درمان وسواس و افسردگی
وسواس فکری، عملی یا تصوری به طور کلی ناراحتکننده و مزاحم است و گاهی اوقات همراه با وسواس عملی نیز ظاهر میشود. افراد مبتلا به وسواس آگاه هستند که این افکار ناشی از ذهن ناآرام آنها است. در واقع، وسواس نوعی واکنش دفاعی در برابر استرس و اضطراب است. وسواس عملی شامل رفتارهای تکراری و ظاهراً هدفمندی است که برای کاهش اضطراب و پاسخ به افکار غیرقابل کنترل انجام میشوند. از جمله مهمترین وسواسهای عملی میتوان به شستشو و نظافت، شمارش، وارسی، منظمسازی و احتکار اشاره کرد.
وسواسهای فکری و عملی میتوانند زندگی روزمره را مختل کرده و فرد را در یک چرخه بیپایان از افکار و رفتارهای ناراحتکننده و وقتگیر گرفتار کنند. فرد مبتلا به وسواس اغلب آرزو دارد که این افکار متوقف شوند.
ارتباط افکار غیرمنطقی و ناسازگار با وسواس
افکار غیرمنطقی و ناسازگار نقش مهمی در شکلگیری و تداوم وسواس دارند. شیوع وسواس در حدود ۲ تا ۳ درصد است و در بین بزرگسالان، احتمال ابتلا به وسواس در زنان و مردان تقریباً برابر است، اما در بین نوجوانان، پسرها بیشتر از دخترها مبتلا میشوند. تحقیقات نشان میدهد که بین اختلال وسواس فکری-عملی و شخصیت افسرده و وجدانی بودن زیاد، رابطه مثبتی وجود دارد که درمان وسواس را از طریق حل این مشکلات تسهیل میکند.
وسواس فکری و عملی چیست؟
در اختلال وسـواس فکری-عملی، افکار وسواسآور با رفتارهای وسواسی همراه میشوند. این رفتارها که معمولاً تکراری و کلیشهای هستند، به منظور کاهش وسواسهای فکری انجام میشوند. وسواس شامل احساس، اندیشه یا تصویر ذهنی مزاحم است و اجبار شامل رفتاری آگاهانه و قابل بازگشت است. ریشه وسـواس در اضطراب است و این مشکل به دو شکل فکری و عملی بروز میکند. اگر فرد در برابر انجام اقدامات وسواسی مقاومت کند، اضطرابش افزایش مییابد. کودکان نیز میتوانند به وسـواس مبتلا شوند که معمولاً با رفتارهای پرخاشگرانه، تکرار کلمات یا لجبازی همراه است.
افراد مبتلا به وسـواس ساعتهای زیادی از روز را صرف انجام رفتارهای وسواسی خود میکنند و به همین دلیل، فرصت کافی برای رسیدگی به امور خانوادگی ندارند. این مشکل گاهی آنقدر شدید میشود که منجر به مشکلات اقتصادی، جسمی و اجتماعی فراوانی میشود.
بسیاری از افراد مبتلا به وسواس فکری-عملی از مکانها و موقعیتهایی که باعث ایجاد اضطراب میشوند، اجتناب میکنند و برخی حتی به طور کامل خانهنشین میشوند. خانوادهها نیز در تلاش برای کمک به این افراد، ممکن است در انجام مناسک و تشریفات وسواسی دخالت کنند.
بیشتر افراد مبتلا به این مشکل، آگاه هستند که ترسهایشان غیرواقعی و افکار و اعمالشان بیمعنا و غیرضروری هستند، اما قادر به کنترل آنها نیستند. این افکار به طور مکرر و مقاوم در ذهن فرد ظاهر میشوند، ناراحتی و اضطراب شدیدی را ایجاد میکنند و فرد معمولاً تلاش میکند تا آنها را نادیده بگیرد یا با عمل و فکر دیگری خنثی کند، اما میداند که این افکار حاصل ذهن خودش هستند و از خارج تحمیل نمیشوند.
وسـواس فکری شامل ایدهها، نظرات، هیجانات، پریشانیها، افکار ناخواسته یا انگیزههایی است که مرتباً به ذهن فرد حمله میآورد و برخلاف میل شخص از ضمیر ناخودآگاه وارد ضمیر هشیار او میشود. این افکار اغلب با باورها و ارزشهای فرد مغایرت دارند. فرد مبتلا به این مشکل نمیخواهد چنین افکاری داشته باشد و آنها را آزاردهنده میداند، اما قادر به کنترل آنها نیست.
وسواس فکری مزمن با اشتغال ذهنی مفرط در مورد نظم و ترتیب، امور جزئی و کمالطلبی همراه است که به از دست دادن انعطافپذیری، صراحت و کارآیی منجر میشود.
وسواس؛ شایعترین اختلال در روابط زناشویی
تاثیر وسواس در روابط زناشویی مشهود است. وسـواس و کمالگرایی از جمله مهمترین اختلالات در روابط زناشویی هستند. وسواسهای مربوط به بهداشت و نگرانیهای مربوط به عملکرد جنسی میتوانند یک رابطه عاشقانه را به یک رابطه سرد تبدیل کنند.
اهمیت بیش از حد به نظافت، نظم و ترتیب یا اشتغال مداوم ذهنی نسبت به عملکرد در رابطه، مانع لذت جنسی میشود.
وسواس چگونه مانع از یک پاسخ جنسی مناسب میشود؟
پاسخ جنسی شامل میل، تحریک و ارضا است. اگر فرد در حین رابطه مدام به این فکر کند که همه چیز باید عالی باشد، وسایل کثیف نشوند یا در فکر کارهای آینده باشد، نمیتواند به درستی از رابطه جنسی لذت ببرد و ممکن است این افکار مانع از رسیدن به یک پاسخ جنسی مناسب شود.
وسـواس و انزوا جنسی
افراد وسواسی گاهی همه چیز را به صورت سادهترین یا دشوارترین حالتها میبینند، و اگر به هدفی که برای خود تعیین کردهاند نرسند، انگیزه و علاقهشان کاهش مییابد. این افراد معمولاً از ابراز علاقهشان در روابط جنسی خودداری میکنند و ممکن است مشکلاتی در زمینه میل جنسی خود تجربه کنند.
اغلب زنان وسواسی دچار بیمیلی جنسی یا مشکلات در رسیدن به ارگاسم هستند، در حالی که مردان وسواسی نیز ممکن است با کاهش میل جنسی و مشکلات در تحریک روبرو شوند. این افراد همیشه مضطرب هستند که آلوده شوند یا عملی را انجام ندهند.
ویژگی دیگر افراد وسواسی این است که به راحتی علاقهها و عذرخواهیهایشان را ابراز نمیکنند، زیرا از احتمال اشتباه کردن بسیار نگرانند و دوست دارند همیشه همه چیز کامل و منطقی باشد. آنها از کودکی به ترتیب و نظم تشویق شدهاند و رفتارهایشان را صحیح میدانند و به همین دلیل ممکن است در روابط جنسی به مشکل برخورد کنند.
وسواسیها همواره تلاش میکنند هیجانات خود را کنترل کنند و نگرانند که عملی ناخوشایند انجام دهند. در واقع، این افراد از کودکی به کنترل هیجانات و احساسات خود عادت کردهاند. این موضوع میتواند با تجربه لذتی جنسی متفاوت و گاهاً مغایرت داشته باشد، زیرا آنها قادر به غرق شدن در احساسات خود و تجربه لذت جنسی نیستند.
برای درمان وسواس جنسی، روشهای مختلفی وجود دارد که به طور گسترده از رواندرمانی و هیپنوتیزم درمانی استفاده میشود. این اختلال معمولاً ریشه در ناخودآگاه و خاطرات دوران کودکی فرد دارد. هیپنوتیزم درمانی میتواند با استفاده از ناخودآگاه فرد در بهبود بیماری نتایج موثری داشته باشد.
یکی از راهکارهای ساده برای مقابله با وسـواس عملی، تأخیر دادن واکنش نسبت به اصرارهای ذهنی برای انجام عمل وسواسی است. این به فرد کمک میکند تا به تدریج به احساس ناراحتی که این افکار به وجود میآورد، عادت کند و اصرار ذهنی بیشتری برای انجام کارهای وسواسی نداشته باشد.
از روشهای رواندرمانی وسـواس میتوان به تکنیک توقف فکر و مواجهه اشاره کرد. مواجهه میتواند به کاهش اضطراب کمک کرده و کنترل تشریفات فرد را به دست بگیرد. همچنین، هیپنوتیزم درمانی نیز با ایجاد آرامش و کاهش اضطراب در فرد میتواند به درمان وسواس کمک کند.
در صورت تمایل به مشاوره و درمان وسـواس و اختلالات روانی میتوانید با دکتر داوود نجفی توانا تماس بگیرید. این مطب تضمین حفظ هویت شما را دارد و در صورت تمایل شما، میتوانید با نام مستعار از خدمات آن بهرهمند شوید.
آدرس مطب:
تهران، خیابان شریعتی، بین میرداماد و ظفر، جنب پمپ بنزین ظفر، کوچه شواری، ساختمان پزشکان سینا، طبقه پنجم
تلفن های نوبت دهی : ۲۲۸۹۹۱۴۷ ۰۲۱ – ۲۲۸۹۹۱۴۸ ۰۲۱
برای اطلاعات بیشتر به سایت دکتر نجفی توانا مراجعه فرمایید.
آدرس وب سایت : https://www.drnajafitavana.com/
نظرات