بیوگرافی و عکسهای مسعود کیمیایی
بیوگرافی و عکسهای مسعود کیمیایی
مسعود کیمیایی (متولد ۷ مرداد ۱۳۲۰ در تهران) کارگردان و فیلمنامهنویس ایرانی است.
کیمیایی از چهرههای برجسته سینمای ایران به شمار میرود. اکثراً وی را کارگردانی مؤلف و مؤثر دانستهاند که در شکلگیری بدنه اصلی سینما در ایران نقشی محوری داشته است. او با ساخت فیلم قیصر در سال ۱۳۴۸ دو قطب هنری و تجاری سینما را به هم پیوند داد و همراهِ ناصر تقوایی و بهرام بیضایی و هژیر داریوش و فریدون گله و داریوش مهرجویی و علی حاتمی و چند فیلمساز دیگر از آغازگران دورهای بود که موج نو در سینمای ایران شناخته شد. اغلب آثار کیمیایی در ژانر اجتماعی-سیاسی است. او علاوه بر فعالیتهای سینمایی، نوشتن رمان و شعر را نیز تجربه کردهاست. از فیلمهای مهم کیمیایی میتوان به قیصر، بلوچ، داش آکل، خاک، گوزنها، خط قرمز، دندان مار، سرب و جرم اشاره کرد. در یک نظرسنجی که برای گزینش بهترین فیلم سینمای پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران با رأی ۲۷ تن منتقد و نویسنده اجرا شد، گوزنها با ۲۰ رأی بهترین فیلم سینمای پیش از انقلاب ایران شناخته شد. در رأیگیری دیگری از ۵۵ منقد سینمایی ایرانی در سال ۱۳۸۱ نیز، فیلمِ گوزنها با ۱۷ رأی همراهِ باشو، غریبهی کوچک کارِ بهرام بیضایی بهترین فیلم کل ادوار تاریخ سینمای ایران شناخته شد.
بیوگرافی مسعود کیمیایی
مسعود کیمیایی در روز ۷ مرداد ۱۳۲۰ در خیابان چراغبرق یا چراغگاز در کوچهٔ سراجالملک متولد شد. خانواده کیمیایی در زمانی که او سه سال داشت به خانه ای در کوچه سید ابراهیم واقع در خیابان ریتهران نقل مکان کردند. پس از آن به ترتیب در کوچه دردار، آصفالدوله، سقاباشی، عینالدوله و سرانجام در خیابان بهار ساکن شد. او دو خواهر و یک برادر دارد. دیپلم متوسطه را از دبیرستان بدر گرفت. بعد از پایان دبیرستان کمکم وارد عوالم روشنفکری شد و همراه چند تن از دوستان علاقهمند، گروه انتشارات طرفه را بنیاد نهاد. از همان دوره به موسیقی هم علاقهمند شد و چند ساز مانند پیانو و گیتار را در حد غیر حرفهای مینوازد. اما بیشترین کشش و علاقه او به سینما بود. کیمیایی تحصیلات آکادمیک کارگردانی ندارد. تمام آموختههای تکنیکی و فنی او از سینما به حضور در گروه دستیاران فیلم قهرمانان به کارگردانی ژان نگولسکو و دستیاری ساموئل خاچیکیان در فیلم خداحافظ تهران محدود میشود. بهروز وثوقی، فرامرز قریبیان، نعمت حقیقی، اسفندیار منفردزاده و محمد تراب نیا چهرههای اثرگذار بر روی آثار و فعالیت مسعود کیمیایی بودند.
همسران مسعود کیمیایی
مهشید | همسر اول مسعود کیمیایی
مسعود کیمیایی برای اولین بار سال ۱۳۴۲ زمانی که تنها ۲۲ سال سن بیشتر نداشت با دختری به نام مهشید ازدواج کرد, حاصل این ازدواج یک دختر بود, کیمیایی بعد از سه سال از وی جدا شد. گیلدا دختر کوچولوی مسعود کیمیایی به همراه مادرش در حال حاضر خارج از کشور زندگی می کنند برای اولین بار عکس گیلدا و پدرش را برادر ناتنی اش پولاد کیمیایی منتشر کرد .
گیتی پاشایی | همسر دوم مسعود کیمیایی
گیتی پاشایی یکی از خواننده های معروف دوران زمان شاه می باشد .
حاصل ازدواج مسعود کیمیایی و گیتی پاشایی یک پسر بود, پولاد کیمیایی بازیگر مطرح حال حاضر سینمای ایران دومین فرزند مسعود کیمیایی است . گیتی پاشایی بر اثر بیماری سرطان درگذشت . البته یک مدت طولانی به همراه فرزندش پولاد خارج از کشور زندگی می کرد, پولاد کیمیایی به اسرار پدرش برای بازیگری در فیلم تجارت وارد ایران شد و از آن پس ماندگار شد .
گوگوش | همسر سوم مسعود کیمیایی
در سال ۱۳۷۶ با فائقه آتشین یا همان گوگوش خواننده مشهور لس آنجلسی ازدواج کرد و در سال ۱۳۸۲ از وی جدا شد.
گوگوش یکی از خواننده های سرشناس زمان شاه همسر سوم مسعود کیمیایی است . پس از اینکه انقلاب شد گوگوش برخلاف دیگر خواننده های زمان شاهی خاک کشور را ترک نکرد و در کنار مسعود کیمیایی زندگی عاشقانه ای را ادامه داد . البته گوگوش بیشتر از چند سالی دوام نیاورد و خاک ایران را به مقصد آمریکا ترک کرد . آمریکا با روی کار آمدن ترامپ پاداش خواننده مطرح ایرانی را داد و تا مرز زندانی شدن گوگوش پیش رفت . گوگوش با اینکه گرین کارت داشت اما از سوی دولت آمریکا مورد اذیت و آزار قرار گرفت . ترامپ اعلام کرده بود تمام ایرانیان حق خروج و ورود به آمریکا را تا ۹ ماه را ندارند .
کیمیایی درباره گوگوش میگوید که او زن مهربان و خوبی بود و زمانی که با من ازدواج کرده بود زن بسیار معصوم و پاکدامنی بود ولی بنا به دلایلی نتوانستیم با هم زندگی زناشویی را ادامه دهیم و از هم جدا شدیم.
حال و روز مسعود کیمیایی در سن ۷۵ سالگی
مسعود کیمیایی بعد از سه ازدواج ناموفق در حال حاضر مجرد زندگی می کند .
وی در مورد اوضاع مالی اش به حسین دهباشی گفت : پس از این همه عمر تنها یک آپارتمان برای خودم دارم, همین آپارتمان هم به واسطه خانمی که در دفتر ما کار می کرد و کمک پولاد توانستم بخرم, البته تلویزیون هم با خرید آثارام ۱۲۰ میلیون به من داد که بالاخره آپارتمان را خریدم . به هرحال سالم زندگی کردن اینطور تاوان هایی هم دارد .
کارنامه و فعالیت
مسعود کیمیایی فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۴۵ با دستیاری ساموئل خاچیکیان در فیلم خداحافظ تهران آغاز کرد. کیمیایی تحصیلات آکادمیک کارگردانی ندارد. تمام آموختههای تکنیکی و فنی او از سینما به حضور در گروه دستیاران فیلم قهرمانان به کارگردانی ژان نگولسکو و دستیاری ساموئل خاچیکیان در فیلم خداحافظ تهران محدود میشود. اولین فیلمش بیگانه بیا را در سال ۱۳۴۷ و با تم جوان هوسباز و دختر فریب خورده در خانوادهای مرفه ساخت، که از ساختار مستحکمی برخوردار نبود و اقبال چندانی نیز در گیشه پیدا نکرد. یک سال بعد قیصر وضع را تغییر میدهد. قیصر گرچه در نمایش اول خود در میان عامه مردم مورد پسند واقع نشد، اما در اکران دوم رکورد فروش را شکست. قیصر به یک سمبل تبدیل میشود و داستانش هم به یک ژانر انتقام شخصی تبدیل شد. اتفاقی که تا آن زمان در سینمای ایران کمتر رخ داده بود، اما کیمیایی با استفاده از همان فرمولهای آشنای فیلمفارسی فیلمی غیرعادی ساخت که هم مخاطب را جذب میکند و هم به منتقدان نوید یک سینمای نوین را میدهد.
بدینسان، قهرمان فیلم با بازی بهروز وثوقی به مردم معرفی میشود که ریشه در تاریخ و جغرافیای ایران دارد و مُبَلّغ نوعی انتقام فردی است که به مذاق ایرانیان ناموس پرست آن سالها خوشایند مینماید. هچنین قیصر با دوری از تحرکات فیلمفارسی و با ساختاری نوین نگاه جدیدی را وارد سینمای آن دوره ایران کرد. این فیلم با موسیقی اسفندیار منفردزاده، تیتراژ عباس کیارستمی، میکس روبیک منصوری و بازی ناصر ملک مطیعی، جمشید مشایخی، بهروز وثوقی، پوری بنایی، ایران دفتری، غلامرضا سرکوب، بهمن مفید، شهرزاد و جلال پیشواییان در دو سال متوالی روی پرده سینماها رفت و به اثری ماندگار و قابل توجه در تمامی ادوار تبدیل شد. قیصر دارای دیالوگهای پر از واژه به زبان کوچه بازاری تهران اصیل بود. کیمیایی در سال ساخت قیصر بیست و هشت سال سن داشت. در سال ۱۳۹۰ در نظرسنجی روزنامه بانی فیلم، قیصر از دید خوانندگان به عنوان تاثیرگذارترین فیلم سینمای ایران انتخاب شد. داشآکل در سال ۱۳۵۰ چهارمین ساخته کیمیایی محسوب میشود. این فیلم بر اساس داستان داش آکل از کتاب سه قطره خون نوشته صادق هدایت ساختهشدهاست. اکثر منتقدین داش آکل را اقتباس قابل احترام و فیلمنامه و دیالوگ فیلم را قابل توجه دانستند. مشارکت قابل توجه کیمیایی و بهروز وثوقی فیلم را اثری با شخصیت پردازی درست، قهرمان داستان همراه میسازد. گوزنها فیلم بعدی کیمیایی در سال ۱۳۵۴ با بازی بهروز وثوقی و فرامرز قریبیان ساخته میشود، که به زعم بسیاری بهترین فیلم کیمیایی است و دو تیپ مختلف از قهرمان را در کنار هم قرار میدهد که در نهایت مکمل شخصیت هم میشوند. به باور بسیاری، این فیلم بههمراه قیصر مهمترین آثار کیمیایی پیش از انقلاب را شامل میشوند. در رأیگیری از ۵۵ فیلمشناس ایرانی در سال ۱۳۸۱ گوزنها همراهِ فیلم باشو، غریبه کوچک اثر بهرام بیضایی بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران شناخته شده است. در گوزنها شخصیتهای داستان فیلم بسیار قوی ساخته میشوند. در همین سال پیچیدهترین مورد سانسور روی فیلم گوزنها اعمال میشود و پس از نمایش در سومین جشنواره فیلم تهران یک سال توقیف میماند و بعد هم با عوض کردن کامل داستان و فیلمبرداری مجدد به آن اجازه نمایش داده شد. غزل فیلم بعدی او که اقتباسی از کتابی از نویسندهٔ معتبر خورخه لوئیس بورخس است، متفاوتترین و عجیبترین فیلم کارنامه وی از دیدگاه برخی از منتقدین لقب گرفت. وی برای این اثر از سوی برخیها مورد تمجید قرار گرفت و مدال نقره جشنواره بینالمللی فیلم مانهایم-هایدلبرگ را از آن خود نمود. کیمیایی پس از آن سفر سنگ را در سال ۱۳۵۶ ساخت که بهنوعی جنبهای پیشگویانه دربارهٔ انقلاب ایران به خود میگیرد. او برای این فیلم جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره بینالمللی فیلم قاهره دریافت کرد و در ادامه نیز پلاک طلایی سازمان بینالمللی سینمای کاتولیک از همین جشنواره به کیمیایی اهدا شد. سفر سنگ روایتی روستایی با تم اتحاد داشت. او در سال ۱۳۶۱ فیلم خط قرمز را با بازی سعید راد کارگردانی کرد، این فیلم توقیف شد و به جز یک بار نمایش در جشنواره فیلم فجر دیگر هرگز نمایش داده نشد. .
بیشتر اهالی سینما منسجمترین ساختهٔ بعد از انقلاب کیمیایی را دندان مار ساخته سال ۱۳۶۸ میدانند که نامزد دریافت جایزه خرس طلایی جشنواره بینالمللی فیلم برلین شد و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بینالمللی فیلم برلین را دریافت کرد. دندان مار همچنین نامزد هوگو طلایی جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو نیز شد. دندان مار را میتوان سند تصویری درخشان و بی نظیری از تهران روزهای جنگ ایران و عراق دانست. پس از آن کیمیایی با استفاده از چهرههای جوان، آثار خود را بهعنوان تصویرگر زندگی جوانان دههٔ هفتاد معرفی کرد. با فیلم سلطان پسرش پولاد کیمیایی را به عنوان بازیگر به سینما معرفی کرد. کیمیایی فیلمنامهٔ تمامی آثارش را خودش نوشته و همچنین تدوین و طراحی صحنه و لباس تعدادی از فیلمهایش، مانند گروهبان، ردپای گرگ، مرسدس و فریاد، را نیز خود به عهده داشتهاست. کیمیایی در ۱۳۶۶ تهیه کنندگی شیرک اثر داریوش مهرجویی را عهدهدار شد. تیغ و ابریشم در سال ۱۳۶۴ و سرب در سال ۱۳۶۷ نیز با با سبک سیاسی و عقیدهای توسط کیمیایی ساخته شد که اثر قابل توجه است. در حالی که برخی از منتقدین سرسخت نیز سرب را بهترین فیلم ساخته شده کیمیایی بعد انقلاب میدانند. این فیلم از فیلم نامه هاگانا برگرفته شد و تمی کلاسیک داشت. گروهبان در سال ۱۳۶۹ اثر بعدی وی کیمیایی بود. این فیلم مانند فیلم بعدی او در حال گرفتن حق شخصی بود. گروهبان در فهرست نامزد جایزه شیر طلایی جشنواره بینالمللی فیلم ونیز نیز قرار گرفت اما به دور نهایی راه نیافت. ردپای گرگ در سال ۱۳۷۰ دیگر ساخته کیمیایی در این دوره بود که دارای دیالوگها و سکانسهای بحثبرانگیز و قابل توجه بود. تجارت در سال ۱۳۷۳ اولین فیلمی بود که کیمیایی در خارج از ایران ساخت و قهرمان همیشگیاش را رهسپار خیابانهای آلمان کرد. اعتراض در سال ۱۳۷۸ با دست مایههای سیاسی ساخته شد که دارای دیالوگهای ماندگار بود. اعتراض زمانی ساخته شد که اتفاقات مهمی در تیرماه همان سال افتاده بود. کیمیایی همچنین برای نخستین بار در سال ۱۳۸۲ در فیلم مستند هشتصد قدم در لالهزار ساخته امید شریف موسوی، مقابل دوربین قرار گرفت و راوی اصلی این فیلم دربارهٔ خیابان مشهور تهران قدیم یعنی لاله زار شد که همواره در اغلب فیلمهای ساخته خودش و حتی رمانش نیز دلبستگی بسیار خود را به آن ابراز کرده است. کیمیایی بعد از انقلاب کارگاه آزاد فیلم را تأسیس کرد. کیمیایی در سال ۱۳۸۳ حکم فیلمی با تم رفاقت و انتقام را ساخت. حکم مانند سرب یک اثر کلاسیک با شرایط روز جامعه بود. کیمیایی در سال ۱۳۸۵ رئیس را کارگردانی کرد که فیلم به مانند حکم نشانه از انتقام و عصیان گروهی داشت. کیمیایی در سال ۱۳۸۷ با همکاری اصغر فرهادی، محاکمه در خیابان را ساخت. محاکمه در خیابان یک نوستالژی از آثار قبلی او و در همان حال رویکردی جدید به حساب میآید. جرم در سال ۱۳۸۹ یکی از فیلمهای قابل توجه او بوده است. فیلمی که برای کیمیایی اولین جایزه سینمایی از جشنواره فیلم فجر را به ارمغان آورد. او در مراسم افتتاحیه و اختتامیه با سخنانی کنایهآمیز از اینکه پس از ۳۰ سال به یاد او افتادهاند گلایه کرد و در مراسم اختتامیه در حالی که با پسرش برای دریافت جایزهٔ بهترین فیلم به روی صحنه رفته بود تأکید کرد که فیلم سازی مستقل است و به جایی وابسته نیست. جرم قاببندیهای سینمایی موفقی دارد. متروپل کیمیایی در سال ۱۳۹۲ نیز با نظرات دو طیف وسیع جامعه همراه بود، فیلمی که نقطه مورد نظر کارگردان سینما است. کیمیایی در سال ۱۳۹۵ قاتل اهلی را با بازی پرویز پرستویی کلید زد.پرویز پرستویی در مصاحبه ای که در تاریخ ۱۶ دی ماه ۹۶ با فریدون جیرانی در برنامه زنده سی و پنج داشت در رابطه با این فیلم و دلبستگی هایی و دلخوری هایی که نسبت به داستان این فیلم داشت صحبت داشت.
ویژگیهای سینمای کیمیایی
تِم اغلب فیلمهای کیمیایی با باورها و ارزشهای انسانی در جایگاه یک فیلمساز جامعهگرا ساخته شدهاند. تمی که خود او به آن پایبند است اما با گذشت زمان در نگاه برخیها یا از بین رفته یا کمرنگ شدهاند. کیمیایی از جوانمردی، غیرت و رفاقت تا سر حد مرگ قصه میگوید و قهرمانانش را با این صفات در بستر جامعهٔ امروزی با مشکلات سیاسی و اجتماعی درگیر میکند تا از ارزشهای خود دفاع کنند. ارزشهایی که مردم عامهپسند دوستشان دارند. باور به آرمانخواهی انسانی و شخصی نیز ویژگی اثرهای وی به شمار میآیند. بخش مهمی از جذابیت فیلمهای کیمیایی در آفرینش شخصیت قهرمان است. قهرمانی که در دل اجتماع مبارزه میکند تا جهانِ خواستهٔ خود را بسازد. مفهوم کلمات و داستان و روایت هدف شخصی و تیمی در آثار کیمیایی جایگاه ویژهای دارد. از دیگر شاخصه کیمیایی معرفی تعداد زیادی بازیگر به سینمای ایران است. به لحاظ ساختاری سینمای کیمیایی از سه عنصر عمده موسیقی، دیالوگها و ارتباط انسانی – عاطفی کاراکترهای آن بهره میگیرد. از برایند این عناصر، سینمای کیمیایی در مرز میان رئالیسم اجتماعی و ذهنیت نوستالژیک در حرکت است و این ساختار زیربنایی ستون اصلی و استخوان بندی تمام آثار وی را میسازد. دیگر نکته قابل توجه آثار وی واقف بود خود او به نوشتار و گفتار و لحن بازیگران و داستان فیلم است.
فیلم های مسعود کیمیایی
– بیگانه بیا (۱۳۴۷) – قیصر (۱۳۴۸) – رضا موتوری (۱۳۴۹) – داشآکل (۱۳۵۰)-بلوچ (۱۳۵۱) – خاک (۱۳۵۲) – گوزنها (۱۳۵۳) – پسر شرقی (فیلم کوتاه، ۱۳۵۴)
– غزل (۱۳۵۵) – اسب (فیلم کوتاه، ۱۳۵۵ – سفر سنگ (۱۳۵۶) – خط قرمز (۱۳۶۱)- تیغ و ابریشم (۱۳۶۴) – شیرک (تهیه کننده، ۱۳۶۶) – سرب (۱۳۶۷)
– دندان مار (۱۳۶۸)- گروهبان (۱۳۶۹) – ردپای گرگ (۱۳۷۰) – تجارت (۱۳۷۳) – ضیافت (۱۳۷۴)- سلطان (۱۳۷۵) – مرسدس (۱۳۷۶) – فریاد (۱۳۷۷) – اعتراض (۱۳۷۸)
– سربازهای جمعه (۱۳۸۲) – حکم (۱۳۸۳) – رئیس (۱۳۸۵) – محاکمه در خیابان (۱۳۸۷)- جرم (۱۳۸۹) – متروپل (۱۳۹۲) – قاتل اهلی (۱۳۹۵)
نوشتهها
جسدهای شیشهای، رمان، ۱۳۸۰، انتشارات آتیه
زخم عقل، دفتر شعر، دی ماه ۱۳۸۲، نشر ورجاوند
حسد (بر زندگی عین القضات) ۱۳۸۴، نشر ثالث
سرودهای مخالف ارکسترهای بزرگ ندارند، رمان، ۱۳۹۴ اختران
جوایزداخلی
برنده جایزه بهترین کارگردانی در دومین جشنواره سینمایی سپاس تهران برای فیلم قیصر ۱۳۴۸
برنده جایزه بهترین فیلم در دومین جشنواره سینمایی سپاس تهران برای فیلم قیصر ۱۳۴۸
برنده جایزه بهترین فیلم به مفهوم مطلق و بهترین کارگردانی جشنواره سینمایی سپاس برای فیلم داشآکل ۱۳۵۰
نامزد جایزه بهترین آنونس بخش مسابقه مواد تبلیغاتی فیلمها از هشتمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم سراب ۱۳۶۸
برنده جایزه بهترین فیلم از انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران برای فیلم دندان مار ۱۳۶۸
کاندید تندیس زرین بهترین طراحی صحنه و لباس از اولین دوره جشن خانه سینما برای فیلم سلطان ۱۳۷۵
کاندید تندیس زرین بهترین فیلم از اولین دوره جشن خانه سینما برای فیلم سلطان ۱۳۷۵
کاندید سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی برای فیلم اعتراض ۱۳۷۸
کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم اعتراض ۱۳۷۸
کاندید تندیس زرین بهترین فیلم از سومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم فریاد ۱۳۷۸
کاندید تندیس زرین بهترین فیلم از سومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم سربازهای جمعه ۱۳۸۳
برنده جایزه ویژه هیئت داوران برای فیلم جرم از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۹
برنده جایزه سیمرغ بلورین بهترین فیلم از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم جرم ۱۳۸۹
کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم جرم ۱۳۸۹
کاندید سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم جرم ۱۳۸۹
تندیس حافظ بهترین فیلم جشن دنیای تصویر برای فیلم محاکمه در خیابان ۱۳۹۱
جوایز بینالمللی
برنده جایزه بهترین فیلمنامه انجمن بینالمللی فیلم تاشکند برای فیلم داش آکل ۱۹۷۱
برنده مدال نقره جشنواره بینالمللی فیلم مانهایم-هایدلبرگ برای فیلم غزل ۱۹۷۶
برنده جایزه بهترین کارگردانی جشنواره بینالمللی فیلم قاهره برای فیلم سفر سنگ ۱۹۷۹
برنده جایزه پلاک طلایی سازمان بینالمللی سینمای کاتولیک جشنواره بینالمللی فیلم قاهره برای فیلم سفر سنگ ۱۹۷۹
برنده مدال طلای شهر جیفونی برای بهترین فیلم (مسعود کیمیایی و داریوش مهرجویی) از بیستمین دوره جشنواره فیلم جیفونی ۱۹۹۰
نامزد جایزه خرس طلایی جشنواره بینالمللی فیلم برلین برای فیلم دندان مار ۱۹۹۱
نامزد جایزه شیر طلایی جشنواره بینالمللی فیلم ونیز برای فیلم گروهبان ۱۹۹۲
برنده جایزه ذکر ویژه جشنواره بینالمللی فیلم برلین برای فیلم دندان مار ۱۹۹۱
نامزد هوگو طلایی جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو برای فیلم دندان مار ۱۹۹۲
برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بینالمللی فیلم مونترآل برای فیلم دندان مار ۱۹۹۲
نظرات