کند. اما بدون توصیه پزشک نباید از آن استفاده کرد.
واکنش‌های حساسیتی: مارچوبه می‌تواند در افرادی که نسبت به پیاز، تره فرنگی و دیگر گیاهان خانواده سوسن حساس هستند، موجب واکنش‌های حساسیتی شود.
سنگ کلیه: مارچوبه حاوی پورین است. پورین پس از تجزیه به اسید اوره تبدیل می‌شود و اگر مقدار زیادی پورین در بدن وجود داشته باشد، اسید اوره زیادی در بدن انباشته می‌شود. این موضوع برای افرادی که به سنگ‌ کلیه یا نقرس مبتلا هستند، اصلا خوب نیست. این افراد باید از خوراکی‌های حاوی پورین فراوان مانند مارچوبه دوری کنند.

دم کرده مارچوبه برای تقویت قلب

برای تسکین و آرامش قلب می توانید از دم کرده ی مارچوبه استفاده کنید. دم کرده ی مارچوبه را به این صورت تهیه کنید: چند شاخه مارچوبه را در داخل یک لیتر آب جوش بریزید و مقداری هم رازیانه و جعفری به آن اضافه کنید و بگذارید به مدت ۵ دقیقه دم بکشد. از این دم کرده به مقدار ۲ تا ۳ فنجان در روز بنوشید.

نحوه انتخاب و خرید مارچوبه

به هنگام خرید در پی ساقه‌ های سبز روشن باشید. شاخه ‌های مارچوبه ی تازه، راست و نرم بوده و جوانه های آن نباید باز شده باشد و اگر فلس‌ های نوک آن باز باشد نشانه ی این است که گیاه مدت زیادی مانده و کهنه شده است.

روش نگهداری و قیمت خوراکی مارچوبه

برای نگهداری مارچوبه، آن را در پارچه های مرطوب بپیچید و سپس در یک کیسه ی پلاستیکی قرار داده و در یخچال نگهداری کنید؛ زیرا گرما و خشکی، آن را از بین می ‌برد.

مارچوبه در دمای صفر درجه سانتی ‌گراد، همه محتوای اسید فولیک خود را به مدت دو هفته و ۹۰ درصد ویتامین C را تا پنج روز حفظ می ‌کند. در حرارت اطاق، مارچوبه ۷۵ درصد اسید فولیک اش را در مدت سه روز و ۵۰ درصد ویتامین C را تا ۲۴ ساعت از دست می ‌دهد. و نکته مهم در این گیاه قیمت بالای آن است که امروز به قیمت ۱۲۰ هزار تومن به فروش می رسد

نحوه پختن و روش های مصرف

پختن مارچوبه باعث به وجود آمدن تغییراتی در آن می شود؛ کلروفیل، رنگدانه ای که باعث سبزی گیاهان می ‌شود، به اسید حساس است.

با پختن مارچوبه، کلروفیل آن با اسیدهای موجود در آن یا در آب پخت واکنش شیمیایی داده، فئوفتین تشکیل می‌ دهد که به رنگ قهوه‌ای است. در نتیجه مارچوبه ی پخته، رنگ زیتونی دارد.

با افزایش سرعت پخت می ‌توان از این واکنش جلوگیری کرد و زمانی برای واکنش کلروفیل و اسیدها باقی نگذاشت یا آن که می ‌توان مقادیر زیاد آب را به کار برد تا اسیدها رقیق شوند و راه سوم این است که در ظرف را برداریم تا اسیدهای فرار از آن خارج شوند که البته دو راه آخر توصیه نمی شود، زیرا به این ترتیب مواد مغذی نیز به هدر می رود.

فرآیند پخت بافت مارچوبه را نیز تغییر می ‌دهد. به طوری که محتوای آب سلول ‌ها خارج شده و شکل آن ها به هم می ‌ریزد. افزودن نمک به هنگام پخت این روند را کند می ‌کند.

مارچوبه را ميتوان به صورت خام، پخته يا دم كرده استفاده كرد.

نكات پخت مارچوبه

حرارت دادن به افزایش مواد مغذی این گیاه کمک می‌کند.
بايد مارچوبه را با كمي آب و حرارات كم در ظرف هاي ضد زنگ پخت و تقريبا نيمه خام آنرا برداشت .
با پختن، کلروفیل آن با اسیدهای موجود در آن یا در آب پخت واکنش شیمیایی داده، فئوفتین تشکیل می‌ دهد که به رنگ قهوه‌ای است. در نتیجه مارچوبه پخته، رنگ زیتونی دارد.
فرآیند پخت بافت مارچوبه را نیز تغییر می ‌دهد. به طوری که محتوای آب سلول ‌ها خارج شده و شکل آن ها به هم می ‌ریزد. افزودن نمک به هنگام پخت این روند را کند می ‌کند.
آب مارچوبه را دور نريزيد و از آن براي سوپ استفاده كنيد زيرا داراي ويتامين و املاح مي باشد .
مارچوبه را مي توان به صورت خام يا پخته در سالاد نيز اضافه كرد.

نحوه پاک کردن

– مارچوبه‌ها را زیر آب سرد شستشو دهید. این کار هر گونه کثیفی و آلودگی را پاک می‌کند.
– با استفاده از انگشتان‌تان قسمت بالای مارچوبه را بسابید.
– مارچوبه‌ها را میان دو حوله‌ی آشپزخانه بپیچید و آن‌ها را خشک کنید.
– در صورتی که ضخیم باشد، می‌توانید پوشش بیرونی ضخیم را با یک پوست‌کن جدا کنید.