فرار مالیاتی طلافروشان : علل، پیامدها و راهکارها

طلافروشان یکی از اصناف پردرآمد در ایران هستند که نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می‌کنند. با این حال، این صنف به دلیل فرار مالیاتی گسترده، همواره مورد انتقاد قرار گرفته است. در سال‌های اخیر، سازمان امور مالیاتی با اتخاذ اقداماتی، تلاش کرده تا میزان فرار مالیاتی طلافروشان را کاهش دهد، اما همچنان این مشکل به قوت خود باقی است.

 

قانون جدید مالیات طلا

در حقیقت در این خصوص شاهد تصویب قانون جدیدی در مورد طلا نیستیم بلکه با اجرای قانون جدید ارزش افزوده  قوانین مالیاتی جدید بر عملکرد طلا فروشان اعمال شده و موجب افزایش مالیات طلافروش ها شده است به این ترتیب که مالیات طلا، مالیاتی غیر مستقیم است که به مصرف کنندگان طلا، بر اساس نرخ ۹ درصد، تعلق می گیرد. در قانون مالیات طلا، اصل طلا از مالیات معاف شده و مالیات صرفا به اجرت ساخت و سود فروشنده تعلق می گیرد. همچنین، فروشندگان طلا موظف به ثبت نام در سامانه مخصوص سازمان امور مالیاتی و ثبت اطلاعات مربوط به قرارداد فروش طلا در این سامانه هستند. این قانون، با هدف کاهش فرار مالیاتی و افزایش شفافیت در معاملات طلا، تصویب شده است.

ماجرای مالیات طلا چه بود؟

صنف طلافروشان یکی از پردرآمدترین مشاغل در ایران است. با این حال، این صنف همواره به فرار مالیاتی متهم بوده است. در سال‌های اخیر، سازمان امور مالیاتی با هدف افزایش شفافیت مالی و وصول مالیات از این صنف، اقداماتی را انجام داده است. این اقدامات با اعتراض طلافروشان مواجه شده است. در حالی که بر اساس آمار سازمان امور مالیاتی، مالیات پرداختی صنف طلافروشان در سه سال اخیر به طور متوسط سالانه ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بوده است. این رقم در حالی است که یک کارمند در سال حدود ۱۵ میلیون تومان مالیات می‌پردازد. در سال ۱۴۰۲، سازمان امور مالیاتی الزام کرد که همه مشاغلی که در شش ماه ابتدایی سال بیش از ۱۸ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند، فروش خود را در سامانه مودیان ثبت و فاکتور الکترونیک صادر کنند. این قانون شامل طلافروشـان نیز می‌شود.

شایعات درباره مالیات طلا

در هفته‌های اخیر، شایعاتی مبنی بر دریافت مالیات ۲۵ درصدی از فروش طلا در فضای مجازی منتشر شده است. این شایعات با واکنش سازمان امور مالیاتی مواجه شد و این سازمان اعلام کرد که هیچ پایه مالیاتی جدیدی برای طلافروشان وضع نشده است.

چالش‌های مالیات طلا

افزایش شفافیت مالی در صنف طلافروشان چالش‌هایی را نیز ایجاد کرده است. برخی از طلافروشان با این ادعا که این اقدام باعث کاهش فروش و افزایش قیمت طلا می‌شود، به آن اعتراض دارند. صنف طلافروشان باید به قانون احترام بگذارد و از فرار مالیاتی خودداری کند. افزایش شفافیت مالی در این صنف، زمینه‌ساز عدالت مالیاتی و تأمین منابع مالی دولت برای اجرای برنامه‌های عمرانی خواهد شد.

علل فرار مالیاتی طلافروشان:

عوامل مختلفی در فرار مالیاتی طلافروشان نقش دارند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• عدم شفافیت در معاملات: یکی از اصلی‌ترین دلایل فرار مالیاتی طلافروشان، عدم شفافیت در معاملات این صنف است. طلافروشان اغلب از روش‌های مختلفی برای کتمان درآمد خود استفاده می‌کنند، از جمله:
  • ارائه صورتحساب‌های غیرواقعی: طلافروشان ممکن است برای معاملات خود صورتحساب‌های غیرواقعی صادر کنند که در آنها ارزش واقعی کالا یا خدمات ارائه‌شده کمتر از مقدار واقعی ذکر شده است.
  • عدم ثبت معاملات در سامانه مودیان: طلافروشان موظف هستند معاملات خود را در سامانه مودیان ثبت کنند، اما برخی از آنها از این کار خودداری می‌کنند.
  • انجام معاملات غیررسمی: طلافروشان ممکن است معاملات خود را به صورت غیررسمی و بدون ثبت در سامانه مودیان انجام دهند.
• ضعف نظارت: یکی دیگر از دلایل فرار مالیاتی طلافروشان، ضعف نظارت سازمان امور مالیاتی بر این صنف است. سازمان امور مالیاتی با کمبود نیروی انسانی و تجهیزات مواجه است و به همین دلیل، قادر به نظارت دقیق بر فعالیت طلافروشان نیست.
• ارزان بودن هزینه‌های فرار مالیاتی: هزینه‌های فرار مالیاتی برای طلافروشان نسبتاً کم است. این امر باعث می‌شود که آنها انگیزه بیشتری برای فرار مالیاتی داشته باشند.

پیامدهای فرار مالیاتی طلافروشان:

فرار مالیاتی طلافروشان پیامدهای مختلفی برای اقتصاد کشور دارد. برخی از این پیامدها عبارتند از:

• کاهش درآمد دولت: فرار مالیاتی طلافروشان باعث کاهش درآمد دولت می‌شود. این امر می‌تواند منجر به کاهش خدمات عمومی و افزایش کسری بودجه شود.
• افزایش نابرابری اقتصادی: فرار مالیاتی طلافروشان باعث افزایش نابرابری اقتصادی می‌شود. این امر به این دلیل است که طلافروشان از پرداخت مالیات خودداری می‌کنند و به همین دلیل، از مزایای دولتی بیشتری بهره‌مند می‌شوند.
• تضعیف اعتماد عمومی: فرار مالیاتی طلافروشان باعث تضعیف اعتماد عمومی می‌شود. این امر به این دلیل است که مردم احساس می‌کنند که برخی از افراد از پرداخت مالیات خودداری می‌کنند و به همین دلیل، مالیات‌های خود را با میل و رغبت پرداخت نمی‌کنند.

راهکارهای مقابله با فرار مالیاتی طلافروشان:

برای مقابله با فرار مالیاتی طلافروشان، باید اقدامات زیر انجام شود:

• افزایش شفافیت در معاملات: سازمان امور مالیاتی باید با اتخاذ اقداماتی، شفافیت در معاملات طلافروشـان را افزایش دهد. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
  • الزام طلافروشان به استفاده از دستگاه‌های کارتخوان: استفاده از دستگاه‌های کارتخوان باعث می‌شود که معاملات طلافروشـان به راحتی قابل ردیابی باشد.
  • پیاده‌سازی کامل سامانه مودیان: پیاده‌سازی کامل سامانه مودیان باعث می‌شود که تمام معاملات طلافروشـان در این سامانه ثبت شود.
• آموزش مالیات به طلافروشان : طلافروشـان یکی از مشاغل پردرآمد در ایران هستند. با این حال، این صنف همواره به فرار مالیاتی متهم بوده است. یکی از راه‌های مقابله با فرار مالیاتی از سوی طلافروشان، آموزش مالیات به این افراد است. آموزش مالیات به طلافروشـان می‌تواند موجب شود که آنها درک بیشتری از مسئولیت اجتماعی خود در مورد پرداخت مالیات داشته باشند و همچنین سبب شود آنها قوانین مالیاتی را بهتر درک کنند و از اشتباهات مالیاتی جلوگیری کنند. همین طور آموزش مالیات می‌تواند به کاهش فرار مالیاتی از سوی طلافروشـان کمک کند. وقتی طلافروشـان از قوانین مالیاتی آگاه باشند، احتمال اینکه از پرداخت مالیات طفره بروند، کمتر می‌شود. آموزش مالیات به طلافروشـان می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی انجام شود، از جمله:

• دوره‌های آموزشی: سازمان امور مالیاتی می‌تواند دوره‌های آموزشی مالیاتی برای طلافروشـان برگزار کند. این دوره‌ها می‌توانند به طلافروشـان کمک کنند تا قوانین مالیاتی مربوط به صنف خود را بیاموزند.
• نشریات و کتاب‌های آموزشی: سازمان امور مالیاتی می‌تواند نشریات و کتاب‌های آموزشی مالیاتی را در اختیار طلافروشـان قرار دهد. این نشریات و کتاب‌ها می‌توانند به طلافروشان کمک کنند تا قوانین مالیاتی را به صورت خودآموز بیاموزند.
• تبلیغات و اطلاع‌رسانی: سازمان امور مالیاتی می‌تواند از طریق تبلیغات و اطلاع‌رسانی، قوانین مالیاتی مربوط به صنف طلافروشی را به اطلاع این افراد برساند.

• تقویت نظارت: سازمان امور مالیاتی باید با تقویت نظارت بر فعالیت طلافروشـان، از فرار مالیاتی این صنف جلوگیری کند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
  • افزایش تعداد بازرسان مالیاتی: سازمان امور مالیاتی باید با افزایش تعداد بازرسان مالیاتی، توان نظارت خود را افزایش دهد.
  • استفاده از فناوری‌های نوین: سازمان امور مالیاتی می‌تواند با استفاده از فناوری‌های نوین، نظارت خود را بر فعالیت طلافروشـان تسهیل کند.

فرار مالیاتی طلافروشان یکی از مشکلات جدی در اقتصاد ایران است که پیامدهای منفی زیادی برای اقتصاد کشور دارد. برای مقابله با این مشکل، باید اقداماتی برای افزایش شفافیت در معاملات طلافروشان و تقویت نظارت بر فعالیت این صنف انجام شود./۲۴۸۳۳۴