آشنایی با سزن آکسو بانوی بلامنازع و ملکه موسیقی ترکیه

سزن آکسو خواننده ای که توانسته به جایگاهی بلامنازع در هنر ترکیه دست یابد که کمتر هنرمندی توانایی رسیدن به آن را دارد. بانوی آواز ترکیه و پرنده ی کوچک (آنگونه که محافل فرهنگی ترکیه به او لقب داده اند) موسیقی را در گستره ی های متنوع آن از جمله ترکی، ارمنی و کردی و …به کار گرفته است، گویی سزن آکسو برای شنوندگانش تجسمی از اقوام و طوایف مختلف است.

سزن اکسو محبوبیت بالایی در کشور ترکیه و صد البته در کشورهای عربی دارد. دلیل این محبوبیت نمایش درام های ترکیه ای با آوازها و ترانه های سزن آکسو است که به حق بسیار زیبا و خوش بر روی آنها می نشیند. یوتیوب پر از ترانه های سزن آکسو با زیرنویس به زبانهای دیگر از جمله عربی است. در این گزارش دانستنی های جالب را درباره سزن آکسو ملکه ی پاپ ترکیه خواهید خواند.

در نیمه های قرن بیستم در یک شب تابستانی در خانه ی (سامی یلدیریم) در ازمیر ترکیه دعوای سختی بین دختر نوجوانی به نام فاطمه و والدینش رخ داد. دخترک عاشق موسیقی و آواز بود اما پدر و مادرش برای او آینده ای درخشان و شغلی شرافتمندانه مثل مهندسی و یا پزشکی را می خواستند. هیچ یک از طرفین از موضع خود کوتاه نمی آمد، دخترک مثل همیشه به اتاق کوچکش پناه برد.

به محض این که صدای بسته شدن درهای خانه را شنید که پدر و مادرش برای رفتن به سینما خانه را ترک می کردند چراغ های خانه را خاموش کرد و روی بالکن خانه آمد و در زیر نور کمرنگ خیابان شروع به خواندن ترانه و آواز نمود. مردم در زیر بالکن جمع شده و او را تشویق می کردند. بیست سال پس از آن شب ترکیه در برابر دوشیزه ی نوجوان که اینک بر بلندای موسیقی ترکیه ایستاده بود زانو زد و کوچه ها و خیابان ها پر از آوازها، آهنگ ها و شعرهای او شد.

فاطمه سزن یلدیریم (سزن اکسو) در سال ۱۹۵۴ در شهر (سرای کوی) در استان دنیزلی به دنیا آمد و در دوران کودکی از آنجا که پدرش یک معلم بود به ازمیر ترکیه نقل مکان کردند. بسیاری از هم محلی هایش از شخصیت شورشی و بی پروای او و رویاهای پر سر و صدایش از زمان کودکی می گفتند.

فاطمه سزن زمانی که به مدرسه ی آواز می رفت، متوجه شد که صدایش با بقیه فرق دارد و رساتر و گویاتر از سایر همکلاسی هایش می خواند. سزن همراه دوستانش به کافه تریا می رفت و ناگهان روی میز می پرید و در مقابل تعجب دوستانش شروع به خواندن می کرد. وقتی والدینش این اندازه از شوق و عصیان او را در زمینه ی موسیقی دیدند دست از نصیحت برداشته و او را به حال خود رها کردند.

سزن آکسو فعالیت حرفه ای خود را در سال ۱۹۷۵ با انتشار اولین ترانه اش آغاز کرد. او پس از اولین آلبومش با آهنگ سازان مطرحی از جمله (اونو تونچ) موسیقیدان معروف ارمنی همکاری کرد. ترانه های او به شکل گسترده ای میان مردم ترکیه دست به دست می شد، و آثار او نوید صدای جدیدی را در عرصه ی موسیقی پاپ میداد که تلفیقی از اصالت شرقی و الحان غربی بود. ترانه های او رنگین کمانی از ترانه های ترکی، کردی و ارمنی و حتی جغرافیای بالکان است، تا جایی که نام او را به سرعت بر سر زبانها انداخت و او را محبوب قلب ها در میان همه ی طوایف و اقوام نمود.

حازم شاهین موسیقیدان مصری درباره ی او می گوید:

در صدای سزن نوری است که به قلب ها رخنه می کند و احساس منحصر به فرد رمزآلودی را به وجود می آورد. او کاریزمای توصیف ناپذیری دارد، در صدایش احساس موج می زند و کلماتش از واژگان عاشقانه معمولی فراتر رفته و به فلسفه های عمیق زندگی می رسد.
او در ادامه می گوید: وقتی صدای سزن را می شنوم انگار ترکیه را می شنوم با همه ی اصالت و مدرنیته اش و با همه ی تاریخ، تنوع و زیبایی آن. دکتر اوزان آکسوی موسیقیدان ترک و استاد دانشگاه نیویورک می گوید: هیچ کس نمی تواند به سطح او برسد، او با سابقه چهل ساله اش ذائقه ی موسیقیایی نسل ها را تغییر داد.

از ویژگی های سزن آکسو قدرت او در ساختن عوالم خیره کننده از شادی، رنج، اندوه، خستگی، خوشبینی، حسرت و ظریفترین احساسات انسانی است. او زنی است که در آهنگ (منو فراموش نکن Beni Unutma غرور و التماس در هم آمیخته ی یک عاشق را فریاد می زند و گاه به کسوت یک بانوی طناز و دلربای فرانسوی در می آید که معشوقه ی سابقش را در آهنگ Pardon می نوازد. او حسرت برای عشق از دست رفته و آتشین خود را در آواز (هنوز دیوانه ی توام Ben Sevdalı Sen Belalı)به نمایش می گذارد.

در سال ۲۰۰۹ میلادی یک منجم فرانسوی به نام Jean Claude Merlin با الهام از ترانه ی کوتلاما Kutlama با صدای سزن، نام شهاب سنگ اکتشافی اش را به همین اسم نام گذاری کرد. در سال ۲۰۱۱ رادیوی ملی آمریکا صدای او را در میان پنجاه صدای برتر جهان قرار داد و او را بهترین صدای ترکیه معرفی کرد. آلبوم اخیر او در سال ۲۰۱۷ منتشر شده و رنگ و بویی شاد و پر از مفاهیم رومانتیک و در عین حال عمیق دارد. سزن امروز علاوه بر خوانندگی سرمایه گذار و مربی آواز است و استعدادهای جدیدی را به دنیای موسیقی معرفی کرده . او از جمله مدافعین حقوق زنان و مخالف سرسخت ازدواج دختران در سنین پایین می باشد.

بیوگرافی سزن آکسو

سزن آکسو (به ترکی استانبولی: Sezen Aksu) با نام اصلی Fatma Sezen Yıldırım (فاطمه سزن ییلدیریم) یکی از خوانندگان موسیقی پاپ کشور ترکیه است. او متولد ۱۳ ژوئیه ۱۹۵۴ در شهر دنیزلی است. او همچنین از آهنگ‌سازان بنام ترکیه است. بیش از ۴۰ میلیون از آلبوم‌های وی به فروش رفته است. از وی به عنوان ملکه موسیقی ترکیه نیز یاد می‌کنند. او خوانندگان زیادی را به کشور ترکیه تقدیم کرده‌است.

سزن اکسو، ترانه ساز، خواننده، شعر نویس و بازیگر سینما سزن اکسو، ترانه ساز، می باشد

تحصیلات خود را در دبیرستان دخترانه ازمیر و دانشکده زراعت دانشگاه اژه، که به خواست پدرش وارد شد، به پایان رساند. سزن به همراه درسهای موسیقی سنتی که از روشدو شارداغ گرفت، در کلاسهایی چون نقاشی و بازیگری نیز شرکت نمود.

سزن حیات هنری خود را در سال ۱۹۷۵ آغاز کرده و در کنار خوانندگی، بیش از ۴۰۰ ترانه ساخته است. سزن آکسو که صاحب ۸ صفحه ۴۵ دور، ۳ آلبوم سینگل و ۲۷ آلبوم می‌باشد، در نزدیک به ۱۵ آلبوم نیز به عنوان خواننده میهمان، جای گرفته است. از سوی دیگر، در نزدیک به ۴۰ آلبوم گلچین نیز به آثارش جای داده شده است.

در حالی که ترانه‌های سزن از طرف بیش از ۱۰۰ خواننده مختلف به صدا درمی آید، کار تهیه کنندگی برای هنرمندان جوان را، که برای وی مهیج می‌باشد برعهده گرفته است. در آثار او، از عشق گرفته تا زندگی روزمره هر آنچه که به طبیعت انسان مربوط می‌باشد، به خصوص آثار امیدوار کننده، به چشم می‌خورد.

در سال ۲۰۰۶ شعرهای او در کتابی با نام “شعر اکسک ” جمع‌آوری شد. سزن که در بیش از ۲۰ کشور، نزدیک به ۱۵۰۰ کنسرت برپا کرده، فعالیتهای مختلفی با خواننده‌های خارجی و ترک انجام داده است. سزن از اطلاعات موسیقی دانانی که با آنها کار کرده است، استفاده نموده است ولی اننو تونچ و آتیللا اوزدمیراوغلو، نقش بسیار مهمی درپیشرفت شغلی وی داشته‌اند. سزن آکسو سال ۲۰۰۲ طی سری کنسرتهای آسپندوس، افس و بروکسل، تحت عنوان “ترانه‌های ترکیه”، با گروه‌هایی که در ترکیه، آثاری در زبانهای دیگر اجرا می‌کنند، در یک صحنه جای گرفت. با گوران برگوویچ از بوسنی هرز گوین، هریس آلکسیو از یونان و ارکستر سمفونی متروپل هلند، کنسرتهای مشترکی برگزار نمود. از سوی دیگر آثار سزن آکسو از سوی خوانندگان مشهوری چون آلساندور سافییا تنور ایتالیایی و هاللی والانس خواننده مشهور استرالیایی، نیز به صدا درآورده شده است.

سزن آکسو که فعالیتهای مختلفی در رشته بازیگری نیز انجام داد، در سال ۱۹۷۸ که آلبوم “سرچه” را به بازار عرضه نمود، برای اولین بار در یک فیلم سینمایی، ایفای نقش کرد. در فیلم “مینیک سرچه ” ساخته عاطف ییلماز، به همراه بولوت آراس، نقش اول را بر عهده گرفت. در سال ۱۹۸۱ به همراه عادیله ناشیت، شنر شن و آلتان اربولاک در موزیکال “سزن آکسو و کازینواش” و در سال ۱۹۸۶ درموزیکال ” هزار سال قبل، هزار سال بعد” ایفای نقش نمود.

سزن آکسو به تمرینهای بازیگری خود، با انجام نمایشنامه‌های کوتاه در کنسرتهای «ساز یا جاز»، «سزن آکسو می‌سراید» و برنامه تلویزیونی «شوی سزن آکسو» ادامه داد. در سال ۱۹۹۰ سزن به همراه فرهان شنسوی در فیلم «تنهایی بزرگ» ساخته یاووز اوزکان در نقش اول بازی کرد.

سزن آکسو که یکی از دیواهای موسیقی پاپ ترک می‌باشد، تا کنون آلبومهای موفق بسیاری از قبیل سن آغلاما، دوش باحچه لری، ایشیک دوغودان یوکسلیر، شارکی سویلمک لازیم و کاردلن را به بازار عرضه کرده است.

آخرین آلبوم وی öptüm نام دارد

منابع : ویکی پدیا – برترین ها