عوارض زایمان طبیعی

زایمان طبیعی پدیده‌ای است که از ابتدای پیدایش بشر تا به اکنون انجام شده و موجب تولد نوزاد می‌شود. عده‌ی بسیاری بر این باورند که زایمان طبیعی گزینه‌ی بهتری در برابر سزارین است. لازم به ذکر است که این روش نیز عوارضی داشته و گاهی مادر را با مشکلات بسیاری درگیر می‌کند. در این مطلب به بررسی برخی از مشکلاتی می‌پردازیم که پس از زایمان طبیعی بدن مادر را درگیر خود می‌کند.

 

زایمان طبیعی چه تفاوتی با سزارین دارد؟

پیش از پرداختن به عوارض این روش‌ها به چگونگی روند زایمان طبیعی می‌پردازیم. آگاهی بر نقاط مثبت و منفی روش‌ها مختلف زایمان می‌تواند تاثیر بسیاری بر انتخاب مادران سالم بگذارد. اگر وضعیت سلامت در مادران خطرناک باشد، این انتخاب بر عهده بهترین متخصص زنان در تهران است.

زایمان طبیعی پس از رشد ۹ ماه‌ی جنین در رحم رخ میدهد. به این صورت که کیسه آب پاره شده و انقباضات رحمی برای خروج جنین از بدن رخ می‌دهد. اما در سزارین از طریق انجام برشی بر روی شکم و رحم، نوزاد را خارج می‌کنند. هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند که در این مطلب به عوارض و مشکلات زایمان طبیعی می‌پردازیم.

به طور معمول، اندازه لگن در زنان بزرگ‌تر از مردان است که باعث خروج آسان‌تر نوزاد از رحم به هنگام زایمان طبیعی می‌شود. در طی این فرایند، عضلات واژن دچار انبساط می‌شوند. انبساط این عضلات به هنگام خروج نوزاد ممکن است باعث آسیب به آنها شود.

زایمان طبیعی چه عوارضی دارد؟

خصوصیات ژنتیکی و شرایط فیزیولوژیکی افراد می‌تواند تاثیر بسزایی در شدت عوارض زایمان طبیعی داشته باشد.  عده‌ای بر این باورند که عبارت زایمان طبیعی صحیح نیست. زیرا خود فرایند زایمان پدیده‌ای طبیعی است، چه از طریق سزارین انجام شود و چه به روش طبیعی.

پایین افتادگی بند ناف

پایین افتادگی بند ناف اتفاقی است که فقط در زایمان طبیعی روی می‌دهد. به این صورت که ابتدا بند ناف و سپس نوزاد بیرون می‌آید. با این اتفاق، بند ناف ممکن است پیچ خورده و یا دچار پارگی شود که برای نوزاد بسیار خطرناک است و اگر شرایط اضطراری باشد، سزارین انجام می‌شود.  در موارد دیگر، قرار داشتن بیش از حد جنین در بالای شکم و پارگی زودتر از موعد کیسه آب، خطر پایین افتادگی بند ناف را افزایش می‌دهد.

اپیزیوتومی

به هنگام زایمان طبیعی اگر خروج نوزاد با مشکل مواجه باشد، بنا به تشخیص پزشک، برشی در ناحیه بین واژن و مقعد ایجاد می‌شود. این برش اپیزیوتومی نام دارد. اپیزیوتومی باعث تسهیل خروج نوزاد و تولد او می‌شود. اگر برش انجام نشود، این ناحیه ممکن است دچار پارگی شود. پس از زایمان، محل را بخیه می زنند که بهبودی کامل آن به چیزی حدود سه هفته زمان نیاز دارد. اگر به طور صحیح از بخیه‌ها براقبت نشود، فرد ممکن است به خونریزی‌های شدید به همراه درد و عفونت مبتلا شود.

لازم به ذکر است که انجام اپیزیوتومی در همه مادران اجباری نیست. در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید و تاکید کنید که از انجام غیر ضروری آن خودداری کند.

آسیب دیدن لگن

یکی از عوارض شایع زایمان طبیعی، آسیب دیدگی در استخوان‌های لگن و یا ماهیچه‌های لگنی است. خروج بدن نوزاد ممکن است به استخوان‌های لگن آسیب وارد کند و باعث در رفتگی، ترک و یا در مواردی، شکستگی شود. بالا بودن وزن مادر در افزایش احتمال وقوع این اتفاق موثر است. آسیب به لگن باعث ایجاد درد کوتاه مدت می‌شود که با مصرف مسکن می‌توان شدت درد را کاهش داد. لازم به ذکر است که انجام زایمان به صورت ایستاده می‌تواند از شدت آسیب به لگن و ماهیچه‌های آن بکاهد.

برای کاهش درد بخش‌های اطراف لگن پس از زایمان می‌توان برخی‌ تمرین های ورزشی سبکی را که به هنگام بارداری توصیه می شوند انجام داد. از انجام کارهای سنگین خودداری کنید و از اعضای خانواده کمک بگیرید. گرم نگه داشتن ناحیه لگن به بهبود آن کمک می‌کند.

مورد دیگری که به هنگام زایمان طبیعی رخ می‌دهد، پایین افتادگی لگن است. جابجایی برخی اعضای داخلی بدن مانند پایین افتادگی مثانه و جلو آمدن مقعد در حالت پایین افتادگی شدید لگن روی می‌دهند. اضافه وزن و مصرف دخانیات از جمله مواردی هستند که به شدت پایین افتادگی لگن در زایمان طبیعی می‌افزایند. این اتفاق علاه بر ایجاد درد در بدن مادر باعث ناهماهنگی ظاهری بین اعضای بدن شده و بر اعتماد به نفس مادر تاثیر منفی می‌گذارد. گاهی مشکلاتی که در طی زایمان برای بدن ایجاد می‌شود، به کمک فیزیوتراپی و استراحت قابل درمان است اما گاهی لازم است برای بهبود شکل ظاهری واژن عمل هایی مانند جراحی لابیاپلاستی ، پرینورافی و … انجام شود.

آسیب به اعصاب و خونریزی

اگر زایمان طبیعی به دشواری انجام شود، ممکن است اعصاب پا آسیب ببینند. بهبودی اعصاب پا در طی این آسیب ممکن است تا شش ما به طول انجامد.

چنانچه مدت زمان زایمان طبیعی طولانی باشد، به دنبال آن مادر خون بیشتری از دست می‌دهد. یکی از عمده دلایل مرگ و میر مادران در گذشته به هنگام زایمان، از دست دادن خون بود. امروزه این مشکل به کمک اهدا خون در حین زایمان برطرف شده و میزان مرگ و میر مادران به این دلیل کاهش یافته. در هر صورت بهتر است از خونریزی بسیار در طی زایمان جلوگیری کرد. پس از زایمان نیز جمع نشدن رحم می‌تواند از دیگر دلایل ادامه روند خونریزی باشد.

در طی زایمان طبیعی باید بسیار مراقب بود که آسیبی به دهانه رحم وارد نشود. آسیب دیدن دهانه رحم ممکن است در بارداری‌های بعد مشکل ایجاد کند و به خوبی جنین را در خود نگه ندارد.

مادرانی که دارای بیماری‌هایی از قبیل فشار خون، دیابت و یا بیماری‌های قلبی هستند نباید زایمان طبیعی انجام دهند. زیرا این کار بدن‌ آنها را در معرض خطرات بسیاری قرار می‌دهد.

آسیب به جنین در زایمان طبیعی

تمامی مشکلاتی که زایمان طبیعی به همراه دارد، گریبان‌گیر مادر نیست. نوزادی که متولد می‌شود نیز ممکن است در طی این پروسه آسیب ببیند. گاهی اوقات در طی زایمان طبیعـی از وسایلی مانند فورسپس یا دستگاه وکیوم استفاده می‌کنند. فورسپس از طریق واژن وارد رحم می‌شود و برای بیرون کشیدن جنین استفاده می‌شود. استفاده از این وسیله ممکن است به جنین آسیب بزند.

داشتن قد کوتاه و آسیب دیدن لگن در گذشته، می‌تواند به هنگام خروج جنین به بدن مادر آسیب برساند. علاوه بر این، جنین ممکن است دچار در رفتگی شانه شود.

افتادگی مثانه و رحم و همچنین گشاد شدن واژن نیز از دیگر مواردی هستند که ممکن است مادر در طی زایمان طبیعی با آن مواجه شود که فرد را وادار به جراحی تنگ کردن واژن می کند.

امیدوارم این مطلب برای شما مفید بوده باشد و اطلاعات لازم را کسب کرده باشید. شما میتوانید سوالات و تجربیات خود را در وب سایت دکتر حبیبه احمدی به آدرس  www.drahmady.com  مطرح کنید.