ارتفاع زدگی در کوه چیست؟ (راه های پیشگیری و درمان)

بیماری ارتفاع یا ارتفاع زدگی در کوه یکی از انواع بیماری هایی است که کوهنوردان را تهدید می کند. در این بیماری فرد دچار تنگی نفس می شود و در تنفس کردن مشکلاتی خواهد داشت. اگر این بیماری را جدی نگیرید، بعد از مدت کوتاهی نیاز مبرم به فوریت های پزشکی خواهید یافت، از این رو حتما اقدامات لازم برای درمان آن را انجام دهید.

در واقع هر چند خرید چادر کوهنوردی کله گاوی، تهیه تجهیزات کوهنوردی و … اقدامی ضروری برای صعود به ارتفاعات به شمار می آید، اما به همان اندازه شناخت بیماری های مرتبط با طبیعت گردی نیز اهمیت دارد و نباید از کنارشان به سادگی بگذرید.

در هنگام صعود به ارتفاعات باید علاوه بر تجهیزات، اطلاعاتتان نیز درباره خطرات و بیماری های ناشی از صعود کامل باشد. در این مقاله درباره ارتفاع زدگی و راه های پیشگیری از آن صحبت کرده ایم.

 

بیماری ارتفاع زدگی در کوه چیست؟

شما می توانید کیسه خواب کوهنوردی، تجهیزات لازم برای پخت و پز حین مسیر و … را تهیه کرده و همراه خود ببرید؛ اما پیشنهاد می دهیم در کنار تمام تجهیزات رفاهی و تفریحی، یک جعبه کمک های اولیه نیز به منظور جلوگیری از بیماری هایی مثل ارتفاع زدگی همراه تان داشته باشید تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنید.

بیماری ارتفاع یا ارتفاعی زدگی که به نام AMS یا Acute Mountain Sickness نیز شناخته می شود، جزء خطرناکترین بیماری هایی است که طبیعت گردان و کوهنوردان را تهدید می کند. AMS به دلیل کمبود اکسیژن در ارتفاعات بالا رخ می دهد و با علائمی مانند تنگی نفس زنگ هشدار خود را به صدا در می آورد. در واقع در صورت ابتلا به این بیماری، در دم و بازدم دچار مشکلاتی می شوید و اکسیژن به خوبی وارد ریه هایتان نخواهد شد.

البته تمام کوهنوردانی که دچار تنگی نفس در حین فعالیت شده اند، الزاما به این بیماری مبتلا نیستند؛ چون برای همه افراد تنگی نفس بعد از اقدام به فعالیت های سخت طبیعی است؛ بنابراین اگر بعد از مدتی طولانی شروعی دوباره به فعالیت داشته اید و تنگی نفس دارید، الزاماً به AMS مبتلا نیستید.

خطرات صعود به ارتفاعات

برای اینکه در کوه با مشکلات کمتری روبرو شوید، پیشنهاد می شود تمام تجهیزات مربوط به کوهنوردی را از مراکز تخصصی این حوزه خریداری کنید، از جمله این مراکز می توان به زیبا کمپ اشاره کرد.

دقت کنید که در هنگام کوهنوردی، فشار هوای اطراف یا فشار بارومتریک در ارتفاعات به حداقل می رسد؛ این یعنی در حین کوهنوردی اکسیژن کمتری به اندازه یک سوم نسبت به سطح دریا در دسترس دارید، بنابراین با کمبود اکسیژن احتمال ابتلا به بیماری ارتفاع زدگی در کوه وجود دارد. در واقع وقتی که اکسیژن کمتر شود، بدن با تنفس های بیشتر سعی در ایجاد مولکول های هوا برای ریه هایتان را خواهد داشت، در نتیجه این تلاش ها علائمی مانند سرگیجه، خستگی یا تنگی نفس به سراغتان می آید.

فشار بارومتریک تا ارتفاع ۲۵۰۰ متر همچنان طبیعی است و کوهنوردان امکان صعود به قله را تا این مقدار دارند؛ اما در برخی شرایط خاص گاهی تا ارتفاع ۱۵۰۰ متر نیز کمبود اکسیژن با فعالیت های بدنی احساس می شود. اگر در چنین شرایطی قرار بگیرید، دید در شبتان مختل شده و بیماری AMS بیشتر خود را نشان می دهد.

چه کسانی در معرض بیماری AMS هستند؟

تصورات اشتباهی در مورد این بیماری وجود دارد که طبق آنها خانم ها و افراد مسن تر بیشتر در معرض آن قرار دارند و ورزشکاران نیز کمتر به AMS مبتلا می شوند؛ در صورتی که این بیماری جنسیت، سن و میزان آمادگی جسمانی نمی شناسد و بدن تمام افراد در برابر ارتفاع زدگی در کوه در معرض خطر است.

کسانی که دچار بیماری های خاص مثل دیابت، آسم، فشار خون بالا و … هستند، باید بیشتر به سلامتی شان اهمیت دهند، چون ارتفاع زدگی در کوه می تواند روی بیماری هایشان تاثیر منفی بگذارد.

اکنون در ادامه لیستی از افرادی را می آوریم که بیشتر در معرض بیماری AMS هستند و باید حتماً در حین فعالیت هایی مثل کوهنوردی به سلامتشان توجه داشته باشند:

· داشتن بیماری AMS و تجربه آن در پیمایش های قبلی

· سازگارنشدن بدن فرد با ارتفاع

· زندگی در کنار دریا

· استفاده از مشروبات الکلی

· خوابیدن در ارتفاع بالا

· مشکلات و بیماری های پزشکی مثل بیماری های مربوط به ریه یا قلب

· صعود با سرعت بالا

علائم بیماری ارتفاع زدگی در کوه

شما باید قبل از شروع کوهپیمایی حتما درباره علائم بیماری AMS اطلاعاتی به دست آورید تا در زمان لازم با مشاهده آنها سریعاً اقدامات لازم را انجام دهید. فراموش نکنید که AMS شاید خود را با علائم خفیف نشان دهد، اما خیلی زود تبدیل به یک فوریت پزشکی می شود. اکنون در ادامه لیستی از این علائم را بیان می کنیم تا با آنها بیشتر آشنا شوید:

· خستگی و ضعف

· احساس بیماری

· سردردهایی که با وجود خوردن مسکن برطرف نمی شوند.

· تنگی نفس

· از بین رفتن اشتها

· سبکی سر

· سرگیجه

· بی خوابی

· استفراغ

· تورم اندام ها

· افزایش ضربان قلب

· منزوی شدن از جمع

· احساس سوزن سوزن شدن در اندام ها

· حالت تهوع

· دل آشوبی

بسیاری از این علائم در شب بیشتر نمایان می شوند و خود را نشان می دهند؛ اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، به جای بی توجه ای سریعا به ارتفاعات کمتر بروید تا علائم کمرنگ تر شوند. این کار را حتی در هنگام نیمه شب نیز انجام دهید تا خطری برای شما یا فرد مبتلا به AMS به وجود نیاید.

جلوگیری از ارتفاع زدگی

در ادامه راهکارهایی را می آوریم که با استفاده از آنها می توانید از بیماری ارتفاع زدگی در کوه جلوگیری کنید:

هم هوایی

مدتی زندگی کردن در مناطق با فشار پایین، ورزش کردن از چندین ماه قبل و صعود با سرعت پایینتر باعث هم هوایی یا سازش بیشتر با هوای اطراف می شوند. شما می توانید در سطح دریا تا شیب های ۳۰ درجه با سرعت ۵ کیلومتر در ساعت با باری به اندازه ۱۵ کیلوگرم نیز تمرین داشته باشید تا بدنتان قوی تر شود.

هیدراتاسیون

همواره بدنتان را هیدراته نگه دارید و آب بنوشید، چون بسیاری از علائم فقط به دلیل کمبود آب در بدن اتفاق می افتند. شما حتی می توانید قبل از شروع کوهپیمایی مقداری بیشتر از حد نیاز نیز آب بنوشید.
مصرف وعده های غذایی کوچک به طور مداوم

وعده های غذایی کوچک مثل گوشت های قرمز کوچک، لبنیات، مواد غذایی پر آب، انواع میوه ها و سبزیجات را به دفعات در طول کوهنوردی میل کنید تا بدنتان هیدراته بماند و انرژی لازم برای کوهپیمایی را به دست آورد.

خوابیدن

بدن با خواب گلبول قرمز تولید می کند، بنابراین اکسیژن بیشتری نیز به آن منتقل خواهد شد؛ از این رو به اندازه کافی بخوابید.

AMS، بیماری خطرناکی که باید جدی گرفته شود

AMS یا بیماری ارتفاع زدگی در کوه یکی از انواع بیماری های خطرناکی است که بسیاری از افراد آن را جدی نمی گیرند و وضعیت تنفسی شان همواره بدتر می شود.

در این مقاله درباره علائم بیماری ارتفاع صحبت کردیم و راهکارهای پیشگیری از آن را نیز بیان کردیم. در صورت صعود اگر این نشانه ها را در بدن خود یا اطرافیانتان حین پیمایش کوه مشاهده کردید، از روش های پیشگیری استفاده کنید. به طور مثال به ارتفاعات پایین تر بروید تا مبادا خطری شما یا اطرافیانتان را تهدید کند./۲۵۰۶۵۹