فواید ریزمغذی ها برای تولید ذرت

ذرت یکی از بالاترین و بهترین منابع انرژی برای تغذیه دام‌ و طیور را فراهم می‌کند. شرکت توسعه کشت ذرت به عنوان اصلی ترین تولید کننده بذر ذرت در بخش خصوصی در راستای حمایت از تولید ذرت، اقدام به تهیه کود کلات اهن روی منگنز مناسب برای مزارع ذرت نموده است. استفاده از انواع بذر هیبرید ذرت شرکت توسعه کشت ذرت که برای مصارف مختلف از جمله ذرت دانه ای و علوفه ای تولید شده است، همراه با کلات آهن، روى و منگنز  موجب افزایش  عملکرد و کیفیت محصول تولیدی شده و چنین محصولی در هنگام  فروش دانه و علوفه ذرت از اولویت و بازار پسندی بهتری برخودار خواهد بود.

شکل ۱) علائم کمبود آهن در ذرت

 

به طور کلی، ۱۶ عنصر ضروری برای رشد گیاهان زراعی از جمله ذرت لازم است:

کربن، هیدروژن و اکسیژن که توسط هوا و آب تامین میشود.

درشت مغذی ها: نیتروژن، فسفر، پتاسیم

مواد مغذی ثانویه: کلسیم، منیزیم، گوگرد

ریز مغذی ها: آهن(Fe)، منگنز(Mn)، روی(Zn)، مس(Cu)، بور(B)، مولیبدن (Mo) و کلر(Cl).

مقدار این ۷ عنصر ریز مغذی در بیشتر خاک ها برای رفع نیازهای گیاه کافی است. با این حال، برخی از خاک های شنی و سایر خاک های کم مواد آلی به طور طبیعی دارای کمبود ریز مغذی ها هستند. همچنین خاک‌های با اسیدیته بالا ممکن است برخی از ریز مغذی‌ها را کمتر در دسترس قرارداده و در نتیجه گیاه را دچار کمبود کنند. در ذرت، ریز مغذی‌هایی که اغلب از طریق کوددهی تامین می‌شوند، روی، منگنز و آهن (شکل ۱) می‌باشد.

ریز مغذی ها عناصر ضروری مورد نیاز گیاه در مقادیری کمتر از درشت مغذی ها هستند. ریز مغذی ها در بسیاری از فرآیندهای لازم برای رشد گیاه مهم هستند. تشخیص کمبود ریز مغذی ها در ذرت می تواند دشوار باشد. هم آزمایش خاک و هم تجزیه و تحلیل بافت گیاهی اغلب برای تعیین کمبود ریزمغذی ضروری است. از میان ریز‌مغذی ها، ذرت بیشترین حساسیت را به کمبود روی دارد. اگرچه گیاهان فقط به مقادیر نسبتاً کمی از ریز مغذی ها نیاز دارند، اما برای رشد گیاه ضروری هستند. اگر ریز مغذی‌ها کمبود داشته باشند، عملکردهای حیاتی گیاه می‌تواند محدود شود که منجر به ناهنجاری‌های گیاه، کاهش رشد و پتانسیل عملکرد کمتر می‌شود. هر ریز مغذی می‌تواند از چندین طریق مختلف در رشد گیاه نقش داشته باشد. با وجودی که ریز مغذی ها در بیشتر خاک ها برای رفع نیازهای تولید ذرت کافی است. با این حال، غلظت کل یک ریز مغذی در خاک، نشانگر مناسبی از در دسترس بودن آن برای گیاه ذرت نیست. این مواد مغذی ممکن است در خاک فراوان باشند اما رشد گیاه را محدود نمایند، زیرا به شکل مناسب برای جذب توسط ریشه نیستند. بنابراین، مدیریت ریزمغذی‌ها برای تولید ذرت با عملکرد بالا باید شامل در نظر گرفتن شرایط در دسترس بودن آنها نیز باشد، که شامل اسیدیته یا قلیاییت خاک، دما و رطوبت خاک و واکنش با سایر نهاده‌ها می‌شود.

اسیدیته خاک مهم ترین عامل موثر بر در دسترس بودن ریزمغذی ها برای گیاهان است. به استثنای مولیبدن و کلر، ریز مغذی‌ها در خاک‌های با اسیدیته پایین یا اسیدی بیشتر در دسترس هستند و در خاک‌های با اسیدیته بالا یا قلیایی در دسترس نیستند. با افزایش اسیدیته خاک، در دسترس بودن بور، مس، آهن، منگنز و روی کاهش می‌یابد. در دسترس بودن مولیبدن با افزایش اسیدیته خاک افزایش می یابد و اسیدیته خاک هیچ تاثیری بر دسترسی کلر به گیاهان ندارد. به طور کلی حفظ اسیدیته خاک نزدیک به خنثی یا کمی اسیدی، دسترسی خوبی به ریز مغذی ها برای تولید ذرت فراهم می کند.

شکل ۲) علائم کمبود روی در گیاه ذرت

نوع خاک و سطح ماده آلی نیز می‌تواند بر دسترسی ریز مغذی ها به گیاهان تأثیر بگذارد. خاک های شنی و دارای ماده آلی کم ممکن است، کمبود عناصر ریز مغذی را ایجاد نمایند.  خاک رس با بافت ریز و خاک‌های دارای ماده آلی بالا می‌توانند ریزمغذی‌ها را به هم پیوند داده و آنها را برای جذب گیاه در دسترس قرار ندهد. خاک های با زهکشی ضعیف نیز می توانند به کاهش جذب ریز مغذی ها توسط گیاهان کمک کنند. حساسیت ذرت به کمبود ریزمغذی‌ روی،  بالا است. روی جزء ضروری آنزیم های دخیل در متابولیسم کربوهیدرات ها و تولید پروتئین است. بنابراین، عرضه کم روی باعث کاهش رشد و محتوای نشاسته ذرت می شود. حساسیت ذرت به کمبود مس، آهن و منگنز متوسط و برای بور، کلر و مولیبدن کم است. ریز مغذی ها عموماً در گیاهان بی حرکت هستند، به این معنی که علائم کمبود ابتدا در جدیدترین برگ ها یا بافت‌های گیاه ظاهر می شود. یک استثنا در این مورد، مولیبدن است که در آن علائم کمبود ابتدا روی برگ‌های مسن یا بافت گیاه ظاهر می‌شود.

کمبود روی شایع ترین مشکل کمبود ریزمغذی ها است که در ذرت با آن مواجه می‌شویم. علائم به صورت نوار زرد رنگ روی برگ‌های ذرت ظاهر می شود (شکل۲). در کمبود شدید، گیاهان می‌توانند دارای میانگره های کوتاه شده باشند. خاک های سرد و مرطوب اغلب باعث کمبود روی در گیاهان ذرت جوان می‌شود که پس از خشک و گرم شدن خاک بهبود می‌یابد. خاکهای قلیایی، مواد آلی کم، فسفر زیاد و یا آهکی مستعد کمبود روی هستند.

شکل ۳) علائم کمبود منگنز در گیاه ذرتـ

آهن، منگنز و مس هر کدام در تشکیل کلروفیل نقش دارند و کمبود آن می تواند باعث زرد شدن قابل مشاهده بافت گیاه شود (شکل ۳). تصمیم‌گیری در مورد کوددهی ریزمغذی‌ها را می‌توان با در نظر گرفتن اسیدیته و آزمایش خاک اتخاذ نمود. در صورتیکه اسیدیته خاک بالاتر از ۶٫۶ و سطح روی در آزمایش خاک کمتر از ۴ پی‌پی‌ام باشد، بهتر است که کودهی این ریز مغذی انجام شود. یکی از بهترین راههای تامین ریز مغذی های مورد نیاز در ذرت، استفاده از کود ریز مغذی سه گانه کلات آهن، روى و منگنز  شرکت توسعه کشت ذرت است (شکل ۴). این کلات  آهن که مخصوص مزارع ذرت کشور طراحی شده، دارای تاثیر سریع، پایداری بالا حتی در خاکهای قلیایی و بدون باقیمانده و ته نشینی در سیستم آبیاری است که موجب رفع علایم کمبود زیر مغذی های مورد نیاز در ذرت میشود. کشاورزان عزیز برای تهیه این کود و نحوه مصرف کلات آهن، روى و منگنز  با شرکت توسعه کشت ذرت به شماره ۸۸۹۵۳۶۶۵  تماس حاصل نموده و یا با وبگاه شرکت (www.icmd.ir) مراجعه فرمایید.

شکل ۴) بسته بندی کود ریز مغذی سه گانه کلات آهن، روى و منگنز