ابنیه و ساختمان چیست و چگونه انجام میشود؟
ابنیه و ساختمان از مهم‌ترین عناصر در هر جامعه‌ای هستند و نقش مهمی در رفاه و آسایش افراد جامعه ایفا می‌کنند. طراحی و اجرای صحیح پپروژه‌های ساختمانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و می‌تواند تا حد زیادی در ایمنی و پایداری آنها موثر باشد.
بطور کلی میتوان خدمات شرکت مهندسی ابرند را به دو بخش خدمات ژئوتکنیکی و ساختمانی تفکیک کرد. شرکت ابرند با نزدیک به یک دهه فعالیت در زمینه ساخت و ساز، مسئولیت ده‌ها پروژه عمرانی را به عنوان طراح و مجری بر عهده داشته است. ارائه خدمات سازه‌ای در کنار خدمات ژئوتکنیکی سبب شده است تا پروژه‌های عمرانی با هماهنگی بین دو واحد سازه و ژئوتکنیک به بهترین شکل، پیش رفته و بتواند بالاترین عملکرد را با بهترین کیفیت در کنار ملاحظات اقتصادی بدست آورد. خدمات ارائه شده در شرکت در واحد ابنیه و ساختمان شامل خدمات طراحی و خدمات اجرایی میشود.
در مطالعه این مقاله با ما همراه شوید تا بیشتر در مورد این مبحث با هم گفتگو کنیم.
تعریف ابنیه و ساختمان
ابنیه و ساختمان، به مجموعه‌ای از سازه‌های ثابت و مستقر در یک مکان گفته میشود که برای اهداف مختلف، مانند سکونت، کار، تفریح و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سازه‌ها ممکن است از انواع مختلفی از مصالح ساختمانی، مانند آجر، سیمان، چوب، فلز و… ساخته شده باشند.
برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های ابنیه و ساختمان عبارتند از:
- ثبات و پایداری: ابنیه و ساختمان باید از استحکام و مقاومت کافی برخوردار باشند تا در برابر عوامل مخرب طبیعی و انسانی مانند زلزله، باد، بارندگی و… مقاومت کنند.
- ایمنی: ابنیه و ساختمان باید از ایمنی کافی برخوردار باشند تا از بروز حوادث و خسارات مالی و جانی جلوگیری شود.
- کارایی: ابنیه و ساختمان باید از کارایی کافی برخوردار باشند تا نیازهای مورد نظر کاربران را برآورده کنند.
- زیبایی: ابنیه و ساختمان باید از زیبایی و تناسب کافی برخوردار باشند تا در محیط اطراف خود به خوبی جا بیفتند.
اصول طراحی سازه برای پروژه های عمرانی
طراحی سازه فرآیند ایجاد یک ساختار ایمن و کارآمد است که در آن بارها با خیال راحت و به‌طور کارآمد به پایه‌ها منتقل می‌شوند و می‌تواند در برابر نیروهای طبیعی غالب مقاومت کند. این فرآیند، یکی از مراحل مهم در ساخت هر پروژه عمرانی است و نقش مهمی در ایمنی و پایداری سازه ایفا می‌کند.
مراحل طراحی سازه
طراحی سازه معمولاً به سه مرحله اصلی تقسیم میشود:
مرحله برنامه‌ریزی
در این مرحله، عوامل مختلفی که بر طرح و ابعاد ساختار تأثیر می‌گذارند، در نظر گرفته می‌شوند. این عوامل شامل موارد زیر هستند؛
- کاربرد ساختمان و بررسی این مورد که ساختمان برای چه منظوری استفاده میشود؟
- موقعیت ساختمان و اینکه ساختمان در چه منطقه‌ای از کشور قرار دارد؟ موقعیت ساختمان، یکی از عوامل مهم در طراحی سازه است. این عامل، بر نوع سازه، مصالح مورد استفاده و بارهای وارد بر سازه تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، ساختمان‌های واقع در مناطق زلزله‌خیز، باید از مصالح مقاوم در برابر زلزله استفاده کنند. همچنین، ساختمان‌های واقع در مناطق گرمسیری، باید از مصالحی استفاده کنند که در برابر گرما و رطوبت مقاوم باشند.
- شرایط اجتماعی و بررسی اینکه منطقه محل احداث ساختمان چگونه است؟ شرایط اجتماعی منطقه محل احداث ساختمان، نیز یکی از عوامل مهم در طراحی سازه است. این عامل، بر کاربری ساختمان، میزان تراکم جمعیت و بارهای وارد بر سازه تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، ساختمان‌های واقع در مناطق پرجمعیت، باید از سازه‌هایی استفاده کنند که در برابر بارهای ناشی از جمعیت زیاد مقاوم باشند.
- مقررات جاری و بررسی این مورد که مقررات مربوط به طراحی و ساخت سازه در منطقه محل احداث ساختمان چیست؟ مقررات جاری، یکی از عوامل مهم در طراحی سازه است. این مقررات، ضوابط ایمنی و کیفیت ساخت سازه را تعیین می‌کنند. طراحی سازه باید با رعایت این مقررات انجام شود. برخی از مهم‌ترین مقررات جاری در ایران عبارتند از؛
- آیین‌نامه‌های ملی ساختمان ایران (استانداردهای ملی ایران)،
- قوانین و مقررات شهرداری‌ها،
- قوانین و مقررات نظام مهندسی.
این مقررات، شامل ضوابطی در مورد نوع سازه، مصالح مورد استفاده، بارهای وارد بر سازه و روش‌های طراحی و ساخت سازه هستند که رعایت آنها می‌تواند تا حد زیادی در ایمنی و پایداری سازه‌ها تأثیرگذار باشد.
مرحله طراحی
در این مرحله جزئیات طراحی سازه، مانند ابعاد، تناسبات و جزئیات اتصال اعضای سازه در ابنیه و ساختمان تعیین شده و معمولاً توسط مهندسان عمران انجام میشود. برخی از وظایف مهندسان عمران در این مرحله شامل موارد زیر است؛
- مطالعه شرایط اولیه و جمع‌آوری اطلاعات لازم،
- بررسی بارهای وارد بر سازه،
- انتخاب نوع سازه و مصالح مورد استفاده،
- طراحی اعضای سازه،
- تهیه نقشه‌های اجرایی سازه.
مهندسین عمران با استفاده از دانش و تجربه خود، می‌توانند سازه‌ای طراحی کنند که در برابر انواع بارهای وارد بر آن مقاوم باشد.
مرحله ساخت
- در این مرحله، سازه بر اساس نقشه‌های طراحی شده ساخته میشود. این کار معمولاً توسط پیمانکاران ساختمانی انجام میشود. وظایف پیمانکاران در این بخش شامل موارد زیر است؛
- تهیه مصالح و تجهیزات مورد نیاز،
- اجرای عملیات ساختمانی بر اساس نقشه‌های طراحی شده،
- نظارت بر کیفیت ساخت سازه.
پیمانکاران ساختمانی باید از مصالح و تجهیزات با کیفیت استفاده کنند و عملیات ساختمانی را طبق نقشه‌های طراحی شده انجام دهند. همچنین باید بر کیفیت ساخت سازه نظارت داشته باشند تا سازه‌ای ایمن و پایدار ساخته شود.
نکات مهم در طراحی سازه
در طراحی سازه ابنیه و ساختمان باید نکات مختلفی را در نظر گرفت که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- نوع سازه و متریال مصرفی در ساخت آن: سازه از انواع مختلفی از مصالح مانند چوب، فولاد یا بتن ساخته میشود. انتخاب نوع سازه، به عوامل مختلفی مانند کاربرد ساختمان، موقعیت ساختمان و شرایط اجتماعی منطقه بستگی دارد.
- بارهای وارد بر سازه: سازه باید بتواند در برابر انواع مختلف بارهای وارد بر آن، مانند بارهای مرده، بارهای زنده، بارهای باد، بارهای زلزله و بارهای حرارتی مقاومت کند.
- شرایط خاک: شرایط خاک محل احداث ساختمان، بر طراحی سازه تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، اگر خاک محل احداث ساختمان ضعیف باشد، باید از روش‌های بهسازی خاک برای افزایش مقاومت آن استفاده شود.
طراحی سازه برای پروژه‌های عمرانی
در پروژه‌های عمرانی، طراحی سازه معمولاً توسط مهندسین عمران انجام میشود. آنها با استفاده از دانش و تجربه خود، می‌توانند سازه‌ای ایمن و کارآمد طراحی کنند که در برابر عوامل مخرب طبیعی و انسانی مقاومت کند.
در ادامه، به برخی از نکات مهم در طراحی سازه برای پروژه‌های عمرانی اشاره می‌کنیم؛
رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی: طراحی سازه باید با رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام شود. این استانداردها، ضوابط ایمنی و کیفیت ساخت سازه را تعیین می‌کنند.
استفاده از مصالح و تجهیزات با کیفیت: استفاده از مصالح و تجهیزات با کیفیت، می‌تواند تا حد زیادی در ایمنی و پایداری سازه تأثیرگذار باشد.
اجرای دقیق نقشه‌های طراحی: اجرای دقیق نقشه‌های طراحی، توسط پیمانکاران ساختمانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
با رعایت این نکات، میتوان از ایمنی و پایداری سازه‌های عمرانی در بخش ابنیه و ساختمان اطمینان حاصل کرد.
و در پایان، اجرای سازه
اجرای سازه بتنی، فرایندی پیچیده و چند مرحله‌ای است که بسته به نوع سازه، ابعاد آن و شرایط محیطی، ممکن است متفاوت باشد.
اجرای سازه بتنی شامل مراحل زیر است:
۱. مراحل قبل از قرارداد: در این مرحله، اقداماتی مانند مطالعه‌ی شرایط اولیه و جمع‌آوری اطلاعات لازم، بررسی بارهای وارد بر سازه، انتخاب نوع سازه و مصالح مورد استفاده، طراحی اعضای سازه، و تهیه نقشه‌های اجرایی سازه انجام میشود. این کار معمولاً توسط مهندسان عمران انجام میشود.
۲. مراحل بعد از قرارداد: در این مرحله عملیات اجرایی ساخت سازه بر اساس نقشه‌های طراحی شده انجام میشود. این کار معمولاً توسط پیمانکاران ساختمانی انجام میشود.
مراحل بتن‌ریزی در اجرای سازه بتنی
آرماتوربندی: میلگردهای تقویت‌کننده سازه بر اساس نقشه‌های اجرایی نصب می‌شوند تا مقاومت سازه را در برابر بارهای وارد بر آن افزایش دهند.
قالب‌بندی: قالب‌های فلزی یا چوبی برای ریختن بتن آماده می‌شوند. قالب‌ها، شکل و ابعاد سازه را حفظ می‌کنند تا بتن بتواند به مدل دلخواه شکل بگیرد.
بتن‌ریزی: بتن با استفاده از پمپ بتن یا جرثقیل به داخل قالب‌ها ریخته میشود. بتن، مصالح اصلی سازه‌های بتنی را تشکیل می‌دهد و مقاومت سازه را در برابر بارهای وارد بر آن فراهم می‌کند.
مراقبت از بتن: بتن تازه‌ریز شده باید به مدت چند روز مرطوب نگه داشته شود تا به خوبی سخت شود. مراقبت از بتن، به بهبود کیفیت و مقاومت آن کمک می‌کند.
عوامل مؤثر در اجرای سازه بتنی
عوامل موثر بر پروسه اجرای سازه بتنی شامل:
نوع سازه: نوع سازه، بر روش‌های اجرای سازه موثر است. مثلا اجرای سازه‌های بتنی مسلح با سازه‌های بتنی پیش‌ساخته متفاوت است.
ابعاد سازه: ابعاد سازه بر مقدار مصالح و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای سازه تأثیر می‌گذارد.
شرایط محیطی: شرایط محیطی مانند دما، رطوبت و باد، بر نحوه اجرای سازه نیز تأثیرگذارند.
در پایان یادآور می‌شویم که اجرای صحیح سازه بتنی، می‌تواند به افزایش ایمنی و پایداری سازه کمک کندو فرایندی مهم و حساس است که باید توسط کارشناسان مجرب انجام شود. شرکت مهندسی ابرند توسط کارشناسان مجرب خود در زمینه‌ی طراحی و اجرای سازه، این دغدغه را برای کارفرمایان محترم به حداقل رسانده است./۵۴۳۲۱۴
نظرات