موارد مصرف و عوارض قرص متفورمین (metformin)

موارد مصرف و عوارض قرص متفورمین (metformin)

قرص متفورمین : این دارو بر روی ترشح انسولین تاثیر نمی گذارد و بنابراین افت قند خون ایجاد نمی کند. ولی اثر بخشی انسولین را بیشتر می کند و حساسیت سلول ها را نسبت به انسولین افزایش می دهد بنابر این نیاز به انسولین را کاهش می دهد.
از طرفی بر روی سلول های کبد اثر می گذار و تولید قند را در کبد کاهش می دهد و از این طریق نیز به بیماران دیابتی کمک می کند.
متفورمین بر خلاف گلی بن کلامید و انسولین که باعث افزایش وزن می شوند بر عکس کمک به لاغری می کند و با کاهش اشتها و کاهش تولید قند در کبد علاوه بر کاهش قند خون کلسترول و تری گلسیرید را نیز کاهش می دهد.

موارد مصرف قرص متفورمین

متفورمین به عنوان کاهنده قند خون در درمان دیابت نوع دو (دیابت غیروابسته به انسولین) بکارمی‌رود. متفورمین در اختلال متابولیسم کربوهیدرات و درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک تجویز می‌شود. افرادی که دیابت نوع دوم دارند، سطح قند خونشان بالاتر از حد نرمال است. متفورمین دیابت را درمان نمی‌کند، بلکه کمک می‌کند تا سطح قند خون در رِنج نرمال بماند.

متفورمین به صورت قرص های ۵۰۰ میلی گرم و ۱۰۰۰ میلی گرم تولید و به بازار عرضه می شود. این قرص با نام های تجاری گلوکوفاژ، گلوکوفاژایکس آر، ریومت، فورتامت و گلومتزا به فروش می رسد.

نحوه مصرف قرص متفورمین

مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین می‌کند ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر می‌باشد: بزرگسالان: در صورت مصرف متفورمین تنها: در ابتدا ۵۰۰ میلیگرم معادل یک قرص دوبار در روز همراه صبحانه و ناهار سپس در صورتی‌که نیاز باشد پزشک در طول هفته دوز دارو را افزایش می‌دهد و به مقدار ۵۰۰ یا ۸۵۰ میلیگرم دو یا سه بار در روز همراه غذا می‌رساند.

متفورمین همراه با سایر داروهای کاهنده قند: پزشک دوز هر دارو را اندازه‌گیری می‌کند. متفورمین همراه با انسولین: ابتدا ۵۰۰ میلیگرم یک بار در روز سپس پزشک در صورت نیاز دوز دارو را افزایش می‌دهد. کودکان بالای ۱۰ سال: ۵۰۰ میلیگرم دو بار در روز همراه صبحانه و عصرانه و در صورت نیاز پزشک دوز دارو را افزایش می‌دهد. کودکان زیر ۱۰ سال: مقدار داروی مورد نیاز توسط پزشک تعیین می‌شود.

عوارض قرص متفورمین

هیپوگلیسمی، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، احساس سرگیجه ، سردرد، نفخ، تولید گاز بیش از حد در روده‌ها، و اسهال، خستگی، دردهای عضلانی، تنگی نفس، خواب آلودگی و معده درد، کاهش و یا افزایش ضربان قلب، کاهش ادرار،
گزارش تجربه مصرف کنندگان متفورمین حاکی از آنست که اگر مقدار مصرف متفورمین از مقادیر کم آغاز شود و به تدریج اضافه شود و همچنین اگر بین غذا استفاده شود عوارض آن کاهش می یابد.

تداخل دارویی قرص متفورمین

مصرف هم‌زمان با سولفونیل اوره‌ها ممکن است موجب بروز هایپوگلیسمی شود. در صورت مصرف هم‌زمان این داروها غلظت خونی گلوکز باید مرتباًاندازه‌گیری شود. در صورت لزوم مصرف متفورمین با انسولین، برای جلوگیری از بروز هایپوگلیسمی و به دست آوردن نسبت مناسب مصرف آنها، در شروع درمان بیمار باید بستری شود.

در صورت مصرف هم‌زمان با سایمتیدین، کلیرانس کلیوی متفورمین ممکن است کاهش یابد. مقدار مصرف متفورمین باید کاهش یابد. در صورت مصرف هم‌زمان داروهای ضد انعقاد با متفورمین، ممکن است مقدار مصرف داروهای ضد انعقاد احتیاج به تنظیم داشته باشد. ب

رخی داروها ممکن است قند خون را افزایش داده و ازدیاد دوز متفورمین را ضروری نمایند. مهمترین این داروها عبارتند از: بلوکرهای کانال کلسیمی، کورتیکواستروئیدها، استروژن‌ها، ضد بارداری‌های هورمونی، ایزونیازید، نیاسین، فنوتیازین‌ها، فنی‌توئین، داروهای مقلد سمپاتیک، تیازیدها و دیگر دیورتیک‌ها، و هورمونهای تیروئیدی. داروهای کاتیونی (آمیلوراید، سایمتیدین، دیگوکسین، مورفین، پروکائین آمید، کینیدین، کینین، رانیتیدین، تریامترن، تریمتوپریم و وانکومایسین) ممکن است با متفورمین در ترشح کلیوی رقابت نموده و سطح آن را افزایش دهند.

قرص متفورمین به عنوان داروی ضدپیری

متفورمین باعث می‌شود تعداد اکسیژن بیشتری در هر سلول آزاد گردد و این امر ظاهراً طول عمر و استحکام بدنی را بالا خواهد برد؛ لذا بهترین کاندیدا به‌عنوان یک داروی ضدپیری، داروی متفورمین است. سال ۲۰۱۶ نخستین داروی ضد پیری دنیا روی انسان آزمایش خواهد شد. در صورت موفقیت این آزمایش‌ها، افراد ۷۰ ساله مانند افراد ۵۰ ساله به نظر خواهند رسید.

مصرف متفورمین در دوران شیردهی

مشخص نیست که آیا متفورمین از طریق شیر مادر به بدن نوزاد منتقل می‌شود یا خیر . در صورت مصرف متفورمین نباید به نوزاد شیر بدهید .

موارد احتیاط و منع مصرف

در موارد نارسایی احتقانی قلب (CHF) احتمال بروز اسیدوز لاکتیک بیشتر است. همچنین افراد سالمند ریسک بالاتری برای ایجاد اسیدوز لاکتیک دارند و در این موارد تجویز مت فورمین باید با نهایت احتیاط انجام شود.

احتمال واکنش های آلرژیک به متفورمین وجود دارد.

در موارد نارسایی کلیوی، کتواسیدوز دیابتیک، بیماری کبدی و سابقه ی بیماری قلبی استفاده از مت فورمین ممنوع است.

متفورمین در طبقه بندی FDA (سازمان غذا و داروی ایالات متحده ی آمریکا) برای استفاده در زنان حامله جزو گروه B قرار دارد. در شیردهی نیز معتقدند که متفورمین در شیر ترشح نمی شود اما هنوز بی خطر بودن آن برای نوزادان مادران شیرده ثابت نشده است.

متفورمین در بیمارن کلیوی و کبدی ممنوعیت مصرف دارد و در صورت وجود نقص کبدی و کلیوی قبل از مصرف متفورمین باید به پزشک اطلاع دهید همچنین در بیمارانی که الکل مصرف می کنند مصرف متفورمین ممنوع است.