برگهای که باید در آن شکایت خود را بنویسید
دادخواست در حقوق معنای خاصی دارد و به درخواست فردی اطلاق میشود که به دادگاه یا مرجع قضایی ارائه میشود. در مجموع دادخواست ابزاری حقوقی برای اعمال حقوق و مطالبات افراد در مراجع قضایی است که باید با رعایت ضوابط قانونی تنظیم و ارائه شود.
دادخواست در حقوق، به نوشتاری گفته میشود که توسط فردی به دادگاه یا مرجع قضایی ارائه میشود و در آن:
۱- شرح موضوع اختلاف یا درخواست خود را بیان میکند.
۲- دلایل و مستندات خود را برای اثبات موضوع ذکر مینماید.
۳- تقاضای حکم یا تصمیم خاصی را از آن مرجع قضایی درخواست میکند.
به عبارت دیگر، دادخواست یک درخواست رسمی و قانونی است که شخص برای طرح دعوا یا اعمال حقوق خود به مراجع قضایی ارائه میدهد به عنوان مثال در شکایت از اداره پست یا شکایت از دیجی کالا مشتریان معمولا از خدمات مجموعه ناراضیاند.
دادخواست باید متناسب با الزامات قانونی مربوطه تنظیم و ارائه شود تا مورد پذیرش قرار گیرد و مرجع قضایی به آن رسیدگی کند.
ویژگی دادخواست
دادخواست بهعنوان اولین مرحله از فرایند رسیدگی قضایی دارای ویژگیهای متعددی است که عبارتاند از:
۱- ابتکاری بودن:
خواهان با تنظیم و ارائه دادخواست، اولین قدم را در طرح دعوا برمیدارد.
۲- انشایی بودن:
دادخواست یک سند انشایی است که با ارائه آن، خواهان خواسته خود را مطرح میکند.
۳- رسمی بودن:
دادخواست باید با رعایت الزامات و فرمهای قانونی تنظیم و ارائه شود.
۴- انفرادی بودن:
هر دادخواست متعلق به یک پرونده خاص است و فقط به همان پرونده مربوط میشود.
۵- قابلاصلاح بودن:
در برخی موارد، دادخواست قبل از رسیدگی قابلاصلاح و تکمیل است.
۶- قابل اعتراض بودن:
در صورت ایراد به دادخواست، خوانده میتواند به آن اعتراض کند.
۷- قابل ابطال بودن:
در برخی موارد، امکان ابطال دادخواست توسط دادگاه وجود دارد.
این ویژگیها باعث میشود دادخواست یک سند مهم و تأثیرگذار در فرایند دادرسی باشد.
شرایط اساسی تنظیم دادخواست
برخی از شرایط اساسی برای تنظیم و ارائه صحیح دادخواست عبارتاند از:
۱- رعایت اصول و فرمهای مقرر قانونی:
استفاده از فرمهای استاندارد و دستورالعملهای مربوطه
درج اطلاعات موردنیاز در محلهای مشخصشده
۲- مشخص بودن هویت و مشخصات طرفین:
نام، نام خانوادگی، کد ملی و نشانی کامل خواهان و خوانده
۳- بیان دقیق و شفاف موضوع و خواسته:
توضیح واضح و جزئی از موضوع اختلاف یا درخواست
درج خواستههای مشخص و قابلاجرا
۴- ارائه مستندات و مدارک مرتبط:
ارائه اسناد و مدارک حمایتکننده از ادعاهای خواهان
۵- رعایت مهلتهای قانونی برای ارائه دادخواست
۶- پرداخت هزینههای دادرسی مقرر
۷- امضای دادخواست توسط خواهان یا نماینده قانونی وی
۸- ذکر تاریخ و محل تنظیم دادخواست
رعایت این موارد اساسی باعث میشود دادخواست از لحاظ شکلی و ماهوی صحیح و قابلپذیرش باشد.
کاربرد دادخواسـت
دادخواست در نظام قضایی و حقوقی دارای کاربردهای مختلفی است که برخی از آنها عبارتاند از:
۱- آغاز فرایند دادرسی:
با ارائه دادخواسـت، خواهان رسماً دعوا را مطرح میکند و فرایند دادرسی آغاز میشود.
۲- تعیین موضوع اختلاف:
در دادخواسـت، موضوع اختلاف و خواسته خواهان بهصورت دقیق مشخص میشود.
۳- مشخص کردن طرفین دعوا:
در دادخواسـت، اطلاعات هویتی خواهان و خوانده درج میشود.
۴- ارائه ادله و مستندات:
خواهان در دادخواسـت، مدارک و مستندات خود را ارائه میکند.
۵- تعیین صلاحیت مرجع رسیدگی:
محتوای دادخواسـت در تشخیص صلاحیت مرجع رسیدگی مؤثر است.
۶- مشخص کردن خواسته:
خواهان در دادخواسـت، خواسته خود را به طور دقیق بیان میکند.
۷- ایجاد تعهد برای خوانده:
با ارائه دادخواست، خوانده موظف به پاسخگویی و دفاع از خود میشود.
۸- ایجاد پرونده قضایی:
با ثبت دادخواسـت، یک پرونده قضایی جدید ایجاد میشود.
در مجموع، دادخواسـت نقش بسیار کلیدی در فرایند دادرسی ایفا میکند.
چه مواردی در دادخواست باید به طور دقیق مشخص شود؟
در دادخواست، مواردی که باید به طور دقیق جهت شکایت مشخص شوند عبارتاند از:
۱- مشخصات طرفین دعوا:
نام و نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس، شغل و سایر مشخصات هویتی خواهان و خوانده
۲- موضوع دعوا و خواسته:
شرح دقیق و کامل موضوع اختلاف و خواستهای که خواهان مطرح میکند
۳- ادله و مستندات:
مدارک و مستندات مورد استناد خواهان به همراه توضیحات کافی درباره آنها
۴- استناد به قوانین و مقررات:
ذکر دقیق مواد قانونی که خواهان بر اساس آنها مدعی خود را طرح میکند
۵- تاریخ و محل وقوع موضوع دعوا:
زمان و مکان وقوع موضوع اختلاف به طور دقیق بیان شود
۶- محل اقامت طرفین:
آدرس دقیق محل اقامت خواهان و خوانده
۷- صلاحیت مرجع رسیدگی:
توضیح مبنی بر اینکه چرا آن دادگاه صالح به رسیدگی است
۸- ارزش موضوع دعوا:
مبلغ یا ارزش موضوع مورد درخواست به طور دقیق ذکر شود
دقت در درج این موارد در دادخواست، از سوی خواهان، باعث میشود پرونده به شکل صحیح تشکیل و به طور دقیق مورد رسیدگی قرار گیرد.
انواع دادخواست
انواع دادخواسـتها به شرح زیر است:
۱- دادخواسـت بدوی:
این دادخواسـت برای اقامه دعوا در مرحله اول رسیدگی قضایی (دادگاه بدوی) ارائه میشود.
در این دادخواسـت، خواهان ادعای خود را به همراه دادههای مثبت مطرح میکند و تقاضای صدور حکم به نفع خود را دارد.
۲- دادخواسـت دیوان عدالت اداری:
این دادخواسـت برای طرح دعوا در مقابل تصمیمات و اقدامات مراجع اداری ارائه میشود.
هدف از طرح این دادخواسـت، اعتراض به تصمیمات و آرای اداری و خواستار ابطال یا اصلاح آنهاست.
۳- دادخواسـت واخواهی:
این دادخواسـت در پاسخ به آرای غیابی (صادره در غیاب یکی از طرفین) ارائه میشود.
هدف از این دادخواسـت، اعتراض به رأی غیابی و خواستار رسیدگی مجدد به پرونده است.
۴- دادخواسـت طاری:
این دادخواسـت برای طرح دعوای جدید ضمیمه پرونده اصلی ارائه میشود.
در این حالت، دعوای جدید به موضوع پرونده اصلی مربوط بوده و به نحوی با آن ارتباط دارد.
۵- دادخواسـت اضافی:
این دادخواسـت برای افزودن خواسته جدید به پرونده اصلی ارائه میشود.
در این حالت، خواهان خواسته جدیدی را به خواسته اصلی خود اضافه میکند.
۶- دادخواسـت متقابل:
خوانده در پاسخ به دادخواسـت خواهان، این دادخواست را برای طرح دعوا علیه خواهان ارائه میکند.
در این حالت، خوانده خود بهعنوان خواهان عمل کرده و دعوای خود را مطرح میکند.
۷- دادخواسـت جلب ثالث:
در این دادخواسـت، یکی از طرفین دعوا، شخص ثالثی را بهعنوان ذینفع در پرونده جلب میکند.
هدف از این اقدام، مشارکتدادن شخص ثالث در روند رسیدگی و تعیین تکلیف وی است.
۸- دادخواسـت ورود ثالث:
در این دادخواسـت، شخص ثالث خود را بهعنوان ذینفع در پرونده معرفی میکند.
این شخص ثالث، مدعی حقی در موضوع پرونده اصلی بوده و خواستار ورود به آن است.
نقش وکیل در تنظیم دادخواست
وکیل دارای نقش مهمی در تنظیم و ارائه دادخواسـت به دادگاه است:
۱- تشخیص نوع دادخواست:
وکیل باید باتوجهبه موضوع و جزئیات پرونده، نوع مناسب دادخواسـت را تشخیص دهد.
این موضوع تاثیر زیادی بر فرایند رسیدگی و نتیجه پرونده دارد.
۲- تنظیم صحیح و کامل دادخواست:
وکیل باید دادخواسـت را با دقت و مطابق با مقررات قانونی تنظیم کند.
جزئیات درج شده در دادخواسـت باید کامل، دقیق و مستند باشد.
۳- ارائه مستندات و ادله:
وکیل باید همراه با دادخواسـت، مستندات و ادله مربوطه را به دادگاه ارائه کند.
این ادله میتواند شامل اسناد، گواهیها، و سایر مدارک باشد.
۴- توجیه و استدلال قانونی:
وکیل باید در دادخواسـت، استدلالهای قانونی و حقوقی لازم را ارائه کند.
این استدلالها باید بر اساس قوانین و مقررات مرتبط باشد.
۵- رعایت فرمت و مهلتهای قانونی:
وکیل باید فرمت مورد نیاز برای دادخواسـت را رعایت کند.
همچنین باید مهلتهای قانونی برای ارائه دادخواست را در نظر بگیرد.
در مجموع، نقش وکیل در تنظیم دادخواست بسیار حیاتی است و میتواند تأثیر زیادی بر روند و نتیجه پرونده داشته باشد.
رپورتاژ / ۳۲۲۲۴۵
نظرات