شیرین کننده های مصنوعی در صنعت غذا

امروزه استفاده از مواد غذایی آماده یا نیمه آماده بسیار زیاد شده است و علت آن نداشتن وقت کافی برای تهیه تمامی محصولات است ، در تهیه و تولید محصولات آماده از انواع مواد شیمیایی به عنوان غلظت دهنده ، نگهدارنده ، امولسیون کننده ، شیرین کننده ، طعم دهنده ، اسانس و … استفاده می شود و هرکدام از این دسته محصولات میتوانند در کیفیت محصول نهایی بسیار تاثیر گذار باشند .

در خصوص شیرین کننده ها در دهه اخیر تحقیقات بسیار زیادی انجام شده و باعث شده تا مردم از مصرف شکر بیش از اندازه خودداری کنند زیرا دلیل بسیاری از بیماری ها منجمله سرطان میتواند ارتباط مستقیم با مصرف بیش از حد شکر داشته باشد ، همچنین یافته های اخیر نشان دهنده این امر است که کالری شکر برای بدن انسان ناشناخته است و هضم آن بسیار سخت است درنتیجه موجب بروز پدیده چاقی در بسیاری از انسان ها می شود که بیماری های متعددی را به همراه دارد .

شیرین کننده های مصنوعی با کاربرد های و خواص متعددی پای به زندگی انسان ها گذاشته اند که اکثرا قند های الکلی هستند برخی از این شیرین کننده ها شامل اینوزیتول ، سوربیتول ، فروکتوز ، مانیتول ، زایلیتول و … است و از سورس های مختلفی میتوان آنها را استخراج نمود ، برخی از این محصولات به صورت صنعتی و شیمیایی تولید می شوند اما تمامی خواص محصولات طبیعی را در بر دارند ، همچنین دوز مصرفی پایین تر ، کالری کمتر ، سلامت بیشتر ، دسترسی آسان تر و … باعث شده تا تولید کنندگان در صنعت غذا علاقه وافری به استفاده از شیرین کننده های مصنوعی در محصولات خود داشته باشند و شکر را از زنجیره غذایی و تولید خود حذف کنند.

سوربیتول

سوربیتول یکی از شیرین کننده هایی است که در دسته قند های الکلی جای میگیرد و در صنعت غذا نیز بسیار پرمصرف است ، این ماده به صورت طبیعی در بسیاری از میوه ها همچون گیلاس و انگور وجود دارد اما سوربیتول موجود در بازار به روش شیمیایی بدست می آید و به دو صورت مایع با خلوص ۷۰ درصد و پودری ۹۹ درصد تولید و به بازار عرضه می شود .

از نظر کالری سوربیتول مانند شکر است و تفاوتی با یکدیگر ندارند ، به دلیل دارا بودن برخی ویتامین ها مانند ویتامین ب ۱ ، ب ۱۲ و ویتامین سی استفاده از این ماده در صنعت شیرینی و شکلات بسیار زیاد شده است همچنین حلالیت بسیار خوب آن در آب باعث شده تا تولید کنندگان علاقه زیادی به مصرف این محصول نسبت به دیگر شیرین کننده ها داشته باشند .

زایلیتول

زایلیتول نیز یک قند الکلی است همانند سوربیتول اما زایلیتول حاوی ویتامین یا ماده معدنی دیگری نیست و تنها دارای کالری است ، این ماده به صورت طبیعی در بسیاری از میوه ها یافت می شود اما مقدار آن بسیار اندک است .

استفاده از زایلیتول معمولا در محصولات رژیمی کتوژنیک ، محصولات مرتبط با افراد دیابتی و … مورد استفاده است که شامل طیف گسترده ای از محصولات شامل آدامس بدون قند – شیرینی ها و کوکی های بدون قند – آبنبات های بدون قند – نوشیدنی های زیرو مانند نوشابه های بدون قند و …

طیف گسترده ای از محصولات هستند که از زایلیتول در آنها استفاده می شود و این محصول به صورت وارداتی از کشور چین در اختیار تولید کنندگان قرار میگیرد .

زایلیتول دارای طعم و مزه سرد و خنک کننده است.
به عنوان مرطوب کننده در لوازم آرایشی و بهداشتی مورد استفاده است و سبب التهاب و تحریکات پوستی نمیگرد.
زایلیتول میتواند باکتری های مفید در روده را تقویت کند که عملکرد دستگاه گوارش بهبود یابد.
محصولات حاوی زایلیتول میتواند دهان و گلو را خنک کنند و دندان ها را تمیز کند و از بین برنده قارچ هستند.
به طور عمده مصرف زایلیتول در محصولاتی چون دهدان شویه ، خمیردندان ، آدامس های خنک کننده است.
در محلاتی چون نان ، بیسکویت، آبنبات ، شیر و سایر محصلات فاقد قند مورد استفاده است.
محلاتی چون خوش بو کننده دهان، شربت ها برای بهبود سرفه و گلو درد مورد استفاده است.

فواید قندهای الکلی:

کم کالری یا فاقد کالری هستند.
همانند قند و شکر به سرعت قند خون را افزایش نمیدهند بنابراین چربی اندکی ذخیره میگردد.
آسیبی به دندان ها نمیزنند و سبب پوسیدگی و تخریب دندان ها نمیشوند.

فروکتوز چیست

فروکتوز یک مونوساکارید شش‌کربنه است. فرمول شیمیایی آن C6H۱۲O۶ بوده لذا ایزومر گلوکز گالاکتوز است ، HFCS مخفف High Fructose Corn Syrup به معنی شربت ذرت با فروکتوز بالاست که به عنوان شیرین کننده مصنوعی در صنعت غذا مورد استفاده است .

فروکتوز، یکی از سه سوخت اصلی بدن است. نام دیگر آن لولز است و در تمامی میوه‌های شیرین مانند انگور و ذرت یافت می‌شود. همچنین زنبورها طی فرایندی با ترشح آنزیم‌هایی مانند دیاستاز نکتار (شهدهای گیاهی) جمع آوری شده را فرآوری می‌کنند و قندهای نکتار را (مانند ساکارز) به فروکتوز و گلوکز تبدیل می‌کنند. عسل حاصله حاوی حدوداً ۳۴٪ فروکتوز می‌باشد. این ماده قند مفیدی است که از بروز بعضی بیماری‌های مزمن جلوگیری می‌کند. مصرف این ماده باعث کاهش ترشح انسولین از سلول‌های بتای لوزالمعده می‌شود./۱۸۹۶۳۸